همیشه جنگل های سرسبز و یا کوهستان های بلند مقصد سفر آدم ها نیستند. حالا که طبیعت گردی به یکی از محبوب ترین نوع سفرها در میان گردشگران مبدل شده است بسیاری از گردشگران دیگر به دنبال مقاصد معمول نیستند بلکه برای برخی سوژه سفر هرچقدر خطرناک تر و منحصربفردتر باشد، سفر دل انگیزتر نیز خواهد بود.
بر روی کره خاکی و زیبایمان که از دور شکل و شمایلی آبی دارد نقاطی قرار دارند که در تک تک ویژگی هایشان با سایر نقاط زمین متفاوت هستند. همین تفاوت هم این نقاط را به مقاصدی هرچند کمتر شناخته شده اما محبوب مبدل کرده است.
این بار در میان جنگل های مخوف، رودخانه های سرکش و وحشی، کوهستان های بلندبالا و بی بازگشت، غارهای عمیق وناشناخته عازم بیابانی می شویم که با تمام بیابان های جهان متفاوت است و آنقدر زیبایی دارد که بسیاری تمام خطرهای بازدید از آن را به جان می خرند تا بار دیگر شاهکاری از آفرینش را با چشم خود از نزدیک ببینند. بیابانی با نام داناکیل که در شاخ آفریقا و در کشوری با نام اتیوپی قرارگرفته و چشم های بسیاری را مفتون طبیعت منحصربفرد خود کرده است.
داناکیل، اتیوپی
اتیوپی نام دومین کشور پرجمعیت قاره آفریقا است. کشوری که شاید نام کنونی اش برای ما ناشناخته باشد اما حتما نام تاریخی آن یعنی حبشه را بارها شنیده ایم. اتیوپی از لحاط وسعت نیز در رتبه دهم کشورهای قاره آفریقا قرار دارد و بخش عظیمی از این وسعت در منطقه ای در شرق قاره سیاه با نام شاخ آفریقا قرار گرفته است.
شاخ آفریقا در داقع یک شبه جزیره است که در میان آب های دریای عرب پیش روی کرده و درست در ضلع جنوبی خلیج مشهور عدن قرار دارد. شاخ آفریقا شرقی ترین نقطه قاره سیاه است و از یک سو به دریای سرخ و از سویی دیگر به اقیانوس هند منتهی می شود. این منطقه در میان دو محدوده خط استوا و مدار راس السرطان قرارگرفته و یکی از خشک ترین و کم باران ترین نقاط روی زمین است. یکی از کشورهایی که در محدوده شاخ آفریقا قرار گرفته است کشور اتیوپی است.
اما اتیوپی کشوری خشک و کم باران نیست بلکه از تنوع آب و هوایی بالایی برخوردار است و علاوه بر بیابان های سوزناک مناظق سرسبز با بارش های مناسب را نیز در خود جای داده است. همین تنوع آب و هوایی و موقعیت جذاب این کشور سبب شده تا اتیوپی جاذبه های طبیعی منحصربفردی را در خود جای دهد که یکی از آن ها بیابانی سوزان با نام داناکیل است. صحرایی وسیع که در گوشه شمال شرقی اتیوپی قرارگرفته است.
اینکه یک بیابان در گرم ترین قاره جهان که از قضا بزرگ ترین بیابان های جهان را هم در خود جای داده است نیز به یک جاذبه گردشگری منحصربفرد مبدل شود خود عاملی است که هر گردشگر و طبیعت گردی را به دیدن این بیابان منحصربفرد مشتاق تر می نماید، بیایید سری به این بیابان منحصربفرد بزنیم.
داناکیل
به یکی از پست ترین نقاط روی کره زمین که به جهنم روی زمین نیز شهره است خوش آمده اید. به صحرایی که 125 متر پایین تر از سطح دریاها قرار دارد و میانگین دمای آن چیزی در حدود 37 الی 50 درجه سانتیگراد است. اگر این سوال در ذهن شما هم ایجاد شده است که اصلا این دما آنقدرها هم بالا نیست و گاهی در برخی شهرهای کشور خودمان هم اتفاق می افتد باید کمی صبر کنید تا ببینید این بیابان پست و سوزناک چرا به یک جهنم زیبا شهرت یافته است.
