جاذبه های مذهبی و گردشگری عراق

عراق در منطقه خاورمیانه واقع در جنوب غربی آسیا، بین کشورهای ایران، ترکیه، سوریه، اردن ، عربستان و کویت قرار گرفته است. کشور عراق از شمال با کشور ترکیه، از جنوب با کویت و عربستان، از شرق با ایران و از غرب با اردن و سوریه همسایه است. در واقع اکثر مرزهای این کشور به جز بخش کوچکی که به خلیج فارس منتهی می گردد را مرزهای خشکی تشکیل می دهد. کشور عراق در جنوب باختری آسیا و منطقه خاورمیانه جای گرفته است. عراق کشوری باستانی و دارای بی ثباتی های بسیاری است. این کشور از خاور با ایران از جنوب با عربستان سعودی ، از جنوب خاوری با خلیج فارس و کویت ، از باختر با سوریه و اردن و از شمال با کشور ترکیه همسایه است.

فهرست نمایش

پایتخت عراق شهر بغداد از بزرگترین شهرهای خاورمیانه است . بخش کردستان عراق نیز خودمختار اداره می شود. عراق در حال حاضر کشوری جنگ زده و دارای بی ثباتی ، درگیری با تروریست ها و مشکلات امنیتی و همچنین آسیب دیده از جنگ های پیاپی است.با این حال منابع نفتی ، اراضی کشاورزی مناسب و ظرفیت گردشگری و زیارتی بالایی برخوردار است. عراق کشوری است که از دیرباز در بازه های زمانی گوناگون بخشی از ایران بوده است. حتی یکی از پایتخت های ایران تیسفون نیز در این کشور قرار دارد. امروزه هم نام بسیاری از شهرهای عراق از جمله پایتخت این کشور ریشه پارسی دارند .در حال حاضر نیز ایران نفوذ زیادی در کشور عراق دارد. و روابط دو کشور بسیار مطلوب می باشد.

کشور عراق عمدتا از دید آب و هوایی گرم و خشک و صحرایی است این کشور عمدتا هموار است مناطق باختری این کشور را بیابان های وسیع پوشانده است. میان دو رود دجله و فرات جلگه ای حاصل خیز و مستعد برای کشاورزی است بخشی از شمال عراق در کردستان کوهستانی است و هوا به سردی می گراید. اما در نقاط دیگر تا چشم کار می کند دشت هایی هموار بدون چشم اندازی از کوهها و تابستان هایی بسیار داغ و گرم را شاهد هستیم. دو رود دجله و فرات که از کوهستان های کشورهای شمالی عراق سرچشمه می گیرند وارد سرزمین عراق شده و سرزمین های حاصلخیز میان رودان را سیراب کرده و هر دو به اروندرود می ریزند و این رود نیز به خلیج فارس می ریزد.

عراق دارای ۱۸ استان می باشد که عبارتند از:

۱-بغداد ۲-کربلا ۳-بصره ۴-صلاح الدین ۵- نینوا ۶-دیوانیه ۷-سلیمانیه ۸-اربیل ۹-الانبار ۱۰-نجف ۱۱-بابل ۱۲-مثنی ۱۳-واسط ۱۴- میسان ۱۵-کرکوک ۱۶-قادسیه ۱۷-دیاله ۱۸-ذیقار

عراق دارای منابع نفتی بسیاری است. همچنین سرزمین های حاصلخیز میان دو رود دجله و فرات که از دیرباز عامل مهمی علاوه بر موقعیت جغرافیایی بوده و بر اهمیت این منطقه افزوده است برای کشاورزی و شکل گیری نخلستان ها بسیار مساعد است. همچنین عراق با وجود اماکن زیارتی شیعیان در کربلا ، نجف ، کاظمین و سامرا و همچنین اماکن تاریخی کهن بازمانده از تمدن های پیشین از جمله آثار آشوریان و ایرانیان مانند تیسفون از ظرفیت گردشگری بالایی برخوردار است.

