آبفشانها و چشمههای آب گرم پدیدههایی طبیعی بوده که ناشی از گرم شدن آبهای عمقی زمین توسط نیروی گرمایی آن میباشند. این آبهای گرم به سطح زمین راه یافته و به صورت چشمهها یا حوضچههایی دیده میشوند. البته در مورد آبفشانها باید گفت که آب زیرزمینی باید به میزان قابل توجهی داغ شده باشد تا بتواند راه خود را به سطح زمین هموار نماید.
چشمهها و آبفشانها مناظری تماشایی از فوران آب، رنگهای درخشان و زنده و اشکال عجیب ناشی از رسوبات را به نمایش میگذارند، هرچند برای دوستداران چشمههای آب گرم رضایت خاطر نه تنها از تماشای این چشمهها که بیشتر به جهت اثرات درمانی این آبها حاصل میگردد. در ادامه شما را با معروفترین چشمهها و آبفشانهای جهان آشنا میکنیم که عنوان زیباترین مناظر طبیعی را از آن خود کردهاند.
۱- یلوستون | Yellowstone
پارک ملی یلوستون نخستین پارک ملی جهان است، این پارک پر از آبفشان ها و چشمه های آبگرم است و در آن شیبهای پلکانی و تراورتنهای سفید روشن و آبفشان های در حال فوران را مشاهده می کنیم. طبیعت خاص و زیبای این منطقه همه حاکی از فعالیت های گرمایی زمین است. چشمه نوریس گیزر(norris geyser basin) گرم ترین و پویاترین بخش این پارک است و چشمه آبگرم منشوری(Grand Prismatic Spring) که یکی از بزرگترین و زیباترین چشمه های آبگرم دنیاست در این پارک دیدنی خودنمایی می کند.
وجود باکتری های مختلف باعث شده که چشمه منشوری همانند رنگین کمانی زیبا در آن بدرخشد و به همین دلیل منشوری نام بگیرد. این رنگ ها با تغییر فصل عوض می شوند، در فصولی از سال به رنگ نارنجی و سرخ در می آیند و در فصول دیگر سبز و آبی می شوند.
۲- ال تاتیو| El Tatio
این چشمه آبگرم معروف در میان رشته کوه های آند و در شیلی واقع شده است، ارتفاع و شرایط و هوایی خاص، ال تاتیو را به مکانی منحصر به فرد در جهان مبدل کرده است. ال تاتیو با بیش از 80 آبفشان فعال، بزرگترین ناحیه آبفشانی در نیمکره جنوبی و سومین میدان آبفشانی بزرگ جهان است. به همین دلیل حتی در آب و هوای سرد نیز بازدیدکنندگان زیادی به آن جا رفته و آن را تماشا یا در آن آبتنی می کنند.
۳- رینکون دلا وی یخا | Rincon de la Vieja
رینکون دلا وی یخا در اصل نام آتشفشان فعالی است که در کاستاریکا قرار دارد. در مورد این آتشفشان افسانه هایی وجود دارد و معنای لغوی آن خلوت خانم مسن است. در این افسانه ها قدرت شفابخشی آبگرم ناشی از این آتشفشان را به خانم مسنی نسبت می دهند که به جرم عاشقی توسط پدرش به درون این آتشفشان پرتاب شده است و سال هاست در آن زندگی می کند. تعداد زیادی از چشمه های آب گرم و مناطق گل آلود در دامنه آتشفشان یافت می شود که خاصیت درمانی آن ها مخصوصا در درمان های زیبایی شهرت دارد.
۴- بپو| Beppu
بپو یکی از معروف ترین استراحتگاه های چشمه آب گرم ژاپن با بیشترین حجم آب گرم جهان به غیر از Yellowstone در ایالات متحده است. بپو در جزیره کیوشو ژاپن واقع شده و یکی از بزرگ ترین منابع چشمه آبگرم ژاپن به شمار می رود. بپو شامل 9 چشمه آب گرم دیدنی است که به علت داشتن املاحی مانند آهن، سرخ به نظر می رسند. به همین دلیل گاهی اوقات به آنها نه جهنم بپو نیز گفته می شود. این نه جهنم بسیار تماشایی هستند و معروف ترین آن ها دریاچه خون است که فوران هایی از آب گرم سرخ را به نمایش می گذارد. این املاح همچنین باعث می شوند عمق آب بیشتر به نظر برسد و سنگ های اطراف آن نیز تغییر رنگ داده و به رنگ سرخ در آیند.
۵- چشمه های آبگرم هائوکادالور | Geysers of Haukadalurهائوکادالور دره ای است که در جنوب ایسلند واقع شده و بزرگترین و مشهورترین آبفشان های ایسلند از جمله گیزر(Geysir) و استروکورStrokkur)) در آن قرار دارند. از آن جا که گیزر اولین آبفشان شناخته شده در جهان است از این رو نام آن بر روی بسیاری از حوضچه های آبگرم و معدنی جهان دیده می شود. فوران های این آبفشان قادرند آب جوش را تا ارتفاع 70 متری به آسمان پرتاب کنند. با این وجود این فوران ممکن است نادر باشد همان طور که در گذشته سال ها متوقف شده است. استروکور که در نزدیکی گیزر واقع شده هر ده دقیقه یا کمی بیشتر از آن آبفشانی می کند و تماشاگران را متحیر می کند.
