استان چهارمحال و بختیاری مهد عشایر ایران می باشد كه جزء جدا نشدنی از این خطه به حساب می آیند. كوهستانی بودن و اقلیم و آب هوای خاصی كه در این منطقه وجود دارد و همچنین بستر محصولات لبنیاتی سنتی و با كیفیت که عاری از هرگونه مواد نگه دارنده و مصنوعی میباشد موجب شده است تا هر مسافر و گردشگری که از این استان زیبا دیدن میکند تحفه ای از این دیار برای اقوام خود ببرد.
خوردنی ترین سوغاتی های چهارمحال و بختیاری
انواع گیاهان دارویی شهرکرد
در فصل بهار بازار فروش و تهیه انواع مختلفی از گیاهان دارویی در شهرکرد بسیار داغ است. چهارمحال بختیاری با داشتن آب وهوایی کوهستانی منطقه ای مناسب برای رویش گیاهان خودرو محسوب می شود. از گیاه های محلی این استان برای طعم دادن به غذا ها و عنوان دارو استفاده می شود. گیاهانی که در غذا از آن ها به عنوان چاشنی و طعم دهنده استفاده می شود عبارتند از: سلمان تره، اوماج، ترشک، پاکلاغ، موچه، شنگ، کنگر، کرفس کوهی، چاووک و هم چنین گیاهان دارویی شهر کرد شامل قارچ، پرموسیر، لیباس، شیرین بیان، کاسنی، بابونه، آویشن ، زنجبیل می شود که هر یک خواص ویژه خود را دارا هستند.
بادام شهرکرد
بادام شهرکرد که شهرت بسیاری دارد، یکی از محصولات کشاورزی این منطقه محسوب میشود که دارای کیفیت و خواص بسیاری است. مرغوب‌ترین نوع بادام در منطقه‌ای کوهستانی با آب فراوان در سامان اطراف شهرکرد تولید و کشت میشود.
قره قوروت
قره قوروت استان چهارمحال بختیاری نیز از جمله سوغات معروفش است. فرآورده‌ای لبنی و ترش است که از دوغ یا ماست تهیه میشود و معمولا سیاه یا قهوه‌ای است. استان چهارمحال و بختیاری به ویژه شهرکرد، از مراکز مهم و اصلی تولید قره قوروت در کشور است.
مردان عشایر در این استان، به شکل سنتی دامپروری می‌کنند و زنان عشایر با روش های بومی، لبنیات محلی تولید می‌کنند. در بین این محصولات لبنی، قره قوروت، بیشترین فروش را دارد و همواره مورد استقبال مسافران قرار می‌گیرد.
پنیر گوسفندی و گاوی
انواع پنیر گوسفندی و گاوی با مایه هایی طبیعی كه از خود حیوان به صورتی خدادادی استفاده می شود و نیازی به هیچ مواد شیمیایی برای تبدیل شیر به پنیر ندارد. اضافه كردن گیاهان معطری كه از دل طبیعت این استان بدست می آید به انواع این پنیرها طعم هایی بی نظیر و خواص دارویی بوجود می آورد که كمتر مسافری را دست خالی ازین دیار بر میگرداند.
گردو شهرکرد
باغ‌های گردو در شهرکرد حدود هفت هزار هکتار وسعت دارند. شهرکرد سهم بسیاری در تولید گردو در کشور دارد. گردوهای این منطقه دارای کیفیت خوبی هستند که میتوان به‌عنوان سوغات از آن تهیه کرد.
گزبلداجی شهرکرد
شیره ای سفید به اسم انگبین که در کوهستان های استان چهارمحال بختیاری یافت می شود برای تهیه گز استفاده می شود. بلداجی به عنوان قدیمی ترین شهر های تولید کننده گز محسوب می شود و به همین خاطر گز شهرکرد با اسم بلداجی معروف است. شما در سفر خود می توانید گز را به عنوان سوغات شهرکرد برای عزیزانتان خریداری نمایید. انواع گز شهرکرد در دو نوع بادامی و پسته ای تهیه می شود که هریک دارای طعمی بی نظیر هستند.
عسل شهرکرد
عسل طبیعی و کوهستانی در شهرکرد نیز دارای مرغوبیت بسیاری است. با توجه به مرتفع بودن این منطقه و آب و هوای کوهستانی عسل‌های مرغوب بسیاری در این منطقه تولید میشود که بسیاری از گردشگران آن را سوغاتی محبوب برای خرید می‌دانند.
پولکی شهرکرد
این شیرینی مهم‌ترین شیرینی شهرکرد در ایام نوروز برای پذیرایی در دیدوبازدیدها در استان چهارمحال و بختیاری و استان اصفهان به شمار می‌رود و سفره هفت سینی در خانه‌ای از این دو استان وجود ندارد که شیرینی گز در آن وجود نداشته باشد.