جاهای مذهبی و دیدنی عراق

حرم مطهر امام حسین کربلا

در خاک عراق، پیکر مطهر تعدادی از امامان شیعیان و شخصیت‌های برجسته شیعه مدفون شدند که قبور ‏مبارک این شخصیت‌ها در شهرهای کربلا، نجف، سامرا و کاظمین واقع شده است که سالانه گردشگران ‏زیادی در قالب تور عراق برای زیارت و پابوسی به این مکان های مقدس سفر می‌کنند. بوسه زدن بر تربت ‏مقدس امامان و زیارت آستان بلند مرتبه آنان از آرزوها و اشتیاق دل همه شیعیان جهان محسوب می‌شود. ‏حرم مطهر امام حسین(ع) محل دفن این امام معصوم و تعدادی از یاران او در شهر کربلا است، که در دهم ‏محرم سال 61 هجری قمری در مقابله با سپاه عبیدالله بن زیاد به درجه اعلاءی شهادت نایل شدند.

حرم امیرالمومنین نجف

نجف یکی از شهرهای زیارتی عراق است که در استانی به همین نام قرار دارد. این شهر به خاطر وجود حرم حضرت امیرالمومنین (ع) امام اول شیعیان، کعبه آمال و آرزوهای بسیاری از مشتاقان و ارتمندان به اهل بیت است. نجف به دلیل همین موقعیت مذهبی خود سالانه به ویژه در ماه محرم و صفر پذیرای بسیاری از مسافران و زائرانی است که از نقاط مختلف دنیا راهی سفر به کشور عراق می‌شوند تا روح و جانشان را در فضای حرم حضرت امیرالمومنین (ع) صفا دهند و غبار از دل بشویند و به آرامش برسند.

موزه ملی عراق

موزه ملی عراق گنجینه‌ای از آثار باستانی میانرودان، تمدن بین النهرین، بابل و ایران باستان را در دل خود ‏جای داده است و همچون ماشین زمان، شما را به روزگاران قدیم این سرزمین تاریخی می‌برد و غافلگیرتان ‏می‌کند. این موزه در شهر بغداد قرار دارد و با شهرت فراوان خود هرساله افراد زیادی از آنجا بازدید می‌کنند.

کاخ فاو در بغداد

کاخ فاو بغداد به عنوان یکی از کاخ‌های صدام حسین شناخته می‌شود که شهر‎ بغداد ‎قرار گرفته و توسط دریاچه‌ای زیبا احاطه شده است و در حال حاضر یکی از جاذبه‌های جالب ‏در بغداد محسوب می‌شود که پس از گذشت سال‌ها همچنان زیبا جلوه می‌کند. کاخ فاو بغداد در سال 1988 ‏میلادی پس از تسلط مجدد نیروهای عراقی بر شهر فاو و بازپس‌گیری آن به دستور صدام حسین و به منظور ‏گرامیداشت روز پیروزی عراقی‌ها، در جزیره فاو ساخته شده است.

آرامگاه ابراهيم بن مالک اشتر در سامرا

مرقد ابراهیم بن مالک اشتر، در جنوب شهر دجیل، نزدیک جاده قدیم بغداد – سامرا واقع است و از زیارتگاه‌های مشهور شیعیان در استان صلاح‌الدین، به شمار می‌آید. ناحیه‌ای که مزار ابراهیم در آنجا واقع است، در گذشته به نام دیر الجاثلیق شناخته می‌شده است. اين قبر تا سامرا 8 فرسخ و تا دجله 4 فرسخ فاصله دارد و محل شهادت اوست.

