هر چه که هست عطر بهار نارنج شیراز همچون شرابی بهشتی روح و جانتان را مست می کند و آرامش شاهچراغ روحتان را جلا می دهد.
به هر گوشه از شیراز که سر بزنید شگفتی جدیدی کشف کرده و از سفر به این دیار زیبا لذت خواهید برد. این بار قصد کرده ایم در سفر به شیراز سری به یکی از یادگاری های این شهر بزنیم، عمارت شاپوری شیراز. اینکه عمارت شاپوری شیراز کجاست، و یا چرا باید برای دیدن این عمارت حتما سری به شیراز بزنیم و یا اینکه آدرس عمارت شاپوری شیراز دقیقا کجاست؟ سوالاتی است که در ادامه پاسخ آن را خواهید یافت.
اگر به دنبال عکس عمارت شاپوری شیراز و یا تاریخچه آن هستید، تا آخر این مقاله با ما در یک عمارت گردی دلچسب و خیال انگیز همراه باشید.
مقصدمان خیابان انوری، روبروی خیابان اهلی یکی از قدیمی ترین خیابان های مرکزی شهر شیراز است. از در ورودی که عبور کنید یک باغ زیبا و تر و تمیز با یک جور معماری خاص و البته چشم نواز غافلگیرتان می کند.
باغی سر سبز در گوشه گوشه حیاط با درختانی سر به فلک کشیده و یک حوض زیبا وسط حیاط و در انتهای باغ یک عمارت که از سر و شکلش پیداست متعلق به یکی از خانواده های اعیان شیراز بوده است.
خوب، در همین ابتدای امر باید بدانید عمارت شاپوری شیراز متعلق به تاجر بزرگ و متمول اهل کازرون عبدالصاحب شاپوری بوده است. مرد خوش ذوقی که معمار پر آوازه آن روزهای شیراز یعنی استاد ابوالقاسم مهندسی را مامور به ساختن این بنا کرده است.
این اثر از سالهای ۱۳۱۰ تا ۱۳۱۵ توسط استاد ابوالقاسم مهندسی معمار معروف شیرازی بنا شده‌است و متعلق به عبدالصاحب شاپوری از تاجران بزرگ کازرون بوده‌است.
تا دهه ۷۰ هجری شمسی این بنا مورد استفادهٔ خانوادهٔ شاپوری بود و چند سال به صورت متروکه رها شده‌بود و در نهایت در سال ۱۳۷۸ سازمان میراث فرهنگی استان فارس آن را خریداری و ثبت میراث فرهنگی ایران کرد.
دوران نابسامانی که هجمه تغییرات در سراسر جهان آغاز شده بود دهکده کوچک جهانی در حال شکل گرفتن بود و همه چیز به طرز حیرت انگیزی رنگ تغییر و تجدد می گرفت.
در این بین معماری اصیل ایرانی هم دستخوش تغییراتی شده بود. این تغییر مشهود اولین چیزی است در عمارت شاپوری به چشم می آید. عمارتی که در نگاه اول هم متوجه تفاوت محسوسش با سایر باغ های شیراز خواهید شد.
باغی که به شکل مستطیل و یا مربع نیست و اولین تفاوتش شکل حوض وسط حیاط باغ است، حوضی که بر خلاف سایر عمارت ها مستطیل نیست بلکه با الهام از گل نیلوفر به شکل پنج پر ساخته شده است، البته هنوز هم به سبک ایرانی فواره ای در میان آن قرار دارد.
دور تا دور حوض گل کاری زیبایی شده و برای عکاسی بسیار مناسب است پس بهتر است اولین عکس خود را همین جا، لب حوض و پشت به عمارت بگیرید.
تفاوت محسوس دیگر باغ شیوه درخت کاری است که کاملا اروپایی است و از تقارن درخت ها همانند باغ های دیگر خبری نیست.
حیاط باغ پر از درخت های افرا، سرو، چنار و البته درختان میوه انجیر، انار، نارنج و خرماست که بازهم به سبک ایرانی کارایی باغ را هم مد نظر گرفته است. باغ پر از گل های زرد شمعدانی است که حال و هوایش را کاملا معطر کرده است.
از دو طرف حوض مسیری متقارن به سمت عمارت قرار دارد. مسیری که کاملا ماشین روست و یادآور عصری است که کم کم کالسکه ها جایشان را به اتوبیل های بامزه آن روزها می دادند.
از کنار حوض حرکت می کنیم و البته کمی در باغ قدم می زنیم و از زیبایی درختان کهنسالش هم حسابی سر ذوق می آییم و به سمت عمارت اصلی حرکت می کنیم. بر پیشانی عمارت درست در بالاترین نقطه یک نقاشی آن هم به سبک هخامنشی مردی بالدار را به تصویر کشده است.
تصویری هنرمندانه از حافظ و سعدی در کنار تصویر صحنه یک شکار زینت بخش ساختمان و بسیار چشم نواز است. عمارتی دو طبقه با سقف شیروانی پیش روی ماست که از همان نگاه اول یادآور ترکیب سنت و مدرنیته است و البته بین سال های هزار و سیصدو ده تا هزار و سیصد و پانزده ساخته شده است.
