آبخاز نام سرزمینی است واقع در غرب قفقاز و کرانهٔ شرقی دریای سیاه که حدود ۲۴۲ هزار نفر جمعیت دارد که بیشترشان تابعیت روسی دارند. در فارسی، به تبع روسی نان آبخاز را گاه «ابخازیا» و به تبع عربی گاه «آبخازیه» هم نوشته‌اند. آبخاز قانوناً بخشی از کشور گرجستان به‌شمار می‌آید. پایتخت این کشور، بندر سوخومی است که در ساحل دریای سیاه قرار دارد. مساحت جمهوری آبخازیا هشت هزار و 660 کیلومتر مربع است. آبخاز مناطق کوهستانی از رشته کوه‌های قفقاز تا کرانهٔ دریای سیاه را دربرمی گيرد که از ریزشگاه رود اینگوری تا ناحیهٔ گاگرا امتداد دارد.
تاریخ آبخازيا
سرزمین آبخازها در جنگی که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوری در سالهای ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ میلادی رخ داد از گرجستان جدا شد، و در سال ۱۹۹۹ رسماً اعلام خودمختاری کرد. اين حركت، آبخازیا را با تحریم‌های بین‌المللی مواجه کرد. پس از استقلال گرجستان در سال ۱۳۷۰ (۱۹۹۱)، ادوارد شواردنادزه وزیر خارجه پیشین اتحاد جماهیر شوروی، به عنوان نخستین رئیس‌جمهور گرجستان، قدرت را در دست گرفت. بلافاصله پس از استقلال گرجستان، بر سر حاکمیت بر جمهوری‌های خودمختار اوستیای جنوبی و آبخازیا بین روسیه و گرجستان اختلاف درگرفت. روسیه اجازه نداد که گرجستان، حاکمیت خود را بر این دو سرزمین اعمال کند. ضعف گرجستان و نیز نزدیکی دولت وقت – به ویژه شخص شواردنادزه – به روسیه، سبب شد که حکومت گرجستان تن به مصالحه با حکومت روسیه بدهد. گرجستان همچنین پذیرفت با حضور نیروهای روسی در این دو منطقه مخالفت نکند. پس از اعلام استقلال آبخازيا در 2008، روسیه از استقلال آبخازیا حمایت کرد و با گسترش روابط پایدار خود با آبخازیا به اصلی‌ترین شریک و متحد آبخازیا تبدیل شد. به همین علت، اقتصاد منطقه آبخازیا کاملاً متکی به روسیه است و واحد پولی آبخازیا روبل است و مردم آن هم برای تردد به سایر کشورها از گذرنامه روسی استفاده می‌کنند.
مردم
ترکیب قومی آبخاز متنوع است. آبخازها ۵۰٫۷ درصد، گرجی‌ها ۱۹٫۲؛ ارامنه ۱۷٫۴ درصد و روس‌ها ۹٫۱ درصد از جمعیت آبخازیا را تشکیل می‌دهند. در مورد شمار آبخازها اختلاف نظر وجود دارد. آکینر شمار آن‌ها ۸۳٫۰۹۷ نفر و بنیگسن ۹۱٫۰۰۰ نفر نوشته‌اند (طبق آمار سال ۱۹۷۹). زبان آبخازی به گروه زبان‌های شمال باختری قفقاز تعلق دارد و شامل دو لهجه بزیب و گوائوتا است. بخشی از آبخازها مسلمان و اهل سنت هستند و تعدادی از آن‌ها در ترکیه سکونت دارند و از مهاجرین محسوب می‌شوند. درصد بالایی نیز با قومیت گرجی از قدیم‌الایام ساکن این منطقه بوده‌اند ولی باتوجه به اینکه درگیری‌هایی در این منطقه برای جداکردن خاک آبخاز پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بین جدایی طلبان آبخاز و نیروهای دولت مرکزی گرجستان انجام گرفت، ساکنین با قومیت گرجی را مجبور به ترک خاک آبخاز نمودند. روسیه همیشه سعی در جدایی این منطقه از گرجستان داشته‌است.
اقتصاد
پس از اعلام استقلال آبخاز در ۲۰۰۸، روسیه از استقلال آبخاز حمایت کرد و به اصلی‌ترین شریک و متحد آبخازستان تبدیل شد. به همین علت، اقتصاد منطقه آبخاز کاملاً متکی به روسیه است و واحد پولی آبخازیا روبل است. اقتصاد آبخاز با روسیه پیوندهای گوناگونی دارد. آبخاز به علت برخورداری از سواحل زیبا، یک مکان تفریحی برای روس‌ها به‌شمار می‌رود. آبخازیا سکونت‌گاه تفریحی دوم برای روس‌ها بعد از سوچی است و به دلیل قیمت ارزان هتل‌ها، مکان مناسبی برای تفریح است.
مذهب: ۶۰ درصد مردم آبخازستان مسیحی، ۱۸ درصد مسلمان، ۸ درصد پیرو آیین‌های بومی قدیمی آبخاز و ۸ درصد نیر بی‌دین هستند.
واحد پول: واحد پولی آبخاز روبل است و مردم آن هم برای تردد به سایر کشورها از گذرنامه روسی استفاده می‌کنند.
