بنر هدر

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

واردزیا که به زبان گرجی ვარძია نوشته می‌شود، شهر یا بهتر است بگوییم مجتمعی سنگی‌ست که در جنوب گرجستان قرار دارد. اینجا مجموعه‌ای از خانه‌هایی است که به شکل غار در دل کوه ساخته شده‌اند. بخشی از کوه‌های اروشلی که میزبان مجتمع سنگی است را کوه ملکه هم می‌نامند.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

این مجتمع بزرگ و باشکوه به دستور ملکه تامار ساخته شد. او در اواخر قرن دوازده تا اوایل قرن سیزدهم میلادی ملکه گرجستان بود. می‌گویند دوره‌ی حکومت او عصر طلایی گرجستان است که فرهنگ و تمدن گرجی به اوج شکوفایی‌اش رسید. مغول‌ها در دوره‌ی حکومت ملکه تامار، به گرجستان حمله کردند؛ تهاجمی که ویرانگرترین حمله به اروپا بود. ملکه دستور داد برای اهالی پناهگاهی ساخته شود و در سال ۱۱۸۵، یعنی یک سال بعد از شروع حکومت، با دستور ملکه تامار ساخت واردزیا گرجستان یا همان جان‌پناه در کوه جنوب این کشور شروع شد.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

بنایی که ساخته شد، شامل ۱۹ ردیف یا ۶۰۰ غار بود  که ۵۰۰ متر در راستای پرتگاه امتداد داشت. شهر یک کلیسای بزرگ و برج ناقوس هم داشت.گفته شده تنها راه دسترسی به شهر سنگی از طریق یک تونل مخفی حوالی رودخانه متکواری بود. اما بیشترین بخش شهر سنگی، یک قرن بعد از ساخته شدن، اواخر قرن سیزدهم، در یک زلزله‌ی مهیب از بین رفت. بخش‌هایی مثل صومعه که تا سه قرن بعد فعال بودند، در حمله‌ی شاه طهماسب صفوی ویران و متروکه شدند. واردزیا امروزه به عنوان بخشی از میراث ملی گرجستان ثبت شده ‌است.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

معماری خاص شهر واردزیا در گرجستان

نتایج حفاری ‌های صورت گرفته در دوره ی شوروی ها به وضوح نشان می ‌دهند که شهر واردزیا در گرجستان در دوره ی عصر برنز مسکونی بوده ‌است. این موضوع نشان دهنده ی تأثیر و نفوذ فرهنگ گرجستانی ها در این منطقه بوده ‌است. طراحی بیرونی ساختمان اصلی واردزیا به صورت کاملاً پنهانی انجام شده بود و در گذشته تنها از طریق چندین تونل زیرزمینی قابل دسترسی بوده است.

در این مجموعه ۷۹ غار مسکونی در ۸ ردیف و در نهایت ۲۴۲ اتاق وجود دارد. از میان این اتاق ها،   عبادتگاه، داروخانه، مهمانخانه، مجلس و اتاق مخصوص تاماریا وجود دارد.

برج ناقوس و کلیسای اصلی نیز دارای ۴۰ خانه ی سنگی در ۱۳ ردیف و ۱۶۵ اتاق دارد که  عبادتگاه،  غذا خوری راهبان،  نانوایی و کوره ی مخصوص برای پخت و پز و در  نهایت کوره ی آهنگری وجود دارد.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

دانستنی هایی درباره ی شهر واردزیا در گرجستان

ملکه تامار یکی از قدرتمندترین زنان تاریخ گرجستان و جهان بود. او به عنوان ملکه‌ از سلسله ی اجدادی خود یعنی باگراتیونی، نزدیک به ۲۰ سال به سرزمین گرجستان حکومت کرد و در دوره ی او بود که گرجستان بسیار با رشد فرهنگی و مردمی روبرو شد. در بسیاری از کتب داخلی و خارجی گرجستان، عصر تامار را عصر طلایی می گویند.

نکته ی جالبی که درباره ی واردزیا وجود دارد این است که در شهرک واردزیا در گرجستان وجود دارد این است که هنوز از ۳۰۰ اتاقی که در این مجموعه باقی مانده است، آب بسیار زلالی پمپاژ می شود.

شهر واردزیا در گرجستان راه دوری دارد و شاید به همین خاطر است که اکثر کسانی که به گرجستان سفر کرده اند حتی اسم آن را نشنیده اند اما دیدن این شهر سنگی، بسیار هیجان انگیز است و خالی از لطف نیست. برای رفتن به ورادزیا؛ مینی بوس هایی روزانه از شهر آخالتسیخه به سمت واردزیا حرکت می کنند. فاصله ی این شهر سنگی تا شهر تفلیس حداقل ۴ ساعت است که شاید راحت ترین راه این باشد به برجومی رفته و پس از مستقر شدن در آن جا با تاکسی و طی کردن دو ساعت به این شهر دیدنی بروید.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

از سال ۱۹۸۵ این محل، بخشی از موزه ی تاریخی و معماری واردزیا به ‌شمار می ‌رود که شامل ۴۶ محل مربوط به معماری و ۲۱ محل مربوط به باستان ‌شناسی و ۲۱ محل مربوط به هنرهای تاریخی است.

در سال ۲۰۰۷ میلادی نیز واردزیا با توجه به دریافت تمامی صلاحیت ها برای ثبت به عنوان یک اثر جهانی در لیست یونسکو ثبت جهانی شد.

اگرچه مقامات دولتی گرجستان تلاش زیادی کرده ‌اند که این شهر منحصر به‌ فرد تخریب نشود، اما متاسفانه تا به امروز بخش ‌هایی از آن در اثر گذر زمان فرو ریخته است.

در راه بازدید از وارادزیا، از قلعه ی تموگوی (Tmogvi Castle)، صومعه ی ساپارا (Sapara Monastery) و شهر زیبای آخالتسیخه (Akhaltsikhe) بازدید نمایید.

مسیر دسترسی به واردزیا گرجستان

برای رسیدن به واردزیا گرجستان راه دور و درازی در پیش دارید. اصلا به خاطر این راه طولانی است که اینجا چندان شناخته‌شده نیست. از تفلیس، که بیشتر گردشگرهای گرجستان در آن اقامت دارند، سفری تقریبا یک‌روزه در پیش دارید. برای کوتاه کردن مسیر می‌توانید به برجومی بروید که دو ساعت با مقصد فاصله دارد و در این شهر مستقر شوید و از آنجا با تاکسی خودتان را به واردزیا برسانید.

واردزیا گرجستان ، شهری سنگی در دل کوه های گرجستان

راه دیگر این است که از تفلیس خودتان را به شهر کوچک آسپیندزا برسانید که در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری مقصد موردنظر است و از آنجا با اتوبوس به شهر سنگی بروید.

یکی از بهترین مسیرهای رسیدن به شهر سنگی از طریق شهر جذاب آخالتسیخه است. نکته‌ی این مسیر این است که فرصت دیدن این شهر زیبا را هم پیدا می‌کنید. از آخالتیسخه هم اتوبوس‌های مارشروتسکا و هم تاکسی به مقصد شهر سنگی وجود دارد. طبیعت زیبا این منطقه بسیار زیباست و لذت سفر را چند برابر می‌کند. در راه رفتن به واردزیا گرجستان چند نقطه‌ی جالب دیگر مثل صومعه سپارا و قلعه ی تموگوی وجود دارند که دیدن‌شان می‌ارزد.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید