در میان یادگارهای چند صد ساله و ارزشمندی که روزگاری تنها وسیله رسیدن بوده اند سرشی به یک پل خشتی زیبا و قدیمی می زنیم که هنوز هم بعد از گذر چند سده راه و رسم رساندنش را حفظ کرده و مردمان دو سوی رودخانه را به هم می رساند تا کشف سرزمین های آن طرف رودخانه را میسر کند.
پل خشتی تمیجان در خطه زیبا گیلان مقصد این باره ماست. پل تمیجان در لفافه ای از تاریخ، طبیعت، هنر و معماری پنهان شده و مطمئنا هر چشم تیزبین و زیبابینی را مجذوب خود خواهد کرد.
گیلان از آن دست سرزمین هایی است که همه ما را به یاد جنگل های زیبا و باران های گاه و بیگاه می اندازد. سرزمینی زیبا که در اعماق جنگل هایش گاهی سر و کله یک روستای زیبا پیدا می شود که از قضا در میان جادوی طبیعت دستی هم بر تاریخ دارند.
نام گیلان علاوه بر باران و آبادانی با تاریخ هم گره خورده و از دیرباز مهد تمدن های گوناگون بوده است. در میان سرزمین شالیزارها و شهرها و روستاهای چشم نواز این بار راهی شرقی ترین شهر در پهنه این استان زیبا می شویم.
تمیجان روستایی زیبا در محاصره درختان، باغ های مرکبات و شالیزارهای وسیع است که خانه هایش هر کدام جایی در میان جنگل سربرآورده و آرامشی عجیب سر تا پایش را فرا گرفته است.
همانند تمام روستاهای گیلان تمیجان هم پر از طراوت زندگی است و رودخانه ای پرخروش نیز از نزدیکی آن عبور می کند که برخی آن را تمیجان و برخی دیگر کهنه گوراب می نامند.
شاید باورش سخت باش اما روزگاری این روستای زیبا شهری آباد و پررونق بود که حتی یک مرکز ضرب سکه نیز در آن قرار داشت. روزگاری که رودسر هوسم و نام داشت و تمیجان هم مرکز منطقه رانکوه بود.
بر روی رودخانه کهنه گوراب پلی زیبا قرار دارد که هجوم گیاهان پایه هایش را سبز کرده اند و رودخانه آرام و سر به زیر از لابه لای پایه هایش عبور می کند.
شاید باورش سخت باشد اما این پل زیبا که تنها از سنگ های کف رودخانه، آجر و ملات ساروج ساخته شده است قرن هاست زیر باد و باران و سیلاب های گاه و بی گاه و زلزله ها دوام آورده و هنوز هم آدم ها را به هم می رساند.
برخی معتقدند پادشاه مقتدر کیایی که میرزا علی کیایی نام داشته پایه های پل را برپا کرده است و پل بعدها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است اما برخی دیگر معتقدند که پل در زمان شاه عباس کبیر و در دوره صفوی بنیان گذاری شده است که البته نظریه دوم مقبول تر است چرا که شکل و شمایل معماری پل و طاق های جناغی آن نشان از معماری دوره صفوی دارد.
بدنه و پاهای پل آجری است، ولی کف پل سنگ‌فرش است و دارای چهار دهانه بزرگ می‌باشد. دهانه‌های کوچک‌تری نیز در طرفین این دهانه‌ها وجود دارد.
طول پل ۶۰ متر و عرض آن ۵ متر است. در بدنه پل چند اتاق که طاق آنها به شیوهٔ ماهرانه‌ای ساخته شده وجود دارد. این طاق‌ها احتمالاً محل اتراق رهگذران و کاروانیان در ایام بارندگی بوده‌است.
طاق یا دهنه میانی پل از همه بزرگتر است و دهلیزی دو طبقه در کنار آن جای گرفته است. این دهانه 11 متر و سی سانت طول دارد.
سه دهانه نیز در دو طرف آن قرار گرفته اند که به مراتب کوچکترند و اندازه هر یک از آن ها نیز با یکدیگر متفاوت است. این دهانه ها علاوه بر عبور دادن آب رودخانه سبب سبک تر و مستحکم تر شدن پل نیز می شدند.
در دو طرف عرض پل نیز جان‌پناهي آجري به بلنداي ۵۰ سانتي متر ساخته شده تا از افتادن افراد و چهارپايان جلوگيري شود. پل خشتی تمیجان در فهرست آثار ملی کشور با شماره ۱۱۲۵ به ثبت رسیده‌است.
پل خشتی تمیجان در زلزله ای که در سال 890 هجری آمد، اسیب زیاد دید و بخش زیادی از ابادانی روستای تمیجان از بین رفت اما اثار این فرهنگ و شکوه را همچنان میتوان در آن دید.
با این حال در اوایل دهه هشتاد برای محافظت بیشتر این پل به دلیل وجود معضلاتی چون رشد گیاهان ، درخت انجیر و … مرمت اتفاق افتاد.
این پل که روزگاری اهمیت ویژه ای داشته است و در سمیر تجار و کاروانیان مازندران و گیلان بوده است ، این روزها به دلیل غفلت هایی که در نگهداری ، معرفی و جذب توریسم اتفاق افتاده است صرفا با نان برنجی های تمیجان شناخته شده و مورد بی توجهی قرارگرفته است.
ورودی پل ها درست روبروی مسجد جامع تمیجان قرار گرفته است و اگر از روبرو نگاهی به پل بیاندازید بر شگفتی تان افزوده می شود.
تیمجان و رودسر یکی از زیباترین مناطق استان گیلان هستند که حتما باید سری به آن ها بزنید. تیمجان اگرچه رونق سابق را ندارد اما نان خوش عطر و خوشمزه تیمجانی با آرد برنج در سرتاسر خطه گیلان شناخته شده و پرآوازه است و حتما باید طعمش را امتحان کنید و البته می توانید از طبیعت دلربایش نهایت نیز استفاده را ببرید.
