میدان سن پیتر یکی از با شکوه‌ترین میدان‌های ایتالیا

ایتالیا با وجود هنر و بناهای تاریخی بسیار، میزبان بیشترین تعدادِ آثار میراث جهانی یونسکو در جهان است که هر ساله گردشگران بسیاری را در قالب تور ایتالیا به سوی خود می‌کشاند. با رفتن به این کشور می‌توانید به تماشایِ دیدنی های رم همچون میدان سن پیتر و موزه واتیکان بروید که آثاری بی‌نظیر را در میان خود جای داده‌اند. اگر می‌خواهید لحظاتی متفاوت را در سفر به کشور ایتالیا تجربه کنید و یک روز به‌یادماندنی را برای خود رقم بزنید، پیشنهاد می‌کنیم که راهی بازدید از میدان سن پیتر شوید و یکی از با شکوه‌ترین میدان‌های این شهر را به نظاره بنشینید.

میدان سن پیتر که در زبان محلی سَن پیِترو خوانده می شود، میدان بیضی شکل پهناوری است که روبروی کلیسای سن پیتر قرار دارد. میدان سن پیتر به گفته لوئیجی آکاتولی روزنامه نگار ایتالیایی که اخبار واتیکان را گزارش می دهد، “برای مبهوت کردن طراحی شده است”.

بنای عظیم و سفید کلیسا با صحن بسیار بزرگ نیمه محصورش و تک ستون مصری باستانی اش که سر به فلک کشیده، مشهودترین و به یادماندنی ترین چشم انداز واتیکان است.

تاریخچه ساخت میدان سن پیتر

الکساندر هفتم در اپریل ۱۶۵۵ به عنوان پاپ انتخاب شد. پاپ جدید به برنینی، معمار و مجسمه تراش برجسته آن عصر، دستور داد تا در جلوی کلیسای سن پیتر یک صحن (میدان) جدید بسازد.

برنینی یک ستون بند بیضی شکل عظیم را بین سال های ۱۶۵۶ و ۱۶۶۷ طراحی کرده و ساخته است که تقریبا میدان سن پیتر را محصور می کند. میدان سن پیتر به شکل یک بیضی است که ۲۴۰ متر طول و ۱۹۶ متر عرض دارد.

معماری میدان سن پیتر

میدان سن پیتر در دو طرف توسط دو ستون بند نیم دایره ای محصور شده است. این ستون بند که در سال ۱۶۶۰ ساخته شده است، در مجموع دارای ۲۸۴ ستون به سبک دوریک است. بلندی هر ستون ۲۰ متر و قطر آن ۱٫۶ متر است.

همچنین در بالای این ستون بند ۱۴۰ مجسمه از پاپ ها، شهدا، قدیسین و کاتبان انجیل نصب شده است. تمامی این مجسمه ها نیز توسط برنینی و شاگردانش ساخته شده اند.

در ستون بند میدان سن پیتر، در واقع ۴ ردیف ستون ۳۶ تایی در دو طرف قرار گرفته است، اما اگر بازدیدکننده بر روی یکی از دو صفحه ای بایستد که نقاط کانونی بیضی را مشخص کرده اند، ستون ها چنان دقیق صف کشیده اند که فقط یک ردیف بیش تر دیده نمی شود. می توانید در سمت راست و چپ ابلیسک وسط میدان این صفحات را پیدا کنید.

طراحی برنینی برای میدان سن پیتر

فکر برنینی این بود که میدانی عمومی برای کلیسا بسازد. شبیه به مکان های اجتماع عظیم ستون داری که از وجوه متعارف زندگی در روم باستان بود. میدان گنجایش دست کم ۲۰۰ هزار نفر (در زمان شلوغی تا ۴۰۰ هزار نفر) را دارد و چنین جمعیت عظیمی در روزهای مقدس بزرگ همچون عید پاک و کریسمس و رویدادهای خاصی مثل بخشیدن مقام قدیسی به یک فرد، مراسم تشییع جنازه پاپ و انتخاب جانشین او امری عادی به شمار می آید.

طرح برنینی کلیسا را همچون مامنی روحانی در مقابل دنیای آلوده به گناه، با مومنانی که در پناه فراگیر ستون بند جمع شده اند، نمادین می سازد.

ابعاد میدان نه تنها به اجبار باید در تناسب با ابعاد عظیم کلیسا می بود، بلکه باید به راحتی گنجایش تمام جمعیت رم را می داشت. برنینی در این هدف کاملا موفق بود، زیرا جمعیت ساکن در رم در آن زمان کمی بیش از ۱۲۰ هزار نفر بود.

دلیل انتخاب شکل بیضی از طرف برنینی برای میدان سن پیتر معلوم نیست. یک تعبیر این است که او به رم باستان نظر داشته. کلوسئوم بیضی شکل است و ابلیسک مصری در مرکز میدان مشخصه متعارف استادیوم های باستانی (سیرک های رومی) است.

