در میان افسانه های سرزمین مان این بار سری به افسانه یک عقاب سنگی می زنیم. عقابی که روزگاری در آسمان مشغول پرواز بود اما یک روز خسته از پرواز در میانه یک دشت که ازقضا این روزها یک کویر خشک و تشنه است فرود آمد.
عقابی غول پیکر در حد و اندازه های یک کوه مرتفع که پس از فرودش برای همیشه تبدیل به یک تکه سنگ شده است. حالا سال هاست که این عقاب سنگی را عقابکوه می نامند.
کوه عقاب تفت ، کوهی مرتفع و بلند بالا است که شکل یک عقاب کوهستان عظیم الجثه را به خود گرفته و بال هایش را بر سطح دشتی وسیع شاهانه گسترانیده است.
عقاب کوه در یزد و روستای فراشاه قرار دارد و از سری کوه های استان یزد با ارتفاع حدود ۲۰۰۰ متر می باشد. این کوه علاقه مندان فراوانی دارد و بسیار مناسب ورزش کوهنوردی است.
پنج شش کیلومتر بعد از تفت نرم نرمک چشمتان به جمال کوه های استواری که روی خاک کویر جاخوش کرده اند روشن می شود. حالا که سی کیلومتری از یزد و چیزی در حدود ده کیلومتری از تفت فاصله گرفته ایم کم کم سر و کله یک دره زیبا و عریض پیدا می شود که روستایی سرسبز و زیبا ورای هرچه که از کویر در ذهنتان دارید را در بر گرفته و اگر دقیق تر بگوییم از دید کویر و آفتاب پنهان کرده است.
روستایی که همچون نگینی سبز بر سینه کویر طلایی می درخشد و این همه سرسبزی و زیبایی اش ستودنی است، آن هم در دل این کویر سوزان و همیشه تشنه.
اینجا روستای زیبا و دیدنی اسلامیه است، روستایی که تا همین چند دهه پیش فراشاه نام داشت و حالا هم خیلی از اهالی قدیمی این روستا آن را فراشاه می نامند.
فراشاه را کوه هایی بلند در برگفته اند که مهم ترین شان شیرکوه است. در کنار شیرکوه سهراب، انجیرایی و البته یک بلندی مرتفع دیگر به چشم می خورد که شکل و شمایل عجیبلی دارد و در اصل بهانه اصلی ما برای سفر به این سرزمین استثنایی است.
این ارتفاع بلند بالا عقابکوه نام دارد و بی هیچ چون و چرایی در همان نگاه اول هر بیننده ای را مسحور خود می کند و خیلی ها را در همان جاده پرتردد یزد به شیراز به سوی خودش جلب می کند و از هر نقشی که در ذهن دارید به نامش شبیه تر است.
عقابکوه سالیان سال است که پشت به اسلامیه و رو به جاده ایستاده و انگار با همین خستگی چند هزار ساله اش چشم از جاده برنمیدارد و اهالی روستا را دلگرم می کند.
عقابکوه درست مثل یک عقاب است. عقابی که گردن برافراشته و بال های قدرتمندش را جمع کرده است. عقابی سنگی و باابهت که در همان نگاه اول، ابهتش هر بیننده ای را خواهد گرفت.
شاید باورش سخت باشد که این عقاب سنگی غول پیکر که یک دنیا افسانه و داستان به دنبال دارد و به قول مادربزرگ ها یکبار که از پرواز خسته بوده اینجا برای همیشه فرود آمده است، یک پدیده کاملا طبیعی است، بدون دخالت هیچ انسانی! اینکه این عقاب سنگی که انگار صدها نفر استادکار ماهر سروقت نشسته اند و با ظرافت تمام حجاری اش کرده اند چطور اینجا قد علم کرده است، سوالی است که خیلی ها را به فکر فروبرده و پایشان را به پای عقابکوه می کشاند.
عقابکوه دو هزار و اندی متر از سطح دریا ها بلندتر است و اگر از سطح زمین زیرپایتان ارتفاعش را تخمین بزنید، قله اش که در واقع سر این عقاب شکوهمند سنگی است چیزی قریب به یکصد و چهل متر از سطح زمین فاصله دارد.
این عقاب سنگی که که برخلاف تمام عقاب ها از بلندی ها فرود آمده و اینجا در سینه کویر آرام گرفته است در واقع یک تکه سنگ آهکی است که شاید حجاری طبیعی اش میلیون ها سال زمان برده است.
بر اساس نظریه کارشناسان و اساتید ژئومورفولوژیست شکل گرفتن این تکه سنگ آهکی به اوایل دوران دوم زمین شناسی بازمی گردد. همین قدمت بلندبالا و چند میلیون ساله نشان می دهد که عقابکوه علاوه بر ظاهر جسور و زیبایش برای جذب توریست ها، یک کلاس درس تمام عیار برای دانشمندان زمین شناسی نیز است.
اما داستان تولد این عقاب چند میلیون ساله به همین جا ختم نمی شود. . همه می دانیم که حرکت پوسته های زمین بر روی یکدیگر و کلی فعل و انفعال تخصصی دیگر سبب بوجودآمدن کوه ها و ارتفاعات شده است.
این فرآیند در میان دانشمندان به کوهزایی شهره است. دراین میان ارتفاعات این منطقه نیز از این اصل مستثنی نبوده و بر اثر کوهزایی و حرکات پوسته زمین بوجود آمده اند. اما کوهزایی این منطقه در چندین مرحله یا فاز مختلف انجام شده است.
به اواخر دوره دوم زمین شناسی که نزدیک شویم کوه ها بر اساس تغییرات لایه های مختلف ارتفاعشان بیشتر می شود.
زمان می گذرد آن هم در حد و اندازه چندین میلیون سال و با آغاز دوره چهارم زمین شناسی و یخبندان های طولانی و سهمگین این کوه منفرد و تنها در سینه دشت نیز دستخوش یخبندان های مکرر شده و با یخ بستن و ذوب شدن یخ ها بر روی تنه این کوه سنگ آهکی مزبور با چالشی به نام فرسایش دست و پنجه نرم می کند. حالا سه ارتفاع اطراف روستای اسلامیه را در نظر بگیرید.
سهراب، انجیرایی و شیرکوه که همانند یک مسیر از پیش تعیین شده باد و باران را به درون خود کشیده و عقابکوه تنها را در معرض فرسایشی بیشتر قرار می داده اند.
دانشمندان و اساتید این تونل را یک تونل باد طبیعی می دانند که پای ثابت فرسایش در طول تاریخ بوده است. از آنجا که این کوه سنگی و آهکی با سنگ های اطرافش از حیث جنس و مقاومت تفاوت زیادی داشته اند عقابکوه باقی می ماند اما سایر سنگ هایی که در اطرافش قرار داشته اند به تدریج از بین می روند.
فرسایش چه از نوع مکانیکی و چه از نوع شیمیایی اش طی میلیون ها در نهایت عقابکوه را به شکل و شمایل امروزی اش در می آورد.
نگاهی دقیق تر که به این عقاب بیاندازید خواهید دید که سرش را برگردانده و به نقطه ای در دوردست زل زده است.
تنها راه صعود به عقابکوه از ضلع غربی روستا و از یکی از بال ها که در دامنه شمال غربی قرار گرفته و شیب کمتری دارد میسر است.
به دلیل فرسایش و آهكی بودن جنس عقاب کوه یزد ؛ هیچ گیاه و چشمه ای بر روی آن وجود ندارد و در قسمت بالایی کوه، حفره های بسیاری دیده می شود كه جانوران کوهستان از آن به عنوان لانه استفاده می كنند.
کوهنوردها و زمین شناس ها هم می گویند که حفره ها و غارهای تن عقابکوه هی بزرگتر و بزرگتر می شوند و رفت و آمد حیوانات، کوهنوردان و گاه بارش باران و وزش باد هم دست به دست هم داده و عقابکوه زیبا را درر معرض خطر تخریب و تغییر چهره قرار داده اند.
امیدواریم هرچه زودتر تمهیدی برای حفظ این اثر ارزشمند و زیبای طبیعی اندیشیده شود تا این نگین ماندگار کویر تا سالیان سال چشم هر بیننده و مسافر ی را بنوازد و آدم های بیشتری از این زیبایی طبیعی لذت ببرند.
این کوه زیبا و پرابهت چند سالی است که به عنوان یک منظر طبیعی ارزشمند در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و همین امر نشان از اهمیت بیشتر حفظ آن دارد.
عقابکوه علاوه بر اهمیت توریستی و تاریخی اش مثل یک کلاس درس جغرافیا و زمین شناسی است که حفظ و نگهداری اش حتما برای آیندگان نیز سودمند خواهد بود.
