بوژان با ارتفاع ۱۶۰۰ متر در ۱۳ کیلومتری شمال شرق نیشابور و ۱۲۰ کیلومتری مشهد واقع شده است. روستای بوژان مروارید گردشگری نیشابور به حساب می آید.روستایی مملو از باغ های میوه، رودخانه و آبشار زلال و معماری پلکانی دیدنی! بافت این روستا به شکل پلکانی است و از معماری سنتی و خاصی الهام گرفته که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
برای معنی نام بوژان چندین تعبیر وجود دارد یک این که بوژان به معنی رشد یافته است. دوم این که گرفته شده از پسوند مناطقی به نام چشمه ساران است و آخرینشان نام گیاهی با برگ های ریز از است که تعداد زیادی از آن ها در روستا یافت می شود.
روستای بوژان از جاذبه های گردشگری نیشابور، در میان کوه های پراقتدار بینالود بنا شده است. این روستا در میان دره جنوبی رشته کوه است و هوای آن در فصل گرم معتدل و دارای زمستان هایی با سرمای شدید است. این موقعیت قرار گیری موجب شده که روستا از زیبایی های طبیعی خیره کننده ای بهره مند شود.
رودخانه ای پر آب و دائمی که از ارتفاعات بینالود و کوه های گودزرد، سیاه خانی و بوژان سرچشمه می گیرد زندگی را برای مردم اهالی روستا به ارمغان آورده و موجب رویش گیاهان رنگارنگ در مسیر گذر خود گشته است. رودخانه در مسیر عبود خود از ارتفاعات متعددی می گذرد که موجب ایجاد شدن چندین آبشار زیبا در مسیر خود شده و یکی از جاذبه های گردشگری بوژان به حساب می آید.
روستای کوهپايه‌ای بوژان بافت مسکونی متمرکزی دارد. اين روستا در شيبی ملايم استقرار يافته و کوچه‌های پيچ در پيچ و نامنظمی دارد. معماری سنتی روستای بوژان، بسيار زيبا و شبيه به روستاهای پله‌ای است.
خانه‌های روستا، با سقف‌های مسطح به صورت پلکانی احداث شده‌اند و چشم‌انداز بسيار زيبايي را در دامان کوه پديد آورده‌اند.
فضاهای خانه‌های روستا شامل اتاق‌های خواب و استراحت، مهمان‌خانه، آشپزخانه، سرويس بهداشتی، انبار مواد غذايی، علوفه و طويله است.
مصالح به کار رفته در ساخت بناهای قديمی روستا شامل گل، سنگ، خشت، آجر و چوب است. در ساخت خانه‌های جديد از مصالح سيمان، گچ، تيرآهن و مانند آن نيز استفاده شده است.
مردم بوژان
مردم فارسی زبان و مسلمان روستا مانند ساکنان بسیاری از دیگر روستاهای کشور زندگی خود را بر مبنای کشاورزی می گذرانند و در کنار آن به امور گردشگری، خدماتی و صنایع دستی می پردازند. باغ های میوه از جمله: آلبالو، گیلاس، گردو، آلو، زردآلو و انگور مهم ترین محصول آن ها می باشد.
مردم بوژان بیشتر زمان ها لباس های محلی می پوشند و اغلب مراسم باستانی و مذهبی روستا در امام زاده برگزار می شود. در ماه محرم شمایل خوانی از مراسم خاص آنان است. در مجالس شادی خود نیز از آوازهای محلی خود که همان آوازهای محلی خراسانی است بهره می گیرند و سازدوتار، دایره زنگی، قشمه، دهل و سرنا همراه با خواندن ترانه‌های محلی را با رقص زیبای چوب توسط جوانان شهر اجرا می کنند.
به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی و غنی بودن گیاهان آن دام ها به راحتی می توانند از مراتع اطراف تغذیه کنند. بنابر این دامداری و محصولات آن از جمله پشم ریسی، تولید گوشت و تولید لبنیات جزو مشاغل مردم آن است. لباس مردان از پارچه های مرغوب در رنگ های تیره با دستدار و شال کمر است. زنان بوژان با لباس های رنگارنگ خود به قالی بافی و فرش بافی می پردازند و با دستان خود هنرمندانه صنایع دستی تولید می کنند تا کمک خرجی باشند برای خانواده.
غذاهای محلی مخصوص بوژان که توصیه می شود در صورت سفر حتما آن ها را امتحان کنید بلغور شیر، کشک، کوکو قارچ، کله جوش، حلوای محلی، فطیر مسکه، نان تفدون و انواع آش می باشد. روستای بوژان جزو توابع دهستان فضل قرار دارد و جمعیت آن حدود ۲۵۰ خانوار است.
آبشار بوژان
بوژان در ارتفاعات سرسبز و سرشار از گلها و گیاهان دارویی قرار دارد و چشم اندار دره سرسبز روستا و رودخانه جاری آن همراه با منظره کشتزار و باغ‌های گسترده، جلوه بسیار زیبا و تماشایی دارند. روستا در شیبی ملایم در دو سوی دره در میان باغات واقع شده و خانه‌ها در این شیب، به صورت پلکانی چیده شده‌اند. از دیگر جاذبه‌های روستا آبشارهای زیبای بوژان است که از ارتفاعات شمالی روستا سرازیر می‌شود. این مناظر پس از طی چند ساعت پیاده‌روی از داخل روستا به سمت شمال قابل دسترس می‌باشد.
جاذبه های گردشگری روستای بوژان
به دلیل موقعیت مناسب بوژان در میان رشته کوه بینالود، امکان دسترسی به ارتفاعات قله شیرباد، کلمیش، دریاچه مرتفع چشمه سبز، خط الراس پایور و … از این ناحیه فراهم شده است؛ بنابراین کوهنوردان زیادی از مسیر چشمه شکراب به قله شیرباد صعود می‌کنند. رشته کوه بینالود در محدوده بوژان دارای آبریزهای زیادی است که به صورت چشمه در سطح زمین جاری می‌شوند و تقریبا در تمامی مسیرهای کوهنوردی آن دسترسی به آب وجود دارد.
توجه داشته باشید مسیر دشوار است و با سراشیبی های تندی مواجه خواهید شد بنابر این لوازم ضروری و تجهیزات ایمنی را به همراه داشته باشید.
