لیبی کشوری عربی در آفریقای شمالی است. لیبی با کشورهای مصر، سودان، چاد، نیجر، الجزایر و تونس هم‌مرز است. پایتخت لیبی، شهر طِرابلُس است. طِرابلُس را که در شمال غربی لیبی بر کرانه دریای مدیترانه واقع شده، در سده هفتم پیش از میلاد فینیقی‌ها ساخته‌اند. نام طِرابلُس گونه عربی‌شده واژه یونانی تریپولی به معنی «سه‌شهر» است. کشور لیبی با مساحتی در حدود ۱٬۷۵۹٬۵۴۱ کیلومتر مربع چهارمین کشور پهناور قارهٔ آفریقا و هفدهمین کشور پهناور جهان است.
۹۷ درصد از مردم این کشور از نژاد بربر و عرب هستند و مذهب ۹۷ درصد از لیبیایی‌ها سنی است. زبان‌های رایج در این کشور شامل عربی، انگلیسی و ایتالیایی است.
پیرامون ۹۰ درصد از سرزمین لیبی را بیابان و صحراهای بی آب و علف پوشانده‌است. مناطق نسبتاًَ سرسبز لیبی در کناره‌های دریای مدیترانه قرار گرفته‌است. هیچ رودخانه دائمی در خاک لیبی وجود ندارد و تنها ۲ درصد خاک آن کاربرد کشاورزی دارد. بخش عمدهٔ مواد غذایی مورد نیاز مردم لیبی از خارج وارد می‌شود.[۲] لیبی از دید تراکم جمعیت یکی از کم تراکم‌ترین کشورهای دنیاست. مساحت لیبی اندکی بزرگتر از ایران است، ولی جمعیت آن کمتر از یک دهم ایران است. ۹۰ درصد از جمعیت ۷/۲ میلیون نفری این کشور در باریکه‌ای از کناره‌های مدیترانه‌ای این کشور زندگی میکنند و در مناطق دیگر تنها قبیله‌های بیابانگرد (بدوی) روزگار می‌گذرانند.
تاریخ و سیاست در لیبی
لیبی یکی از مستعمره های سابق امپراتوری روم شاهد کشورگشایی امپراتوری بیزانس، اعراب، ترک های عثمانی و ایتالیایی ها در دوران معاصر بوده است. لیبی در سال ۱۹۵۱ به استقلال دست یافت. با اکتشاف نفت در سال ۱۹۵۹، لیبی – که در آن زمان کشوری پادشاهی تحت فرمانروایی رهبر صوفیان سنوسی بود – به کشوری ثروتمند تبدیل شد. ده سال پس از استقلال، در سال ۱۹۶۹، سرهنگ قذافی از طریق کودتایی نظامی و براندازی شاه ادریس به قدرت رسید و به این ترتیب فصلی پر تحول و جدید در تاریخ لیبی آغاز شد. در لیبی حکومت به دو بخش تقسیم می‌شود. یک بخش انقلابی که از سال ۱۹۶۹ بر سر کار آمده است. معمر قذافی، رهبر تاریخی انقلاب در این کشور است. او با رای مردم انتخاب نشد و به همین دلیل هم نمی‌توان با رای مردم او را از کار برکنار کرد. بخش دوم حکومت شامل نمایندگان کنگره است که هر یک بر بخش خود نظارت دارند. این کشور دارای تاریخی کهن است اما در دوران معاصر اشتهار آن بیشتر به خاطر حضور سرهنگ معمر قذافی رهبر نامتعادل آن بوده است که ۴۲ سال بر این کشور حکمرانی کرد. حکومت استبدادی سرهنگ قذافی پس از شش ماه قیام مردمی و در پی آن جنگ داخلی سرانجام در ۲۰۱۱ به پایان رسید.
جاهای دیدنی لیبی
لپتیس ماگنا شهر افسانه‌ای در خمس
یکی از این جاذبه‌های دیدنی و جذاب، شهری افسانه‌ای در 120 کیلومتری شرق طرابلس واقع در کشور لیبی است که دیدنش هرکسی را حیرت‌زده می‌کند. شهر باستانی لپتیس ماگنا، بقایای به جای مانده از شاهکاری است که در دوران امپراطوری روم شکل گرفته است. کنده‌کاری‌هایی بسیار زیبا در دل صخره‌های این شهر دیده می‌شود که تا به امروز، یکی از دیدنی‌ترین عجایب ناشناخته جهان به شمار می‌رود. توسعه و شکوفایی شهر لپتیس را بندرگاهی طبیعی تضمین می‌کرد، چراکه این شهر در ناحیه سحارا و مدیترانه، به‌عنوان یک مرکز تجاری مهم مورد توجه بود. همچنین به دلیل زمین‌های مرغوبی که در منطقه ساحلی‌اش قرار گرفته بودند، در تولید محصولات کشاورزی وضعیتی مناسب داشت.
سیرین
Cyrene مهم ترین و معروف ترین اثر جوامع شهری یونان در لیبی است. نام سنتی لیبی، Cyrenaica، از آن گرفته شده است. Cyrene یک محل سکونت یونانی در سال ۶۳۰ پیش از میلاد بوده است اما به ناچار تبدیل به یک شهر رومی در ۹۶ قبل از میلاد شد. مکان باستان شناسی فعلی دارای چندین سازه قابل توجه است که شامل آپارتمان های متمایز برای آپولو، دمتر و زئوس است.
بندر قدیم سابراتا
بندر قدیم سابراتا در سال ۵۰۰ قبل از میلاد توسط فنلاند تاسیس شد. رم در قرون دوم و سوم آنرا به کنترل دراورد و سایت را اصلاح کرد. امروزه، آنچه از آن باقی مانده، تئاتر ۳ طبقه از اواخر قرن سوم است و چندین پناهگاه به ایسیس، Liber Pater و Serapis اختصاص داده شده است. به همین ترتیب در مکان قدیمی، یک بنیاد مسیحی از زمان جشن استانی است. گالری مجاور تاریخ چندین سال پیش سابراتا را نمایش داده اما دیگر آثار به نمایشگاه سالانه در طرابلسمنتقل شدند. یک سفر به این شهر بندر قدیمی لازم است.
Tadrart Acacus، District Ghat
Tadrart Acacus همچنین به عنوان کوه Acacus شناخته می شود کوه در Ghat، لیبی است. این بخش کوچکی از صحرای را تشکیل می دهد. در این منطقه بسیاری از سازه های حک شده و صنایع سنگی باستانی وجود دارد که در سبک های مختلف ساخته شده اند. این منطقه همچنین جز میراث جهانی یونسکو است. با این حال تلاش های اخیر برای کشف ذخایر نفت به این منطقه به شدت آسیب زده است.