کاکولی
این سوغات استان، مختص شب های قدر است. گفته شده است که در شب ۲۷ ماه رمضان تمامی شهرهای این استان کاکولی پزون را دارند و در این شب هر خانواده با توجه به بضاعت مالی و برآورده شدن حاجت و استجابت دعا به پخت کاکولی پرداخته و در بین مردم توزیع می کنند. کاکولی نوعی نان است که خمیرش از شیر، آرد و خشکبار (گردو، کشمش، بادام) تشکیل شده و برای پخت بر روی این نان زرده تخم مرغ، گلرنگ، زعفران، زیره و ….زده می شود و در تنور پخت می شود.این نان یکی از نان های معروف و خوشمزه این شهر است که می توانید به عنوان سوغاتی برای دوستان خود ببرید.
صنایع دستی استان چهارمحال بختیاری
به طور کل، چهارمحال و بختیاری به دلیل سبک زندگی عشایری و سنتی بخشی از مردمانش، در تولید صنایع دستی متنوع و رنگارنگ و جذاب، پیشگام است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
نمد شهرکرد
شهرکرد را شهر نمد می‌دانند. نمد یا نمد مالی از قدیمی‌ترین صنایع این منطقه است که توسط مردان و به‌صورت گروهی ساخته میشود. معروف‌ترین نمد این منطقه کلاه‌های نمدی است که به‌عنوان پوشش سنتی مردان عشایر این منطقه استفاده میشود.
خرسک و جاجیم بختیاری
از صنایع‌دستی سنتی و محلی این منطقه میتوان به خرسک و جاجیم اشاره کرد. خرسک نوعی قالی است که پرزهای آن گرفته نمی‌شود و برای بافت آن از هیچ نقشه‌ایی استفاده نمی‌کنند. جاجیم نیز از ترکیب نخ‌های رنگی به‌صورت یکدست و صاف بافته میشود و کاربردی همانند فرش دارد.
کلاه و دستکش
این صنعت دستى به نسبت سایر انواع صنایع دستى در میان عشایر بختیارى رواج چندانى ندارد. نحوه بافت کلاه و دستکش پشمى در جامعه عشایرى شیوه‌اى سنتى دارد و با استفاده از نخ پشمى آن را با میل‌هاى مخصوص مى‌بافند و نقش‌هاى لازم را به آن مى‌دهند.
از دیگر صنایع دستى چهارمحال و بختیارى صنعت کلاه‌مالى است و مراکز تولید آن شهر کرد و بروجن است. کلاه مالان معمولاً در تمام طول سال مشغول کارند. تولید روزانه هر ۷ کلاه مال ۲ عدد کلاه درجه یک و یا حدود ۵ عدد کلاه درجه ۲ است. معروف‌ترین نوع کلاه‌هایى که در این منطقه ساخته مى‌شود کلاه خسروى، شب کلاه و کلاه قشقایى است. مواد اولیه مورد مصرف کلاه مالان به طور عمده کرک بز، پشم، صابون و رنگ‌هاى جوهرى است.
قفل‌سازان چالشترى، قفل‌هاى پولادى خوبى مى‌سازند که با قفل‌هاى ماشینى رقابت مى‌کند. قفل‌سازان چالشتر این فن را از پدرانشان به ارث برده‌اند. قفل‌هاى چالشترى به نام اولین سازنده آن «عبداللّه» معروف است. از دیگر صنایع دستى فلزى چالشتر قیچى، قندشکن، چاقو، قلم‌تراش و نیز تفنگ‌هاى دست‌ساز را مى‌‌توان نام برد.
چوقا
از دیگر صنایع دستی کمتر شنیده شده استان میتوان به چوقا اشاره کرد که از جمله لباس های سنتی اقوام ایرانی به شمار می رود و معمولا رد پای آن را در جشنواره های مد و لباس اقوام مشاهده میکنیم. چوقا لباس ایل بختیاری چوقا لباس ایل بختیاری است كه معمولا به رنگ های سفید و مشكی بافته میشود. استادان بافت چوقا در حال حاضر، زنان هنرمند ایل بختیاری هستند. پشم چینی نقطه آغاز چوقا بافی است. در اواخر بهار پشم گوسفندان را می چینند تا برای ریسندگی و تهیه نخ از آن استفاده کنند.
گبه چهارمحال
آخرین صنایع دستی استان چهارمحال و بختیاری که در این گفتار اشاره می شود، گبه است. اگر به این دیار دیدنی رفتید، خرید گبه را فراموش نکنید. گبه نوعی فرش و زیرانداز با پرز های بلند است که اغلب در مناطق شهری و روستایی اردل، بروجن، شهرکرد و فارسان و بروجن این استان بافته و روانه بازارهای داخلی و خارجی میشود.
چهارمحال و بختیاری، صنایع دستی متنوعی وجود دارد که عشایر از مواد اولیه تهیه شده از طریق دام هایشان به مصرف ریسندگی و بافندگی مشغول میشوند. لذا برای خرید صنایع دستی ارزان، روستاگردی را فراموش نکنید.
