پوشاک محلی مردان قزوین
استفاده از کلاه در گذشته بین مردان بسیار متداول بود و هر شخص به فراخور شغل و نیز وضعیت اقتصادی از نوعی کلاه استفاده میکرد. پیراهنها معمولاً به رنگ سفید و ساده تهیه میگردید و تکمه یقه آن بر شانه چپ بسته میشد. در میان سینه چپ از شانه تا زیر سینه چاکی داشت. پس از آن پیراهن هایی با یقههای بلند به نام یقه قزاقی متداول شد و سپس یقه ملایی جای آن را گرفت.
تن پوش دیگری که مردان قزوینی استفاده میکردند، ار خالق بسیار بلندی بود که تا انتهای پا میرسید. یقه آن ایستاده و جلو باز بود. در ناحیه کمر تنگ، و دامن آن بسیار گشاد بود و در دو پهلو دارای چاک که تا کمر میرسید. شلوار افراد کم در آمد از کرباس به رنگ آبی یا مشکی بود. بلند و گشاد و در لیفه آن از بند استفاده میکردند. بند تنبان از نخ پنبه بافته میشد. اشخاص اعیان از شلوارهای دکمه ای استفاده میکردند.
اغلب مردان در گذشته گیوه به پا داشتند به نامهای جوراب و آجیده که در فصل تابستان مورد استفاده قرار میگرفت. اشخاص اعیان گیوههای بسیار ظریف و مرغوبتری میپوشیدند که به گیوه ملکی معروف بود.
پوشاک محلی زنان قزوین
در گذشته زنان قزوینی زیر پیراهن خود شلیته به پا میکردند، به طوری که یک وجب و یا حتی کمتر از دامن بیرون میآمد. جنس پارچه آن اغلب ململ، چیت کرباس و در انواع ساده و متنوع گلدار و یا مشکی انتخاب میشد.
جوانان اغلب روی شلیته با نخهای رنگی گلدوزی میکردند. شلیته گلدار جوانان دارای سجاف پهن بوده است و انواع دیگر به جای سجاف لیفه دار بوده و برای شلیته لیفه دار از پارچه ای ضخیم و سنگین مانند مخمل ترمه و تافته ابریشمی و … استفاده میکردند.قسمت پایین شلیته را با دست دوخته و به حالت تزیین بوده که به آن دالبر و دندان موشی گفته میشد.
یل یا نیم تنه قزوینی که حدوداً صد سال پیش در بین اعیان متداول بوده با استفاده از پارچه ترمه با آستری از پارچه تافته به رنگ کرم تهیه میشده که در قسمت جلو هیجده دکمه فلزی پی در پی روی آن دوخته میشد.
زنان در زیر شلیته خود شلوارهایی به رنگ مشکی میپوشیدند که دمپای آن تنگ بود و بالای آن فراخ. این شلوار داری یقه بود و آن را با بند تنبان میبستند. پاپوش زنان نیز به فراخور وضع مالی خانواده دارای انواع مختلف بوده که در تابستان گیوههای ظریف میپوشیدند. زنان اعیان از کفشهای چرمی با مدلهای متداول در زمان خویش استفاده میکردند. به جز انواع پوششی که ذکر آنها رفت، انواع دیگر نیز در منطقه استفاده میشده است. از جمله: کوئینگ، جومه، کراس، شگ، کول چوغا، قرقره تمبون، اوزون تنبون.
تن بافی هنری اصیل در تزئین لباس بانوان قزوین
در گذشته برای تزئین لباسهای محلی زنان قزوین از نوارهای بافته شده خوش نقش و نگاری استفاده میشد كه به ان پن میگفتند. پن بافی از صنایع دستی و هنرهای منحصر بفرد منطقه قزوین بود اما امروز این هنر اصیل رونق گذشته را ندارد و در حال فراموشی است.
شكوفا اقاسیان گفت كارشناس صنایع دستی ؛ صنعتی شدن تغییر شیوه زندگی و پوشش مردم بویژه در مناطق روستایی موجب شده است این هنر دستی زیبا كمتر مورد توجه قرار گیرد و از ان استقبال نشود .
وی نبود بازار مصرف وبی علاقگی دختران روستایی در استفاده از لباس محلی را موجب كاهش زمینه استفاده از پن میداند و میگوید هم اکنون در برخی روستاها، زنان كهنسال از پن برای تزئین لباسهای خود استفاده میكنند .این كارشناس صنایع دستی ظاهر زیبا، دسترسی اسان به مواد اولیه، دار كوچك و قابل حمل و بافت اسان را از ویژگیهای این دست بافته و هنر اصیل میداند و میگوید.
علیرغم این ویژگیها پن تنها در چند روستای منطقه الموت قزوین توسط زنان مسن بافته و بصورت محدود در لباسهای محلی استفاده میشود. قاسمی معاون صنایع دستی استان قزوین هم ازتشكیل كلاسهای اموزشی پن بافی در مناطق شهری وروستایی استان برای احیا این رشته خبر داد و گفت تلاش میكنیم باكاربردی كردن بیشترپن درپوشش و زندگی مردم، بتوانیم با ارائه طرحهای مناسب زمینه استفاده از پن از جمله تزئیین لباسهای میهمانداران هتلها وهواپیما ، روپوش دانش اموزان و وسایل اشپزخانه را فراهم كنیم. در صورت احیا این رشته اصیل در استان قزوین ضمن كمك به ایجاد اشتغال واقتصاد خانواده ها میتوان اوقات فراغت مناسبی را برای دختران روستایی فراهم كرد.