کشور زیبا و وسیع هند جاذبه‌های بسیاری را در دل خود جای داده است که گردشگران را با هر سلیقه‌ای راضی و خشنود می‌سازد. در این کشور چند ملیتی با شهرهای کوچک و بزرگی که دارد، دیدنی های بسیاری نهفته است. قطب منار بلندترین منار آجری دنیا در دهلی نو در منطقه مهراولی است که یکی از پربازدیدترین مکان های دیدنی هند به شمار می‌آید. این منار زیبا همراه با چندین سازه باستانی دیگر مجموعه قُطُب را تشکیل می‌دهد که با دیدن عظمت و بلندای آن شاهد شاهکار معماری هند و اسلامی خواهید بود.
قطب منار قسمتی از مسجد قوت الاسلام بوده است که در سال 1192 میلادی به عنوان نخستین عبادتگاه اسلامی به دستور قطب الدین آیبک و با تقلیدی از منار جام افغانستان ساخته می‌شود.
اگر بخواهیم قطب منار را از لحاظ معماری بررسی کنیم باید بگوئیم ارتفاع این بنا چیزی حدود ۷۵ متر و در داخل خود برای رسیدن به آخرین طبقه یک راه دسترسی وجود دارد. منار دارای ۵ طبقه است که روی دیوار هر طبقه کتیبه هایی دیده می شود، برای بالا رفتن، انتظار پله های زیادی را داشته باشید. برای رسیدن به طبقه ی اول آن بایستی از ۱۵۶ پله، طبقه دوم ۷۸ پله، طبقه سوم ۶۲ پله و دو طبقه دیگر ۵۰ پله بالا بروید. بین هر دو طبقه یک ایوان مدوری به‌صورت کمربند منار را احاطه کرده است. روی کتیبه ها نیز آیاتی از قرآن و همچنین نام چند پادشاه نوشته شده است، حکاکی آیات و نوشته های روی منار به قدری ظریف و زیباست که نشان از هنرمندی استادان این هنر در گذشته می دهد.
اگر با فاصله به منار نگاه کنید خواهید داید طبقات پایین پهن تر از طبقات بالا هستند و منار با یک عرض ثابت ساخته نشده است. نکته ی جالبی که در مورد این بنا وجود دارد یک ستون فلزی است که ناشناخته و مرموز به نظر می رسد که در صحن مسجد قوه السلام در نزدیکی منار قرار گرفته است. قدمت این ستون که تا به اکنون هیچ آسیبی ندیده و زنگ زدگی نداشته است به قرن چهارم میلادی باز می گردد و هنوز مشخص نشده است چرا این سازه کهنه نمی شود. در گذشته اجازه بالا رفتن گردشگران از منار وجود داشت و گردشگران می توانستند با بالا رفتن از راه پله به تماشای داخل بنا بروند، اما پس از گزارش چند مورد خودکشی از بالای منار ورود به آن ممنوع اعلام شد.
بناهای تاریخی اطراف قطب منار
مسجد قوه الاسلام: در ظلع شمالی شرقی قطب منار دهلی نو بنایی تاریخی و ارزشمند به نام مسجد قوه الاسلام قرار دارد که از آن به عنوان اولین عبادتگاه مسلمانان هندی یاد می شود. این عبادتگاه نخستین مسجد جامع هند است که آن را بین سال های ۱۱۹۳ تا ۱۱۹۷ ساختند. اگرچه این بنا در طول تاریخ دچار آسیب های جدی شده است اما همچنان جذابیت خاص خودش را دارد و از آن عنوان یکی از دیدنی های منطقه قطب منار یاد می شود.
آیرون پیلار: در صحن اصلی مسجد قوه الاسلام یک ستون عجیب دیده می شود که قدمت آن مطابق با بررسی های صورت گرفته به قرن چهارم و پنجم بر می گردد. بر روی این ستون کتیبه هایی مربوط به دوران امپراتوری گوپتا دیده می شود، این امپراتوری سلسله ای هندی بودند که قرن چهارم در بیهار هند تشکیل شد و تا قرن پنجم بر این کشور حکمرانی می کردند.
دروازه آلای: دروازه کهنی در مجموعه تاریخی قطب منار دهلی نو وجود دارد که به نام آن آلای مشهور است. این بنای تاریخی در قرن ۱۳ به دستور علاالدین خلجی پادشاه وقت هند و دومین پادشاه دودمان خلجی ساخته شده است. این سازه تاریخی حدود ۲۵ متر ارتفاع دارد و بعد از مرگ علاالدین خلجی رها شد و هیچ وقت تکمیل نشد.
منار آلای: بنای نیمه کاره منار آلای در اطراف قطب منار قرار دارد و گفته می شود که علاالدین یکی از پادشاهان هند بوده که به منظور نشان دادن قدرت خود شروع به ساخت این سازه کرده است. منار آلای ۲۷ متر ارتفاع دارد و هنوز هم به همان شکل و ارتفاعی که بوده نیز باقی مانده است.
مقبره ایلتُتمِش: یکی از معروف ترین فرماندهان هند ایلتتمش نام داشته و آرامگاه وی نیز در نزدیکی قطب منار و غرب مسجد قوه الاسلام به چشم می خورد. در بین سال های ۱۲۱۱ تا ۱۲۳۶ وی بر سرزمین های هند حکمرانی می کرد و جالب است بدانید که مقبره وی در سال ۱۲۳۵ و پیش از مرگش در این منطقه ساخته شد. مقبره ایلتُتمِش مربع شکل است و در میانه آن یک گنبد زیبا به چشم می خورد که پیکر ایلتتمش زیر همین گنبد قرار دارد و با سنگ مرمر درخشانش به خوبی جلوه گری می کند. به طور کلی مساحت این بنا ۹ متر مربع است.