حرم کاظمین

آستان مقدس کاظمین، حرم مطر امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع)، در کشور عراق و در شهر کاظمین در نزدیکی شهر بغداد واقع شده است. زمین این آستان در ابتدا به عنوان قبرستان قریش شناخته می‌شد و با شهادت امام موسی کاظم(ع) و دفن در این مکان، و همچنین دفن امام جواد(ع)، به عنوان زیارتگاه شیعیان شناخته می‌شود. این آستان از زمان تأسیس تا به امروز در دوره‌های مختلف دستخوش حوادث و تحولات بسیاری بوده؛ گاهی بر اثر حوادث طبیعی یا توسط دشمنان دچار ویرانی می‌شده و به وسیله ارادتمندان و برخی سلاطین وقت بازسازی و تعمیر شده است. این اقدامات را می‌توان به دوره‌های آل بویه، صفویه، قاجار و دوره عصر حاضر تقسیم کرد. آستان کاظمین در وضعیت فعلی، وسیع‌ترین و یکی از باشکوه‌ترین آستانه‌های عتبات عالیات عراق، به شمار می‌آید.

مسجد بزرگ سامرا

مسجد جامع سامرا که به “جامع المتوکل” یا ” مسجد ملویه” معروف است، یکی از معروف‌ترین جاذبه های عراق محسوب می‌شود که در نزدیکی رود دجله و دانشگاه سامرا قرار گرفته و با شهر بغداد 20 کیلومتر فاصله دارد. این مسجد به دست متوکل عباسی در زمان خلافت عباسیان در سال 845 میلادی (237 قمری) احداث گردید و عملیات ساخت آن در سال 852 میلادی، همزمان با انتقال پایتخت خلافت از بغداد به سامرا به پایان رسید.

حرم حضرت عباس در کربلا

زیارت حرم مطهر حضرت عباس برای شیعیان و دوست‌داران اهل بیت یکی از اعمال مهم است که به جان ‏آن‌ها آرامش می‌بخشد. آن حضرت، برادر امام حسین(ع) و پرچمدار لشکر او در صحرای کربلا بود که در ‏روز نهم محرم سال 61 هجری قمری که به روز تاسوعا معروف است، به شهادت رسید.

قبرستان وادی السلام

قبرستان وادِی‌السَّلام قبرستانی بزرگ و تاریخی در شهر نجف عراق که به سبب وجود احادیثی درباره فضیلت آن، برای شیعیان اهمیت مذهبی دارد. بنابر برخی روایات، این قبرستان محل رجعت بعضی از پیامبران و صالحان است و بنابر برخی دیگر هر مؤمنی در هر جای دنیا که وفات کند، روح او به این مکان خواهد آمد. قرار گرفتن وادی السلام در شهر نجف، که مرقد امام اول شیعیان، امام علی(ع) در آن قرار دارد، بر اهمیت آن افزوده است. زائران عتبات عالیات عراق، این قبرستان را نیز زیارت می‌کنند. مقبره‌های منسوب به هود و صالح از پیامبران پیشین و مقام‌هایی با نام برخی از امامان شیعه در این قبرستان وجود دارد.

بین الحرمین کربلا

این مکان جایگاه مقدسات شیعیانی ا‌ست که بی‌قرار به دنبال آرامش هستند. ‏بین الحرمین را حد فاصل ضریح مقدس امام حسین(ع) و حضرت عباس می‌گویند. مسیری که از این حرم ‏تا آن حرم دنیایی حرف دارد و مانند عاشقی سرگردان به هر سو که بروید مراد دلتان را برآورده می‌کند.

بیت امام خمینی (ره)

گردشگران و زائران عتبات عالیات هنگامی که برای زیارت حرم حضرت امیرالمومنین (ع) وارد شهر نجف می‌شوند، بعد از زیارت به بازدید از بیت امام خمینی (ره) می‌روند، چرا که این خانه تاریخی در جنوب شهر نجف و در بخش غربی شارع الرسول و در نزدیکی کتابخانه حضرت علی (ع) قرار دارد که بازدید از آن را باید در لیست گشت‌های شهری خود قرار دهید.

مسجد ام القرا بغداد

مسجد ام القرا به معنای مادر شهرها، مسجدی بزرگ در بغداد است که به عنوان بزرگترین عبادتگاه برای مسلمانان اهل سنت در این شهر شناخته می‌شود. این مسجد با نام اولیه ام المعارک به معنای مادر تمام جنگ‌ها و با نمایی سنگی در میان دریاچه‌ای کوچک خودنمایی می‌کند.