۶- تالاب آبی | Blue Lagoon
یک آبگرم ژئوترمال است که در یک میدان گدازه بین فرودگاه بین المللی کفلاویک و ریکیاویک در جنوب غربی ایسلند واقع شده است. تالاب محصول فرعی نیروگاه زمین گرمایی مجاور است. آب گرم شده داخل زمین در نزدیکی گدازه ها جریان دارد و برای به حرکت درآوردن توربین هایی که تولید برق می کنند مورد استفاده قرار می گیرد. این آب پس از عبوز از توربین ها و مبدل حرارتی، به عنوان سیستم گرمایی آب شهری مورد استفاده قرار گرفته و وارد تالاب می شود. این آب های گرم سرشار از مواد معدنی هستند و حمام کردن در تالاب آبی معروف می تواند برای درمان بیماری های پوستی بسیار مفید باشد. دمای این تالاب به طور متوسط در حدود 40 درجه سانتیگراد است و آب تنی در آن حتی در سردترین روزهای سال نیز لذت بخش است.
۷- تاکاراگاوا اونسن | Takaragawa onsen چشمههای آبگرم به دلیل خاصیت درمانی و زیبایی های طبیعی در سراسر دنیا طرفداران زیادی دارند. اما برخی از این چشمهها ویژگیهای منحصربه فردی دارند که آنها را از بقیه آبگرمها متمایز میکند. به عنوان مثال تاکاراگاوا اونسن که به معنای حوضچه آب داغ است، یکی از بهترین چشمه های آبگرم جهان محسوب میشود. این چشمه آبگرم در ژاپن قرار دارد، کشوری که به خاطر داشتن چشمه های آبگرم بی شمار شناخته شده است.
تاکارا اونسن چشمه ای است آب آن برای درمان اختلالات عصبی، اختلال گردش خون، بیماریهای مفصلی، عضلانی و ناراحتیهای پوستی مفید است از این رو نه تنها بین مردم ژاپن بلکه برای بسیاری از مردم دنیا شناخته شده است.
۸- پاموکاله | Pamukkale پاموکاله منطقه ای است که در جنوب غربی ترکیه و ناحیه دنیزلی قرار گرفته است. پاموکاله که در زبان ترکی به معنای قلعه پنبه ای می باشد، متشکل از مناظری خیال انگیز و باورنکردنی از تراس های سفیدی است که از سنگ های تراورتن ساخته شده اند.
در این منطقه 17 چشمه آب گرم وجود دارد که دمای آنها بین 95 تا 212 درجه فارنهایت متغیر است و صخرههای رسوبی که از ته نشین شدن آبهای غنی از مواد معدنی به وجود آمده اند حجم زیادی از آب گرم را در خود جای دادهاند، این حوضچه ها هزاران سال است که مکانی برای آب تنی مردم ترکیه و یکی از جاذبه های آن به شمار می روند. بقایا و ویرانه های حمام ها، معابد و دیگر بناهای یونانی هنوز هم در این منطقه دیده می شوند.
۹- ساتورینا | Saturniaفوران آب روی تخته سنگ های سفید عاجی، آب گرم ساتورنیا که از کوه آمیاتا و تپه های اطراف مارمما جاری می شود و بر روی استخرهای عمیق سنگ آهکی می ریزد، این طبیعت خیال انگیز، افسانه های کهنی را زمزمه می کنند که تاریخچه داستانی این چشمه را بازگو می کند و آن این است که خدای روم زحل اولین چشمه آرامش بشریت را در این جا ایجاد کرده است.
این چشمه ها پس از شیوع مالاریا تا قرن نوزدهم کاملا فراموش شدند، اما امروزه هزاران نفر در جستجوی آب های شفابخش لاجوردی و گل های غنی از گوگردی است که برای کاهش فشار خون بالا و درمان بیماری های مختلف پوستی شناخته شده اند. این حمام های حرارتی 37 درجه سانتیگراد دما دارند و برای هر فصلی مناسب هستند.
۱۰- دالول | Dallolچشمه های آبگرم که ناشی از فعل و انفعالات درونی زمین هستند گاهی در دهانه آتشفشان ها نیز تشکیل می شوند. همانند دالول که بر اثر یک انجار آتشفشانی در اتیوپی به وجود آمده است. این فوران که در سال 1926 صورت گرفت این چشمه آبگرم را پدید آورد. این منطقه دورافتاده بین سال های 1960 تا 1966 به عنوان نقطه ای که بالاترین دمای متوسط را دارا است گزارش شده است. این متوسط دما 34 سانتیگراد گزارش شده است. دالول شباهت زیادی به یلوستون دارد، اما به نظرمی رسد که گستردگی بیشتری نسبت به آن دارد.