تعبیر روشنفکرانه تر این است که او تحت تاثیر کوپرنیک و دیگر ستاره شناسانی قرار داشت که کشف کرده بوند مدار زمین و دیگر سیاره ها به دور خورشید بیضی شکل است. از این منظر:

تک ستون در مرکز میدان، نمادی است از خورشید، مرکز منظومه شمسی، پاپ مرکز کلیسا و مسیح مرکز کائنات.

ابلیسک مصری و فواره های میدان سن پیتر

تک ستون (ابلیسک) هرمی واتیکان حدود سال ۶۰۰ قبل از میلاد در مصر تراشیده و حکاکی شده و در سال ۳۷ میلادی به رم آورده و در مکان سیرک نرون نصب شده بود. پاپ سیکستوس پنجم در سال ۱۵۸۵ تصمیم گرفت تک ستون را به جلوی باسیلیکای سن پیتر منتقل کند.

در یکی از بزرگ ترین شاهکارهای مهندسی تاریخ، معمار و سازنده معروف “دومنیکو فونتانا” با استفاده از پنج اهرم ۱۵٫۵ متری، ستون یادبود چهارصد تنی را از پایه اش در آورد. از چهل بالابر و ده ها قرقره برای پایین آوردن ستون و قرار دادن آن به پهلو روی داربست چوبی اش استفاده شد.

ستون یادبود را ۱۴۰ اسب و ۹۰۰ مرد به محل جدید بردند. این جابجایی بزرگ ۵ ماه به طول انجامید و نهایتا در ۱۰ سپتامبر ۱۵۸۶، کار به مراتب حساس تر یعنی بلند کردن آن آغاز شد. فونتانا دستور داده بود تا جمعیت عظیمی که برای تماشا ایستاده بودند، سکوت مطلق را رعایت کنند. اما یک ملوان از نحوه ی کشیده شدن طناب ها نگران شد و فریاد زد: “Aigua ae corde!” یعنی “طناب ها را خیس کنید!” توصیه ای فوق العاده بود. طناب های خیس محکم شد و تک ستون سر جایش قرار گرفت.

سیکتوس پنجم صلیبی که ظاهرا قطعه ای از صلیب واقعی مسیح را داشت روی ستون یادبود نصب کرد. هشتاد سال بعد، هنرمند ایتالیایی جیان لورنزو برنینی، ابلیسک مصری را نقطه مرکزی میدان سن پیتر قرار داد و تا به امروز این ستون در همان جا قرار دارد.

در سال ۱۶۱۳ آب نمایی که توسط “کارلو مادرنو” طراحی شده بود در سمت راست ابلیسک مصری ساخته شد. بعدها برنینی برای ایجاد تقارن و توازن در میدان، تصمیم گرفت یک آب نمای کاملا مشابه در نقطه مقابل یعنی سمت چپ ابلیسک مرکزی بسازد. این آبنمای جدید در سال ۱۶۷۷ توسط “کارلو فونتانا” ساخته شد.

بهترین نما برای دیدن میدان کدام نقطه است؟

اگر می خواهید که تقارن و تعادل میدان سنت پیتر واتیکان را درست مشاهده کنید و پی به این شاهکار معماری برنینی ببرید، باید بتدا بر روی کانون هلالی شکل سنگ فرش های میدان در نزدیکی فواره های میدان بایستید.اگر در این کانون و نقطه بایستید، ستون هایی دوریک این میدان را به گونه ای می بینید که در پشت یکدیگر قرار گرفته اند و یک ستون دیده می شوند.این تصویر یکی از زیباترین جلوه های بصری را در این میدان به وجود می آورد.

چطور می توان به میدان سنت پیتر واتیکان رفت؟

شهر واتیکان در سمت غربی رودخانه تیبر قرار گرفته است، در حالی که سایت های اصلی و جاذبه های مهم رم مثل فواره های تروی  (Trevi)، بنای پانتئون (Pantheon) و پله های اسپانیایی (the Spanish steps) در شرق این رودخانه قرار گرفته اند. ساده ترین راه برای رسیدن به میدان سنت پیتر واتیکان این است که خط مترو A  را سوار شده و در نهایت در ایستگاه اوتاویانو سان پیترو (the Ottaviano San Pietro) پیاده شوید. همچنین در هر کجای شهر رم که هستید، می توانید تاکسی بگیرید. به راحتی به راننده بگویید که می خواهید به میدان سنت پیتر بروید تا شما را به آنجا ببرد. اگر قصد گرفتن تاکسی را دارید، مطمئن شوید که از قیمت و کرایه تاکسی تا رسیدن به مقصد همان ابتدا مطلع شوید تا از شما کرایه اضافه نگیرند. حتما کرایه را با راننده طی کنید.

میدان سنت پیتر را می توانید طراحی شده در سبک سورئال بدانید. چرا که با جادوی خاصی همراه است. دسترسی اصلی به میدان از طریق ورودی های اصلی در دو خیابان ویا دی پورتا آنجلیکا (Via di Porta Angelica) و ویا دلا کنسیلیازیون (Via della Conciliazione) است.