تفلیس چند سالی است که بین گردشگرهای ایرانی حسابی محبوب است و خیلی‌ها دوست دارند سالی یک بار به این شهر زیبا سفر کنند. تفلیس دیدنی‌های زیادی دارد که برای دیدن‌شان برنامه‌ریزی دقیق لازم است. اما بین دیدنی‌های شهر یکی از آنها هم برای گرجی‌ها و هم برای ما ایرانی‌های ارزش خاصی دارد: قلعه ناریکالا. جاذبه‌ای که در نظر اهالی تفلیس در بالای لیست دیدنی‌های شهر قرار دارد. قلعه هر چند امروز خارج از مرزهای ایران است اما همچنان مهر ایرانی بودن را بر پیشانی‌اش دارد و با تاریخ و گذشته ایران پیوند خورده.
قلعه ناریکلا (Narikala Fortress) بنایی تاریخی است که در قرن چهارم میلادی بر یکی از قدیمی ترین منطقه های پایتخت گرجستان بنا شده است. این استحکامات نظامی بر روی تپه‌ای شیب‌دار بین حمام‌های گوگردی و باغ گیاه‌شناسی قرار دارد. در حیاط این قلعه کلیسای سنت نیکولاس واقع شده است.
مختصری از تاریخ قلعه ناریکالا
همانطور که گفتیم شهر تفلیس در زمان حکومت ساسانیان جزئی از خاک ایران به شمار می آمد و این قلعه در قرن چهارم میلادی توسط ایرانیان ساخته شد. پس از آن بود که تفیلس به دست پادشاه وقت گرجستان ساخته و بعدها در گذر زمان به شهری مورد توجه بدل شد. بنابراین با انتخاب ناریکالا، جاذبه ای ایرانی را در پیش رو دارید که قدمتی بیش از ۱۶۰۰ سال دارد و دارای معماری پارسی است. جالب است بدانید که ناریکالا در تفلیس با عنوان «قلعه مادر» نیز مشهور است و به عنوان نماد باستانی و دفاعی شهر شناخته می شود. این قلعه زمانی حمله مغول های به ایران صورت نگرفته بود این قلعه با نام بومی آن منطقه شوریس سیخه عنوان داشت محلی کاربردی برای دفاع از مرزهای ایران بشمار می رفت و بخش هایی از آن به عنوان زندان و سیاهچاله مورد استفاده قرار می گرفت.
اما این موضوع تا زمانی ادامه داشت که مغول ها به ایران حمله کردند و به این ترتیب با یورش خود توانستند تفلیس و این قلعه را به تصرف خود در بیاورند. با این که آسیبی به قلعه وارد نساختند اما نام آن را به “نارین قلعه” تغییر دادند. نام کنونی آن بر اساس تفاوت گویش های مردم ساکن در این منطقه به ناریکلا تغییر کرده است. البته بد نیست بدانید برخی از منابع نیز تخریب ناریکالا در سال ۱۸۲۷ را مربوط به انفجار مهمات روس ها می دادند که از این قلعه برای نگهداری آن ها استفاده می کردند. اما بارها و بارها این قلعه ایرانی در شهر تفلیس مورد بازسازی قرار گرفته و اکنون با گذشت ۱۶۰۰ سال ساختمانی مستحکم برای بازدید عموم دارا است.
کلیسایی در دل قلعه باستانی
تفلیس در مرز آسیا و اروپا، قرن‌هاست که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های مسیحیت است. در بخش پایینی حیاط قلعه‌ای که قلب تفلیس نامیده می‌شود، در قرون وسطی یعنی حدود قرن دوازدهم میلادی، کلیسایی ساخته شد. این کلیسا به نام یکی از قدیسان مهم مسیحی سنت نیکلاس نامیده شد. کلیسای سنت نیکلاس حدود صد سال بعد از ساخته شدن در آتش‌سوزی از بین رفت. اما بارها بازسازی شد که تاریخ آخرین بازسازی ۱۹۹۶ است. کاوشگران براساس لوح‌هایی که در کاوش‌‌های مختلف قلعه ناریکالا و کلیسا به دست آوردند توانستند طرح اولیه کلیسا را به دست آورند.
کلیسای سنت نیکلاس با همان طرح قدیمی و اولیه بازسازی شده و سه ورودی در سه طرف بنا دارد. داخل کلیسا به رسم تمام کلیساها با نقاشی‌های دیواری داستان‌های کتاب مقدس و تاریخ گرجستان تزئین شده است.
بهترین زمان بازدید از ناریکالا
شهر تفلیس از لحاظ جغرافیایی در نیمکره شمالی، جنوب منطقه قفقاز و در میان دریای سیاه و کوه های قفقاز نیز قرار گرفته است. با توجه به اقلیم نیمه گرمسیری و مرطوبی که این شهر دارد، تابستان ها در تفلیس آب و هوا بسیار گرم و زمستان های نسبتا گرمی در تفلیس محیا است. در اکثر اواقت سال میزان بارندگی در این شهر بالاست به طوری که نمی توان دوره ای را خشک و کم بارش در این شهر نام برد. از همین با توجه به شرایط آب و هوایی معتدلی که در این شهر حکم فرماست در چهار فصل سال زمان مناسبی برای سفر به این شهر است.
مسیر دسترسی
قلعه روی کوه متاتسمیندا ساخته شده که در مرکز شهر تفلیس قرار دارد. با وسایل نقلیه عمومی به راحتی می‌توانید خودتان را به پای کوه برسانید. اما اگر بخواهیم دقیق‌تر آدرس بدهیم، بهتر است بگوییم سه راه برای رسیدن به قلعه وجود دارد. راه اول از طریق تراموای هوایی تفلیس است، راه دوم از مسیر باغ گیاه‌شناسی است و مسیر سوم راه‌پیمایی از منطقه حمام‌های گوگردی. از هر کدام از این سه راه و کمی کوهنوردی خودتان را به قلعه برسانید منظره چشم‌نواز شهر را در برابرتان خواهید دید. بازدید از قلعه رایگان است و نیازی به تهیه بلیت نیست. باغ گیاه‌شناسی هم نزدیک قلعه است و می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید. برای بازدید از قلعه ناریکالا بین ۱ تا ۲ ساعت زمان لازم دارید.