مسجد حنانه نجف

مسجد حَنّانه، مسجدی در شهر نجف که طبق نقل‌های تاریخی، زمین آن، دو بار در عزای ائمه(ع) ناله کرده است؛ یک بار در زمان تشییع امیرالمؤمنین(ع) و یک بار نیز بعد از واقعه کربلا. علت نام‌گذاری مسجد نیز همین است. این مسجد در محله حنانه، به فاصله ۲.۵ کیلومتری از حرم امیرالمؤمنین(ع)، سمت شمال نجف، و در نزدیکی مرقد کمیل بن زیاد نخعی واقع است. در سده‌های اخیر با گسترش شهر نجف، این مسجد جزو شهر نجف قرار گرفته است.

شهر تاریخی مدائن در بغداد

این شهر باستانی که در ‏‏35 کیلومتری جنوب شرق بغداد کنونی قرار دارد، مجموعه‌ای از 5 یا 7 شهر به نام‌های تیسفون، اسپانبر، ‏رومیه، سلوکیه، درزیندان، ماحوزا و ساباط بوده است که در دو طرف رود دجله قرار داشتند و پل‌های شناوری ‏شهرها را به یکدیگر ارتباط می‌دادند. در اطراف هر کدام از این هفت شهر دیواره‌هایی بلند به منظور جلوگیری ‏از تهاجم دشمنان کشیده شده بود که با دروازه‌ای راه ورود به شهر را میسر می‌کرد و امنیت را برای این منطقه ‏به ارمغان می‌آورد.

سرداب غیبت امام زمان (عج) در سامرا

سرداب غیبت امام زمان (عج) یا سرداب مقدس یکی از دیدنی های عراق است که در شهر سامرا قرار دارد. این محل زیرزمین خانه امام حسن عسگری (ع) است که در شمال‌غربی حرم عسکریین واقع شده است. به گفته برخی این مکان مقدس زمانی محلِ زندگی و عبادت امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) است.

یادمان شهید در بغداد

یادمان الشهید بنای یادبودی در بغداد پایتخت عراق است که به یاد سربازان عراقی کشته شده در جنگ ایران و عراق ساخته شده‌است. این بنا در ۱۹۸۳ افتتاح شد و اسماعیل فتاح الترک طراح آن بود. این بنا در مرکز دریاچه‌ای مصنوعی در کرانه رود دجله در نزدیک کانال ارتش که شهرک صدر را از بقیه شهر جدا می‌کند قرار دارد.

حرم عسکریین در سامرا

حرم عَسْکَریَین محل دفن امام هادی(ع) و فرزندش امام حسن عسکری(ع) در شهر سامرا. نرجس خاتون همسر امام حسن عسکری(ع) و مادر امام زمان(عج)، حکیمه خاتون دختر امام جواد(ع) و تعداد دیگری از سادات علوی و علما در این حرم مدفون هستند. کنار این حرم، مسجدی بزرگ قرار دارد که آن را سرداب غیبت امام زمان(عج) می‌خوانند.

نهر علقمه کربلا

نهر علقمه (علقمی) همان نهری‌ است که روزی مادری در کنار آن سوگ‌نشین فرزندان صبور و شجاعش شد، مادری که در کربلا نبود اما تا ابد دلش در کربلا ماند و در دل تاریخ ریشه دواند. امروزه نهر علقمه کربلا در کشور عراق یکی از دیدنی‌های این سرزمین شناخته می‌شود که زائران زیادی در سفرشان با آن رو به رو می‌شوند و به دل گذشته‌ی این سرزمین پا می‌گذارند.

