«تپه مرنجان» از جاذبه های افغانستان، تپهای است که در شهر کابل و در همسایگی ارگ ریاستجمهوری افغانستان جای گرفته است. تپه مرنجان در 3 کیلومتری حاشیه شرقی شهر کابل و در جوار چمن حضوری واقع شده است. از آن جا که آرامگاه «محمدنادر شاه» پادشاه پیشین کشور و برخی دیگر در این مکان جای گرفته، به نامهای «تپه نادرخان» و «تپه شهدا» نیز خوانده میشود.
جاده اصلی کابل و ننگرهار از کنار این تپه عبور میکند، تپه مرنجان یکی از مناطق مشهور، زیبا و مرتفع شهر کابل به حساب میآید که تقریبا 100 جریب زمین را در برگرفته است. روی این تپه انواع درختهای کوچک و بزرگ از قبیل چنار به چشم میخورد که زیبایی تپه را دو چندان ساخته است.
مقبره محمد نادر شاه و «ظاهر شاه» این پدر و پسر نیز در این تپه قرار دارد. یک بخش بزرگ این تپه را گورستان بزرگی تشکیل میدهد که شهدای زیادی از زمانهای مختلف در آن دفن میباشند.
وجه تسمیهی تپه مرنجان
درباره وجه تسمیهی آن، داستانهای گوناگونی نقل شده است. بر اساس داستانهای فولکور، این تپه را مرنجان، میگویند، چون در زمانهای گذشته جادوگری به نام «مرنجان» در این مکان زندگی میکرده که پول و ثروت فراوانی داشته است. از قضا طلسم او میشکند و تمام دارایی افسانوی او مبدل به تپهی خاک میشود.
روایتی دیگری نیز است: قبل از ظهور اسلام در کابل، پادشاهی حکومت میکرده که تنها یک دختر زیبا داشته است. در دربار این پادشاه، جادوگری به نام «مرنجان» زندگی میکرده است. این جادوگر، عاشق دختر پادشاه بود و میخواست که با او ازدواج کند، اما به خاطر داشتن چهره زشت و وحشتناک، دختر شاه از ازدواج با او امتناع میکرده است. روزی خبر میرسد که سپاه اسلام بر کابل حمله کرده و صدها تن را در حومه کابل به قتل رسانیده. آنوقت پادشاه از «مرنجان» کمک خواسته و مرنجان گفت، به شرطی کمک میکند که دخترش را به ازدواج او در آورد. پادشاه شرط او را قبول کرد.بعدها این تپه به نام «مرنجان» نامیده شد.
تپهی مرنجان، برعلاوهی اینکه مکانی برای قبر پادشاهان، شهدا و میلهگاه برای شهروندان کابل میباشد، یک مکان تفریحی نیز است. در سال ۱۹۳۳ این تپه، با داشتن آثار تاریخی و فرهنگی، توجه کاوشگران فرانسوی را به خود جلب کرد. آنها توانستند که دو معبد بودایی را در آنجا کشف کنند که قدامت آنها به قرن ۲-۳ میلادی در عصر کوشانیان میرسد.
کاوشگران افغان نیز آثار زیادی از قبیل سفالها، مجسمهها و مسکوکات را کشف کردند که بعضی از آثار در موزیم ملی افغانستان، نگهداری میشوند.
یکی از سرگرمیهای شهروندان کابل، کاغذپران بازی میباشد و از صدسال به اینسو این بازی در میان شهروندان کابل، رواج پیدا کرده است. تپهی مرنجان، بهخاطر داشتن موقعیت شمالی و بادی، در روزهای رخصتی، عیدها، جشنها و روزهای جمعه، صدها تن بر فراز این تپه گرد هم میآیند و کاغذپران بازی میکنند.
تپهی مرنجان هر چند، یک مکان تفریحی و تاریخی میباشد، اما این تپه همچنان وحشی باقیمانده است. درختان همیشهبهار، بر فراز این تپه، سبز باقی ماندهاند. این تپه، نیاز به بازسازیهای فراوانی دارد تا مبدل به یک تفریحگاه معیاری برای شهروندان شود.