موزه امیر تیمور با معماری جالب توجهش در شهر تاشکند، پایتخت ازبکستان واقع شده است. این موزه در میدان امیر تیمور قرار گرفته (جایی که قبلا مجسمه مارکس در آن قرارداشت).
تیمور لنگ شاید برای ما یادآور روزهای سیاهی در تاریخمان باشد اما در میان مردم ازبکستان از او به عنوان پادشاهی مقتدر و جهانگشا یاد میشود. او توانست با خونریزی و قتل عامهای بیشمار حکومت مرکزی قدرتمندی بسازد اما علاقه او به علم و دانش سبب شد تا دوره گورکانیان رنسانسی در این منطقه به وجود آید. هنگامی که ازبکستان از اتحاد جماهیر شوروی جدا شد برای احیای فرهنگ و تاریخ ازبکستان تلاشهای زیادی شد. ساخت موزه امیر تیمور نیز در راستای همین موضوع در 660 مین سالگرد تولد تیمور لنگ و در سال 1996 ساخته شد و امروز یکی از جاذبهها و دیدنیهای ازبکستان به شمار میآید.
آیین افتتاح این موزه در ۱۸ اکتبر ۱۹۹۶ با شرکت ازبک ها و مهمانان خارجی برگزار شد. در سخنرانی رئیس جمهور این کشور که در مراسم افتتاحیه ایراد شد، وی اظهار کرد، که با افتتاح این موزه، عدالت برای شخصیت مثل صاحبقران به انجام رسیده است. مراد او از این واژه، امیر تیمور بوده است. وی در سخنرانی مزبور میدان امیر تیمور را به حلقه ای جواهر تشبیه کرد که بنای موزه را به عنوان عقیق و سنگ ارزشمند حلقه و یا همان میدان تیمور قلمداد نمود. رئیس جمهور این کشور در توصیف ارزش های این موزه تاریخی، همچنین گفت که موزه امیر تیمور، برای هر بازدید کننده ایی که قدم بدین مکان می گذارد، حکم آینه شفاف را دارد که در آن می توان به وضوح گذشته، حال و آینده مردمان این مرز و بوم را در آن به سهولت به نظاره نشست.
چیز جالبی که درباره معماری این موزه می توان به آن اشاره کرد، این است که اگر از بیرون به ساختمان این موزه نظر بیفکنیم، گنبد فیروزه ایی آن شبیه به بقعه گوری امیر می شود که در سمرقند واقع است. با وجود آنکه، طراحی و معماری موزه امیر تیمور برگرفته از سنت های معماری عصر تاریکی و قرون وسطی است، ولی از ویژگی های مدرن نیز بی بهره نمانده است. امروزه، بیش از ۵۰۰۰ قلم مصنوعات هنری در مخزن موزه نگهداری می شود. از این تعداد، بیش از ۲۰۰۰ قلم از آنها، در معرض بازدید عمومی قرار دارد.
از نکات جالب توجه این موزه، باید به نمایش شجره نامه امیر تیمور اشاره کرد و نیز مواردی را برشمرد مثل اینکه، چگونه به قدرت رسیدن ، عملیات های نظامی، روابط دیپلماتیک و تجاری، مهارتهای او، و نیز، کمک وی به پیشرفت و توسعه شهر و همچنین، پیشرفت علم و دانش در دوران زمامداریش اشاره نمود. علاوه بر اینها، در این موزه می توان به چیزهایی که از حکومت امیر تیمور و اخلاف او باقی مانده است مثل، نقشه ها، ادوات نظامی، سکه های مس و نقره، مینیاتورها، دستنوشته های کمیاب، جواهرات و غیره اشاره نمود. همچنین، در این موزه، ماکت های بنا های تاریخی چون امیر تیمور و سلسله گورکانی نیز به نمایش گذاشته شده است. از این بین می توان به ساختمان آک سرای، بقعه شیخ احمد یسوی، مسجد بی بی خانوم، مدرسه و رصدخانه اولوگ بیک و بقعه های گوری امیر و تاج محل نیز نان برد.
در بدو ورود به موزه، سخنرانی رئیس جمهور این کشور پخش می شود که راجع به احترام درونی وی به شخص امیر تیمور است و در ادامه سالن موزه با آثار مربوط به دوران امیر تیمور و سلسله گورکانی و نیز جملات قصاری از وی مزین شده است. در بخشی از موزه که عنوان «هدایا» را بر خود دارد، نسخه کپی از تمثال امیر تیمور را می بینیم که موزه لوور فرانسه به این موزه هدیه کرده است. نیز، هدایایی از سفارت ایران و سفارتخانه های کشورهایی چون پاکستان، مالزی، قزاقستان، روسیه، گرجستان، ترکیه و دیگر کشورها را می توان مشاهد کرد.