مدرسه قرآنی علی ابن یوسف یا مدرسه بن یوسف مراکش در قلب شهر قدیم (مدینا) مراکش و در نزدیکی مسجد بن یوسف قرار دارد. این مدرسه در زمان اوج خود 900 دانشجو را در 132 اتاق خود جای میداده است. این مدرسه در زمان سلطان ابوالحسن از سلسله مرینیان و در میانه قرن چهاردم میلادی ساخته شد و در قرن شانزدهم در زمان سلطان عبداله القلیب از سلسله سعدیون بازسازی شد. تاریخ بالای سر در ورودی سال 1564 تاریخ اتمام و تکمیل مدرسه بن یوسف مراکش را نشان میدهد. مدرسه بن یوسف مراکش نام خود را از مسجد علی ابن یوسف که در زمان این پادشاه از سلسله المراوید به مدرسه اضافه شد، گرفته است.
این مدرسه که همتراز مدرسه مرینیان از مدارس علمیه و قرآنی شهر فاس است به منظور انتقال مرکز دینی از فاس به مراکش در زمان سلسله سعدیون بازسازی شد.
معماری مدرسه ابن یوسف مراکشی
این مدرسه قرآنی به حدی زیباست که خیلی راحت می تواند عنوان زیباترین مدرسه اسلامی را به خود بگیرد. معماری جالب این مدرسه به این گونه است که زمانی از در جلویی وارد بنا می شوید، هوای خنک و تازه را بر روی صورتتان حس می کنید. بر روی کتیبه ورودی نوشته شده «ای کسی که از در من وارد میشوی، به امید آنکه از بالاترین انتظاراتت نیز فراتر بروی.» که نکته جالبی برای گردشگرانی که به این مکان زیبا میروند باشد چرا که از اعتقادات و تفکرات آن زمان که چقدر مثبت بوده است آشنا می شوند.
این مدرسه که یکی از بزرگترین مدرسه های اسلامی شمال آفریقا بوده و در زمان اوج فعالیت های خود بیش از ۹۰۰ دانش آموز تعلیم و تربیت کرده است. نکته قابل توجه این است که مدرسه ابن یوسف علاوه بر محلی برای تحصیل دانش آموزان خوابگاه های کوچکی هم دور حیاط مرکزی جهت زندگی آنها داشته است. در پشت حیاط مرکزی، نمازخانه بزرگی وجود دارد که با عناصری پیچیده تزئین شده است. در فضای داخلی مخروطهای کاج و نقشهایی از نخل دور محراب بسیار به چشم خورده و فضایی سه بعدی را القا میکنند.
بیشتر اتاقهای مطالعه از نور طبیعی بهره نمیبرند و شاگردان در کنار دیوار اتاق مینشستند و معلم در انتها قرار میگرفت. اگر چه در طبقات بالایی با استفاده هوشمندانه از نور خورشید و پنجرههای داخلی، فضا روشنتر شده است. معلمین در این طبقات زندگی میکردند. در بالاترین طبقات این مدرسه میتوان به پایین و حیاط مرکزی بنا نگاه کرد که در واقع زیباترین بخش مدرسه ابن یوسف به حساب میآید.
بیشترین جلوه در این مدرسه مربوط به حیاط مرکزی میشود که میتوان به طور کامل رنگ ها و سبک هنر اسلامی سده های گذشته را مشاهده کرد. کاشی های کوچیکی که با دقت کنار هم قرار گرفته اند و همچنین کچ کاری و حکاکی های روی دیوار که متون عربی را شامل میشوند همگی حس سرزندگی و زیبایی را در گردشگران زنده میکند. ستونها، درهایی با اندازههای گوناگون و استخر مرکزی همگی در هماهنگی خاصی هستند. مکتب بن یوسف تا سال ۱۹۶۰ برای آموزش استفاده میشد، ولی امروزه تنها به عنوان یک محوطه تاریخی مورد استفاده قرار میگیرد.