مرقد مطهر نرجس خاتون در سامرا

نرجس خاتون همسر امام حسن عسکری (ع) و مادر مهربان حضرت مهدی (عج) پیش از شهادت امام یازدهم (سال 260 هجری قمری) چشم از این دنیا فرو بست. مرقد مطهر نرجس خاتون که با مقام همسری ابا محمد (ع) و مادری ابا صالح (ع) در روی زمین مفتخر گشته بود در شهر سامرا قرار دارد و پیکر مطهر او در کنار امام علی نقی (ع)، امام حسن عسکری (ع) و حکیمه خاتون به خاک سپرده شد و امروزه این بارگاه که به حرم عسکریین نیز معروف است، مورد بازدید محبان و عاشقان اهل بیت و بسیاری از گردشگران تور عراق قرار می‌گیرد.

تل زینبیه کربلا

تل زینبیه در اصطلاح به مکانی گفته می‌شود که به محل قتل حسین بن علی (معروف به قتلگاه) مشرف است. در واقعه کربلا، زینب کبری از بالای تل زینبیه به مشاهده و بررسی حال برادر خود (حسین) می‌پرداخت. تل زینبیه، از لحاظ موقعیت مکانی در جنوب غربی حرم حسین بن علی واقع شده‌است. این محل که تا حدودی از سطح زمین بالاتر بوده، در واقع مکانی خاکی بین قتلگاه و خیمه‌گاه کاروان حسین بن علی بوده‌است.

آرامگاه کميل بن زياد نخعی نجف

آرامگاه کمیل بن زیاد نخعی یکی از آرامگاه‌های پر بازدید کشور عراق است که در بزرگراه شهر نجف به کوفه قرار دارد، به طوری که هر ساله گردشگران و زائران عتبات و عالیات در کنار زیارت حرم حضرت امیرالمومنین (ع) در نجف به آرامگاه وی رفته و دعای کمیلی که حضرت علی (ع) به او آموخت را به یاد ایشان و برای صفای دل در حرمش قرائت می‌کنند.

مرقد حر بن ریاحی در کربلا

حر بن ریاحی یکی از افرادی است که مرقدش به عنوان یکی از دیدنی های کربلا شناخته می‌شود و هر ساله زائران حسینی و گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند تا درس آزادی و در رکاب امام حسین (ع) بودن را در آخرین لحظات زندگی‌اش بر همگان نمایان سازد. حر بن یزید ریاحی، یکی از شخصیت‌های برجسته واقع کربلا بود و اولین کسی بود که راه را بر کاروان امام حسین (ع) بست اما بعد به لشکر او پیوست و در پایان مفتخر شد در راه حضرت اباعبدالله (ع) جان بسپارد و به اوج عزت و کمال یعنی شهادت در راه اهل بیت (ع) دست یابد.

قتلگاه امام حسین (گودال قتلگاه) در کربلا

گودال قتلگاه در حرم امام حسین (ع) واقع شده است و مانند زیارتگاهی برای عاشقان اهل بیت (ع) و شیعیان می‌ماند. این مکان جایی ا‌ست که امام مظلوم لحظات آخر عمر خود را آن‌جا سپری کرد و به درجه رفیع شهادت نایل شد. در انتهای رواق جنوب غربی حرم امام حسین (ع) یک سالن باریک قرار دارد که توسط یک درب به اتاقی که موسوم به جایگاه قتلگاه است، متصل می‌شود. در این اتاق سردابی قرار دارد که یک سنگ مرمر به ارتفاع نیم متر از سطح زمین به صورت قبر بر روی آن جای گرفته است که به آن قسمت، گودال قتلگاه می‌گویند.

رود دجله در بغداد

دِجله رودی است که از دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه توروس در شرق ترکیه سرچشمه می‌گیرد پس از ورود به کشور عراق از میان شهرهای بزرگی چون بغداد و موصل عبور کرده به فرات و سرانجام هر دو به کارون می‌پیوندد که اروندرود را تشکیل می‌دهند و در پایان به خلیج فارس سرازیر می‌شوند. این رود با ۱۸۵۰ کیلومتر طول، سی و هشتمین رود جهان از این حیث می‌باشد. بر اساس یکی از نظریه‌های تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین، یا شاید قدیمی‌ترین، تمدن جهان بین دو رود دجله و فرات پدید آمد و به همین سبب تمدن میان‌رودان نام گرفت.

