بنر هدر

موزه زیلو میبد اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

زيلو، يکی از کهن ترين دستبافته های ايرانی است که به عنوان زيرانداز مورد استفاده همگان قرار مي گرفته است.میبد مرکز مهم زیلو‌بافی در استان یزد است.انواع زیلو با اندازه، طرح و رنگ‌های مختلف را می‌توانید در این شهر کوچک هنردوست پیدا کنید.برای اینکه قدمت زیلو‌بافی در میبد ماندگار شود موزه‌ای به نام «موزه‌ی زیلو» تاسیس شد و انواع زیلو با قدمت‌های گوناگون همراه با تاریخچه در آن قرار داده شد.

موزه زیلو میبد اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران

موزه زیلوی میبد از جاهای دیدنی میبد،شامل جمعی از زیلوهای قدیمی گردآوری شده از مساجد میبد می باشد.قدیمی ترین زیلوی مشاهده شده در این موزه به سال 808 هجری قمری باز می گردد.

ایجاد موزه زیلو در میبد بعنوان اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران و جهان توانسته این هنرصنعت را به ایرانیان و جهانیان معرفی نماید صنعت زیلو نه یک صنعت مربوط به میبد و یا کشور، بلکه صنعتی ملی است و شهرستان میبد به عنوان آخرین پایگاه این صنعت تاریخی می باشد گرچه از سابقه زیلو بافی در میبد مدرك مستندی موجود نیست، اما بقایایی از قدیمی ترین زیلوی بافت میبد در مسجد جامع این شهر وجود دارد كه تاریخ 808 قمری را نشان می دهد.

موزه زیلو میبد اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران

همچنین زیلو قدیمی ترین صنایع دستی میبد محسوب می شود كه تا چند سال پیش صدها خانوار از محل آن امرار معاش می كردند. زیلو هرچند به ظاهر یك فرش نخی ساده است، اما بررسی فنون و تكنیك بافت آن نشان می دهدكه غنای فرهنگی و فكر و اندیشه باورشده ای در پس هر تار و پود آن نهفته است.

تعداد زیلوهای 500 ساله که از مساجد مختلف جمع آوری شده بسیار فروان است به طوری که رسیدگی و حفاظت بیشتری را می طلبد صنعت زیلو از قدیمترین محصولات دست بافته ای است كه همراه دیگر دستبافته های نخی مثل كرباس و پلاس در مسجد حضور داشته است.تشابه زیلو با شئونات مادی و معنوی زندگی مردم میبد اعم از نوع مسكن، معیشت و اعتقادات و باورها، گویای این نكته است كه میبدی ها در شیوه بافت آن دخل و تصرفاتی نموده اند و نقش های زیادی را برآن افزوده اند.

موزه زیلو میبد اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران

زیلو در نقش و بافت شباهت زیادی به حصیر، اولین دستبافته بشر دارد و مثل حصیر یكی از موارد استفاده آن در مساجد و اماكن متبركه است.بنابرین می توان احتمال داد كه زیلو بافی با مرحله تكمیل حصیر بافی است و یا بافندگان از این صنعت الهام گرفته اند.این درحالی است که اكثر مردم از تفاوت گلیم و زیلو بی خبر هستند، درواقع این دو دستبافته از نظر مواد خام مصرفی و از لحاظ نوع بافت با هم فرق دارند.زیلو با زندگی جامعه كشاورزی و روستایی سازگاری دارد، زیرا تار و پود آن از پنبه است و گلیم با معیشت دامداری و شیوه تولید عشایر متناسب است.مصالح گلیم بیشتر از پشم است و مناسب برای مناطق سردسیر و مصالح زیلو از نخ پنبه ای و مناسب برای مناطق گرمسیر است.

موزه زیلو میبد اولین و تنهاترین موزه زیلو در ایران

متأسفانه در سالهای اخير، با رواج موکت و کفپوشهای ديگر، بازار اين دستبافته ارزشمند و بادوام ملی از رونق افتاد و دشواريهای فروش به اضافه پاره ای دشواريهای توليد، موجب شد که اين هنر- صنعت در آخرين پايگاه تاريخی خود (شهرستان ميبد) دستخوش بحران جدی و تهديد کننده گردد. از سوی ديگر شمار قابل توجهی از زيلوهای تاريخی و نفيس ميبد که همه از سرمايه های ملی و هنری ایران هستند،از قرنها پيش در شهرها و روستاهای کشور پراکنده اند که در مورد آنها بيم همه نوع آسيب و آفتهای گوناگون وجود دارد.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید