کوه آراگاتس بلندترین قله ارمنستان در استان آراگاتسوتن قرار دارد، آراگاتسوتن به معنی کوهپایه آراگاتس است. این کوه در شمال غربی شهر ایروان قرار گرفته است. آراگاتس از محبوب‌ترین مناطق برای کوهنوردان ارمنی به شمار می‌رود و اگر شما هم به کوهنوردی علاقه دارید حتما صعود به قله آراگاتس را در برنامه خود قرار دهید. رصدخانه اختر فیزیک بیوکاران و دژ آمبرد که از قرون وسطی به جا مانده‌اند، در کوه آراگاتس ساخته شده‌اند. در اطراف کوهستان آراگاتس تعداد زیادی سنگهای حکاکی شده که نقاشی‌هایی از حیوانات و چهره‌هایی شبیه انسان‌ها که به 1 تا 4 هزاره قبل از میلاد تعلق دارد، دیده می‌شود. این کوه از جاذبه های طبیعی ارمنستان، تنها به عنوان یک جاذبه‌ی طبیعی شناخته نمی‌شود، بلکه در ارمنستان به عنوان یک نماد است چرا که در زمان غروب خورشید که آخرین پرتو نور از آن تابیده می‌شود، یک خط نوری بین چهار قله کوه آراگاتس دیده می‌شود که مردم ارمنستان آن را نماد امید در این سر زمین می‌دانند.
ویژگی های جغرافیایی کوه آراگاتس
کوه آراگاتس در 40 کیلومتری شمال غربی پایتخت ارمنستان ایروان واقع شده است و بین دره های آرارات و شیرک و رودخانه های آخوریان و کاساگ قرار دارد. آراگاتس، آتشفشان بزرگی است که دارای منفذهای بزرگی است و می توان گفت رشته کوهی مخروطی شکل است که قله هایی ناهموار با دامنه هایی شیب دار دارد. در دامنه ها می توان به پوشش گیاهی استپی و خشکی (پوشش گیاهی اقلیمی خشک و خشک) اشاره کرد. در دامنه جنوبی ، ویرانه های قلعه قرون وسطایی ارمنی Anberd وجود دارد. آراگاتس چهارمین کوه مرتفع ارمنستان و مرتفع ترین کوه این کشور است. این رشته کوه دارای چهار قله اصلی است که بلندترین قله آن شمالی است و ارتفاع آن 4090،1 متر است و قله های دیگر آن، قله غربی با ارتفاع `3995،3 متر، شرقی` 3908،2 متر و قله جنوبی به ارتفاع `3887،8 متر است.بین قله های صخره ای آراگاتس ، دهانه آتشفشانی بزرگ قرار دارد که دارای عمق 350 متر و عرض 3 کیلومتر است. مشاهدات حاکی از وجود زمین ها و کوه های پوشیده از برف در کنار چاله های روبسته و همچنین مورین ها و یخچال های طبیعی داخل دهانه است و قسمت بالای آن دارای برجستگی های آلپین است. علاوه بر این ، انشعاب های آب سرد زیادی وجود دارند که از سنگهای آتشفشانی کوه شروع می شوند. بین آوارهای یخبندان و آب بندهای یخی، دریاچه های بسیار زیبایی شکل گرفته است که می توان به دریاچه های کاری، امبرد، اومروی، لسینگ و غیره اشاره کرد. این کوه یک آتشفشان غیرفعال است که ارتفاع آن به ۴٬۰۹۵ مترمی رسد.
آراگاتس یک رشته کوه است که چهار قله آن دور یک آتشفشان قرار گرفته اند. در نزدیکی قله آن چمنزارها و سنگلاخ‌هایی وجود داردارتفاع کوه ۴٬۰۹۰ متر یا (۱۳٬۴۲۰ ) پاست. ارتفاع نسبی آن ۲٬۱۴۳ متر (۷٬۰۳۱ پا) می باشد. مختصات آن ۴۰°۳۲′۰۰″ شمالی ۴۴°۱۲′۰۰″ شرقی است. از نظر مکانی دراستان آراگاتسوتن و استان شیراک ارمنستان واقع است و رشته کوه کوچک قفقاز محسوب می شود. آخرین فوران آن نامعلوم است و نخستین صعود به این قله در سال ۱۸۴۳ بوده است. این کوه به دلیل میراث فرهنگی باشکوه خود مثل آثار باستانی متعلق به دوره دیرینه سنگی ، شبکه های آبیاری باستانی ، ویشاپ های بزرگ (سنگهای اژدها) که در کنار چندین منبع آب قرار دارند و نشان از دوره بت پرستی دارند و نمادی از قدرت آب است و همچنین نمونه های باورنکردنی از معماری دوره قرون وسطایی در اینجا بنا شده است که بسیار حائز اهمیت است.
بزرگراه های ایروان-تالین-گرجستان ، ایروان-آپاران-اسپیتاک از دامنه های آراگاتس عبور می کند و می توان با تور ارزان ایروان به این منطقه سفر کرد و از طبیعت آن لذت برد، چون طبیعت آراگاتس به طرز چشمگیری زیباست و گردشگران را به خود جلب می کند.
رسم کهن ارمنی ها
جالب ترین نکته ای که به کوه آراگاتس مربوط است، رقص وحدت است که یکی از سنت های دوست داشتنی ارامنه است. از تاریخ 28 مه 2005، بیش از 250.000 نفر در رقص وحدت در اطراف کوه شرکت کردند. معنی این رقص، وحدت ملی ارمنی است. در آن روز ، 163 کیلومتر حلقه در اطراف کوه آراگاتس ایجاد می کنند.