حرم طفلان مسلم بن عقیل در کربلا

حرم طفلان مسلم بن عقیل بن ابی طالب در کنار رود فرات در شهر مسیب قرار گرفته است، این حرم حدود چهار فرسخ با شهر کربلا فاصله دارد و در جاده اصلی کربلا به بغداد در یک مسیر فرعی واقع شده است که شما را به مزار می‌رساند.

آرامگاه امیرکبیر در کربلا

آرامگاه امیرکبیر در شهر کربلا قرار دارد که همان میرزا تقی خان فراهانی است و به امیرکبیر لقب داشت و از صدر اعظم‌های دربار ناصرالدین شاه و همسر عزت‌الدوله، خواهر شاه بود.

برج نمرود در نجف

«برج نمرود» که به برج بابل نیز معروف است، بالاتر از آبادی ذی‌الکفل و روی تپه قرار گرفته است. این برج از آجر ساخته شده و دارای سرداب و زیر زمین است.روایت است که حضرت ابراهیم را از این محل به آتش انداخته‌اند. این برج و تپه از آثار شهر باستانی بابل است و با وجود تخریب و فرسودگی هم‌چنان استوار مانده است.

مسجد الخضرا نجف

مَسْجدُالخَضْراء یا جامع‌الخضراء (مسجد سبز) از مساجد قدیمی نجف که اکنون بخشی از حرم امیرالمؤمنین(ع) و محل دفن سید ابوالقاسم خویی است. مسجد الخضراء محل تدریس آیت‌الله خویی نیز بوده است. این مسجد پس از سقوط حکومت بعث عراق به اهتمام آیت‌الله سیستانی بازگشایی شد.

مقام زین العابدین در نجف

مقام امام زین‌العابدین (علیه‌السّلام)، در کشور عراق در شهر نجف، در خیابان کمربندی نجف قدیم و نزدیک مرقد صافی صفا و در ضلع غربی آستان مقدس علوی قرار دارد؛ به‌گونه‌ای که با کشیدن خط فرضی از راس گنبد مقام تا راس گنبد حرم مطهر علوی، صحن و شبستان حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به صورت قرینه به دو بخش تقسیم می‌شود.

مرقد میثم تمار در نجف

میثَم تمّار اَسَدی کوفی، از یاران امام علی(ع)، امام حسن مجتبی(ع) و امام حسین(ع)، که پیش از واقعه کربلا در کوفه به شهادت رسید. از جزئیات زندگی میثم، اطلاعات روشنی در دست نیست. او در کوفه خرمافروشی می‌کرد. کرامات و پیش‌گویی‌هایی به او نسبت داده‌اند. او به دستور ابن زیاد به دار آویخته شد. مرقد میثم تمار، در نزدیکی مسجد کوفه قرار دارد.

مدرسه سید یزدی نجف

مدرسه علمیه سید یزدی دو مدرسه در نجف اشرف است که سید محمدکاظم طباطبایی یزدی مشهور به صاحب عروه از مراجع تقلید شیعه، آن را احداث کرد. مدرسه بزرگ‌تر که مشهورتر نیز هست در محله الحویش قرار دارد و دیگری در محله العمارة قرار داشت که به مدرسه دوم سید یزدی مشهور بود و در زمان صدام تخریب شد. اکنون مدرسه بزرگ‌تر، محل اسکان و تحصیل طلابی از کشورهای مختلف است.

خیمه گاه امام حسین(ع)

به محل برپایی خیمه‌های امام حسین (ع) به همراه یارانش در کربلا، خیمه گاه می‌گویند. خیمه گاه امام حسین (ع) در قسمتی از بین الحرمین قرار دارد و امروزه به عنوان زیارتگاهی برای مومنان محسوب می‌شود.