این بیابان وسیع و زیبا که سطح آن را یکسره نمک و گدازه های آتشفشانی یا ماگماها پوشانده اند روزگاری بخشی از یک دریای بزرگ بوده است که امروزه با نام دریای سرخ شناخته می شود. کم کم فعالیت های آتشفانی و حرکت صفحه های زمین که سبب جدایی قاره آفریقا و آسیا و اروپا از یکدیگرشده سبب جدایی بخشی از دریای سرخ می شود. دمای بالای هوا و تابش بی وقفه خورشید این دریاچه تازه متولد شده را که در میان خشکی ها محصور شده بود تبخیر می کند تا جایی که بیابانی وسیع و خشک جای آن دریاچه کوچک را می گیرد.
بیشتر نمک هایی که سطح این بیابان را پوشنده اند یادگار همان دریاچه اند. این بیابان که حالا که پس از گذر قرون متمادی تقریبا خالی از سکنه و منطقه ای غیرقابل سکونت است روزگاری مهد تمدن بشری بوده است چرا که فسیل و استخوان های نخستین بشرهای مدرن که به نوعی اجداد انسان امروز تلقی می شوند در این منطقه کشف شده است. شاید جالب باشد اگر بدانید یکی از قدیمی ترین اسکلت های کشف شده در این منطقه متعلق به دختری است که در اثر وقوع سیل از دنیا رفته است!
آنچه در نگاه اول در این بیابان چشم هایتان را اسیر می کند زمین های پوشیده از نمک است. نمک هایی که برای هزاران سال محل درآمد ساکنین این دیار بوده است و هنوز هم با پیشرفت تکنولوژی به صورت دستی توسط ساکنین محلی استخراج می شود و به شکل موزائیک های سفید در پوششی از برگ اقاقیا پیچانده شده و بار کاروان های شتر راهی مقاصدی دیگر می شود. این صحنه شاید یکی از غم انگیزترین و در عین حال زیباترین صحنه های قابل رویت در این منطقه باشد.
نمک که در این سرزمین به طلای سفید شهره است خواهان بسیاری دارد و گاهی مورد مناقشه اهالی این سرزمین و قبایا مختلف است بنابراین دیدن مردان مسلح در این بیابان امری عادی است. یکی از عجیب ترین قبایل جهان که در ردیف ناشناخته ترین مردمان نیز قرار می گیرند مردمان عفر هستند. مردمان عفر که در منطقه ای موسوم به مثلث عفر زندگی می کنند اغلب زندگی خود را با استحصال نمک می گذرانند. داناکیل هم درست در منطقه مثلث عفر واقع شده و با وجود ظاهر خشن خود زندگی ساکنین این دیار را تضمین می نماید. مثلث عفر خود حاصل انحراف سه صفحه زمین در محل تلاقی آن ها در شاخ آفریقا است.
اما عفر در دل بیابان داناکیل یک شگفتی حیرت انگیز دیگر را نیز جای داده است. آتشفشانی که کوتاه ترین دهانه را در میان آتشفشان های قاره گرم از آن خود کرده است و البته به عنوان فعال ترین آتشفشان اتیوپی شناخته می شود. ارتا آله دهانه آتشفشانی زیبا و البته خطرناک در میان این بیابان است که مسبب اصلی زیبایی های بی نظیر این بیابان است. از میان جاده های محصور در میان نمکزارهای انبوه که عبور کنید چشمتان به جمال رنگ هایی روشن می شود که حضورشان در این بیابان سوزناک گاه به یک معجزه می ماند. رنگ های سبز، سرخ، قهوه ای، نارنجی، زرد و … که با چنان طرافتی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند که به بیبان را به یک تابلوی نقاشی سورئال مبدل کرده اند.
در میان بیابان کم کم سر و کله چشمه های سوزان که آب گرم آن ها محصول تکاپوی ارتا آله است هویدا می شوند. چشمه هایی که آب آن ها مملو از حضور عناصر معدنی همانند سولفور و گوگرد است و بوی خاصی را در فضا منتشر می کند. در کنار این چشمه ها که اطراف آن را مواد معدنی ته نشین شده احاطه کرده اند، آب فشان های رسوبی کوچک و بزرگی به چشم می خورند که آب گرم را از دل زمین به بیرون پرتاب می کنند. آب فشان هایی که مواد معدنی حاصل از آب خارج شده از آن ها هی بر روی آن رسوب می کند و ارتفاع آن را افزایش می دهد. آهن و اکسید آهن یکی از عناصری است که در آب چشمه های این منطقه به وفور یافت می شود.
آهن به محض خروج از دل زمین و قرارگرفتن در معرض جریان هوا شروع به اکسایش و زنگ زدن می کند و به رنگ قهوه ای در می آید. چشمه های گوگوردی هم اغلب به رنگ زرد و سبز به چشم می خورند که بیابان را به زیبایی رنگ آمیزی کرده اند. در کنار این چشمه ها گاهی برکه های اسیدی هم قرار دارند که در کنار صخره های آتشفشانی مناظری زیبا را خلق کرده اند. گاهی گدازه های سردشده که شکل طناب های قطور را به خود گرفته و به گدازه طنابی شهره اند در کنار یکدیگر یک صخره زیبا و سیاه رنگ را خلق کرده اند که بسیار حیرت انگیز است.