باید بگوییم استاد ابوالقاسم مهندسی معمار باهوش و البته جسور آن روزها این بنا را به سبک و سیاق با رویکردی آزادانه در معماری ساخته است.
اولین جسارت این معمار همان بالکنی است که در ابتدای امر می بینید. بالکنی که تا قبل از این اثری از آن در خانه های ایرانی نبوده و پیشتر ایوان پای ثابت خانه های اعیان و اشراف بود.
بالکنی هلالی شکل که چهارده ستون آن را احاطه کرده اند. تفاوت دوم در ورودی بناست که با چرخشی نود درجه در گوشه دیگر عمارت قرار دارد. وارد سالن طبقه اول که بشوید تفاوت بارز این عمارت را با سایر عمارت های شیراز کاملا حس خواهید کرد.
راه پله ای آن هم درست وسط عمارت که از دو سو شما را به طبقه دوم می رساند. در سایر عمارت ها پله فقط برای جبران اختلاف ارتفاع بین طبقات آن هم در گوشه عمارت قرار می گرفته اما در این بنا در میان عمارت جلو ای خاص و متفاوت ایجاد کرده است.
دور تا دور خانه اتاق هایی قرار دارند که البته با هنر ایرانی آراسته شده اند. هر چقدر هم که خانه با سبکی آزادانه ساخته شده باشد، بوی هنر و اصالت ایرانی از جای جای عمارت به مشام می رسد.
کاشی های هفت رنگ، گچ بری ها، نقاشی ها و طراحی درب و پنجره ها همه و همه به سبک ایرانی است و پیوند ناگسستنی معمار بنا را با اصالت ایرانی اش گوشزد می کند.
نقاشی های بسیار زیبا بر روی دیوارها و سقف شما را چند ساعتی محو تماشای خود خواهد کرد. از پله ها که بالا برویم نوری که از نورگیر بالای پله ها به داخل می تابد زیبایی ها را چند برابر می کند.پله ها شما را به شاه نشین خانه و گوشواره های عمارت می رسانند.
باز هم دور تا دور طبقه بالا اتاق ها قرار دارند و در راهروی دسترسی به اتاق ها بازشو هایی تعبیه شده که نور و نسیم ملایم را هر روز میهمان خانه می-کنند. در این خانه زیبا سنت اتاق های چند منظوره خانه های قدیمی ایرانی به چشم نمیخورد و باز به سبک و سیاق آن طرف آب اتاق خواب، پذیرایی و نشیمن و غیره به چشم میخورد.
اگر به بالکن خانه بروید و ستون ها را از نزدیک ببینید زیبایی و تزئینات ستون ها شما را متحیر خواهد کرد. گچ بری سر ستون ها در کنار نقاشی های زیبا نمایی بسیار چشم نواز به این بنای به یادماندنی داده است.
این عمارت هم مثل تمام عمارت های دیگر پر از تاریخ و البته زندگی است. گشت و گذار در تالار، بهار خواب، شاه نشین و حیاط عمارت مثل یک کتاب تاریخ مصور و چشم نواز است که حال و هوایتان را خوب خواهد کرد.
عمارت در ابتدای امر بسیار گسترده تر بوده و علاوه بر ساختمان اصلی شامل محلی برای سکونت خدمه و کالسکه چی ها بوده است که در اثر تقسیم بنا و یک سری اتفاقات دیگر از بین رفته است و حالا فقط عمارت اصلی و قسمتی از باغ باقیمانده است.
سال ها بعد میراث فرهنگی این بنای ارزشمند را بازسازی کرد تا به عنوان یک اثر تاریخی حفظ شود. اگر از گشت و گذار در باغ یک دل سیر لذت برده اید سری به کافه گالری عمارت شاپوری هم بزنید و از صنایع دستی زیبای شیرازی در کنار یک پذیرایی خوب نهایت لذت را ببرید.
در ضمن مسئولین عمارت یک رستوران آن هم با دکوراسیون سنتی در حیاط عمارت تدارک دیده اند که لذت صرف شام یا ناهار را در یک عمارت اعیانی و تاریخی شیرازی در مجاورت باغ و حوض زیبا را پیشکش گردشگران می کند.
شاید صرف یک شام آن هم با نوای موسیقی شیرازی با اجرای زنده زیر نور مهتاب در کنار فواره های آب حوض شما را به شب هایی ببرد که عمارت پر از شور زندگی یک خانواده شیرازی بود و خانواده شاپوری در کنار هم زیر نور ماه یک شام خانوادگی دلچسب را صرف می کردند.
شیرازگردی به همین جا منتهی نمی شود، کوچه پس کوچه های شیراز شما را به خود فرا می خواند تا زیبایی-هایش را با همه کسانی که مشتاق دیدن و تجربه کردن هستند، تقسیم کند.
