موزه بریتانیا به‌عنوان بزرگترین موزه بریتانیا شناخته می‌شود و در لندن واقع شده است. این موزه محل نگهداری از بیش از ۸ میلیون گنجینه و شیء باستانی مرتبط با باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و هنر است. این آثار از دوران مختلفی در کنار هم جمع شده‌اند. به نوعی، این موزه روایتگر تاریخ بشر از ابتدای شکل‌گیری آن تا امروز است.
موزه بریتانیا در سال ۱۷۵۳ تاسیس شده و در سال ۱۷۵۹ برای بازدید عموم در دسترس قرار گرفته است.
مجموعه ی اهدایی شامل: دست‌نوشته‌ها، کتاب‌های قدیمی و آثار باستانی گردآوری شده از برخی مستعمرات وقت این کشور می شد. در سال ۱۷۵۹ با افزوده شدن مجموعه‌های دیگری به این موزه، درهای آن برای استفاده همگانی به روی مردم علاقه مند گشایش یافت.
یکی از اصلی‌ترین جاذبه‌های این موزه، بخش مصر آن است. این موزه دومین گنجینه بزرگ آثار مصر را در خود جای داده است؛ در این گنجینه آثاری مثل «سنگ روزتا» قرار گرفته است که از ۱۹۶ سال قبل از میلاد مسیح به دست آمده است.
از بخش‌های مشهور و مهم این موزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بخش مصر و سودان: در این بخش بیش از ۱۰۰ هزار اثر قرار دارد. طراحان این موزه با استفاده از این قطعات تلاش کرده‌اند تمام جنبه‌های زندگی اعصار مختلف مصر را به نمایش بگذارند. از آثار مطرح این بخش می‌توان به سنگ روزتا و سه مجسمه گرانیتی سنوسرت سوم اشاره کرد.
بخش یونان و روم: در این بخش آثاری از ۳۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح وجود دارد؛ آثاری نظیر سکه، محصولات برنزی، سلاح و جواهرات که از زندگی در اعصار مختلف یونان و روم باقی مانده است. ردیفی از سنگ‌های معبد آرتمیس در ترکیه که یکی از عجایب هفت‌گانه است جزو آثار دیدنی این بخش محسوب می‌شود.
بخش خاورمیانه: این بخش موزه بریتانیا ۳۳۰ هزار اثر از دوران مختلف امپراتوری‌های خاورمیانه نظیر آشوری‌ها، سومری‌ها و بابلی‌ها را در خود جای داده است. کتیبه‌هایی با خط میخی در این بخش قرار دارند که قدمتشان به سال ۶۳۱ تا ۶۶۹ قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. در بین این کتیبه‌ها می‌توان اسطوره گیلگمش را نیز دید.
بخش چاپ و نقاشی: مجموعه‌ای که در این بخش موزه قرار گرفته جزو بزرگترین مجموعه‌های ملی نقاشی و چاپ در جهان است. در این بخش آثار نفیسی از نقاشان مطرح جهان نظیر روخیر فان در ویدن، هیرونیموس بوش، لئوناردو داوینچی و میکل‌آنژ وجود دارد.
بخش سکه و مدال: موزه بریتانیا یکی از بزرگترین مجموعه‌های تاریخی پول (چه سکه و چه اسکناس) و مدال را در خود جای داده است.
کلکسیونر های این موزه این آثار را از سرزمین‌های مختلف اسلامی جمع آوری کرده اند و به این موزه اهدا کره اند. از جمله ی این آثار به طور مثال می توان به نامه ای که به زبان عربی روی پارچه ای که احتمالا به اوایل قرن دوم هجری تعلق دارد، می باشد. این اثر یکی از آثار کمیاب و کم نظیر از دوره ی خلافت عباسیان، فاطمیان مصر و همچنین ایوبیان شام می باشد.
در این موزه از دوره‌های مختلف در ایران و عثمانی، آثاری همانند رشته‌های فلزکاری، سفال، بلور و کاشی نیز وجود دارد. آثار باستانی از ایران در دوره ی پیش از اسلام در موزه ی عظیم بریتانیا نیز موجود است.
بیشتر این اشیا از کاوش های انگلیسی هایی همچون: برادران شرلی، سر جان ملکم و سر گور اوزلی است که به شرق و ایران سفر کرده‌اند. از مهم ترین گنجینه‌هایی که در موزه ی بریتانیا موجود است می‌توان به مجموعه مرمرهای الگین اشاره نمود که زمانی بخشی از تالار ۲۵۰۰ ساله پارتنون بوده اند.
ساخت ساختمان فعلی موزه ی بریتانیا و کتابخانه ی معروف آن در بین سال های ۱۸۰۰ تا ۱۸۱۰ پایان پذیرفت. طرح سالن قرائت مدور این موزه را آنتونی پانتیسی که ابتدا مسئول کتب چاپی بود و سپس به ریاست کتابخانه منصوب شد، داد و بعد از ساخته شدن آن شهرت بسیاری چه از نظر معماری و چه از نظر غنای زیبایی شناختی پیدا کرد. این کتابخانه عظیم در سال ۱۸۵۷ افتتاح شد.
آثارنفیس بسیاری وجود دارد که به زبان‌های زنده دنیا، در این کتابخانه نگهداری می‌شوند. این مجموعه ی عظیم دارای بیش از ۴۰ هزار نسخه ی خطی و ۴۰۰هزار کتاب چاپی است.
بخش عربی این کتابخانه مهم ترین قسمت آن است. این بخش دارای۶ هزار نسخه ی خطی و ۳۰ هزار جلد کتاب چاپی و نمونه‌هایی از خط عربی و تذهیب است.
بخش فارسی این کتابخانه نیز شامل حدود ۳ هزار نسخه خطی و ۱۰ هزار کتاب چاپی است. مجموعه‌های خاص این کتاخانه عبارتند از: نسخ خطی عربی که از آن گفتیم، کتب شرقی و مجموعه کتابخانه دیوان هند، نقشه، آثار موسیقی و تمبر.
در آخر باید این نکته را به شما بگوییم که موزه ی بریتانیا با داشتن امکانات مالی فراوان، اشیائی بسیار کمیاب و باستانی را از سرتاسر دنیا جمع‌آوری می کند. البته بسیاری از آثاری که در حال حاضر در این موزه موجود است، حاصل اهدای آثار کلکسیونرهای معروف است.
در این موزه گاهی آثار مختلفی از موزه های مختلف جهان به امانت گرفته شده و به نمایش گذاشته می شوند. اما باید این نکته را بدانید که بازدید از این آثار مجانی نخواهد بود. در حال حاضر نیل مک گرگور، مدیر موزه ی بریتانیا است.