دریاچه های کوچک و بزرگ و رنگارنگ در جای جای بیابان و به خصوص در حوالی آتشفشان به چشم می خورند. اما هر چه به کوه دالول که محل قرارگیری دهانه آتشفشان است نزدیک تر می شویم دنیای این بیان رازآلودتر، وهم انگیزتر و رنگین تر می شود. در نزدیکی دالول دریاچه گذازه های آتشفشانی به چشم می خورند که کم کم سردشده و شکل های جالبی را به وجود می آورند. گوگردهای بلوری شکل ته نشین شده در اطراف دریاچه ها و در پای کوه دالول نیز بسیار زیبا هستند و گاه مواد معدنی ته نشین شده شکل قارچ هایی را بخود گرفته اند که در جای جای بیابان روییده اند.
فعالیت آبفشان ها هم اغلب در اطراف دالول بسیار بیشتر است و کوه های مخروطی بلندی را به وجود آورده اند. شاید جالب باشد اگر بدانید که در میان این برکه های اسیدی و دریاچه های داغ و سوزان موجوداتی ریز در حال زندگی هستند که تمایل زیادی به گرما دارند و نبض زندگی را در این منطقه سوزناک و مملو از حضور مواد معدنی و فعالیت های آتشفشانی فعال نگاه داشته اند.
در بیابان داناکیل چندین دریاچه وسیع نیز به چشم می خورند که با نام های مختلفی شناخته می شوند. دریاچه های نمکی که حاصل فعالیت آتشفشانی هستند و توسط جریان گدازه ها به وجود آمده اند و اطراف آن ها را ستون های نمکی بلند فراگرفته اند. در این میان دو دریاچه Afrera و Giuletti از شهرت بیشتری برخوردارند.
گاه رنگ این دریاچه ها به سبب حضور نمک به رنگ سرخ می ماند که بسیار حیرت انگیز است. داناکیل با حضور حباب های آتشفشانی که گاه شب های تیره را روشن می کنند و تپه های گوگردی که هر کدام به اشکال مختلفی درآمده و گاه ده ها رنگ را در کنار یکدیگر به نمایش می گذارند با حضور چشمه ها، آب فشان ها، برکه های اسیدی، نمکزارها و حضور کاروان های شتر بیشتر به یک رویا می ماند که البته برازنده لقب زیباترین رویای جهنمی روی زمین است.
سفر به داناکیل
حضور در این بیابان سوزناک و وسیع با شرایط آب و هوایی ویژه به تنهایی و بدون داشتن راهنما و همراه قطعا غیرممکن است. نخستین بار که یک جغرافیدان به همراه سه دستیار خود در اوایل قرن بیستم وارد این بیایان شد پس از ازدست دادن سه همراه خود به سختی توانست جان سالم بدر ببرد و این شگفتی حیرت انگیز را به سایر مردمان جهان معرفی نماید. حالا اما اگر قصد سفر به داناکیل را داشته باشید می توانید در تورهای یک روزه بازدید از این جهنم زیبا ثبت نام کرده و با گروه های مجهز به راحتی از این بیابان بازدید کنید.
به خاطر داشته باشید که تحمل گرمای این بیایان برای برخی ممکن نیست و سبب گرمازدگی برخی گردشگران می شود. اما اگر تحمل دمای هوای این بیابان را دارید دیدن این جهنم زیبا و فریبنده را به هیچ وجه از دست ندهید. در این بیابان هیچ واحد اقامتی و یا فروشگاهی به چشم نمی خورد و دولت اتیوپی هم برای گسترش صنعت توریسم در این منطقه اقدام خاص را انجام نداده بنابراین بهتر است با کوله باری مجهز داناکیل را زیرپا بگذارید و دوربین عکاسی خود را هم به همراه داشته باشید چرا که زیبایی های داناکیل اگر بی نظیر نباشد قطعا بسیار کم نظیر است.
طلای سفید
اگر قدم زدن در این بیابان با دمای سوزناک و آب وهوایی منحصربفرد برای شما طاقت فرساست باید بدانید که کارگران معادن نمک در سرتاسر این بیابان هر روز هزاران قالب نمک را با دستان خود از دل بیابان جدا کرده و گاه بار شترها و کاروان هایشان می کنند.
