کتابخانه ها در طول تاریخ، جایی برای عرض اندام معماری و شکوه و عظمت بوده‌اند. از کتابخانه اسکندریه گرفته تا کتابخانه های مدرن حاضر، فضاها و معماری‌های گوناگون جذابیت‌های بصری و دیدنی فوق‌العاده‌ای را برای بینندگان خود فراهم کردند.
در این‌جا به چندتایی از زیباترین کتابخانه های جهان اشاره می‌کنیم که در عین‌حال از زیباترین کتابخانه های اروپا هم هستند.
کتاب خانه ی “قصر مافرا، Mafra Palace” – پرتغال
کاخ مافرا (Palácio Nacional de Mafra) تاسیس ۱۷۵۵ بزرگترین کاخ سلطنتی در پرتغال است. این کاخ در حومه مافرا به سبک باروک برای شاه ژوان پنجم و همسرش و به یادبود تولد اولین فرزند آنها در سال ۱۷۱۱، ساخته شده است.
مجموعه کاخ شامل یک کلیسا، یک کتابخانه بزرگ سلطنتی و یک صومعه فرانسیسکن می شود.
این کتاب خانه ی انحصاری در قصر شگفت انگیز مافرا واقع شده است و دسترسی به آن تنها با رزرو وقت قبلی ممکن می باشد. کاشی های تاریخی و زیبای کف آن از سنگ های مرمر خاکستری، سفید و قرمز ساخته شده است که نظر عکاسان زیادی را به خود جلب کرده است.
کتاب خانه ی “کودرینگتون، The Codrington” – آکسفورد انگلستان
در داخلی ترین بخش های کالج All Souls آکسفورد، شما می توانید این قفسه های مرتفع مرمرین و سبز رنگ را از نزدیک ببینید.
این مجموعه ی مدرن و عظیم از کتاب، شامل ۱۸۵۰۰۰ اثر از نویسندگان مشهور دور دنیا می شود که یک سوم از آن ها مربوط به قرن هفدهم میلادی می شوند!
کتابخانه ی شهر “اشتوتگارت، Stuttgart – آلمان
بنای ساخته شده از کریستال این کتاب خانه دارای ۹ طبقه می باشد و شامل چشم انداز های حیرت انگیزی از شهر اشتوتگارت می شود.
طراحی داخلی سفید و مکعبی سفید رنگ مدرن درون آن همه ساله گردشگران زیادی را از سراسر جهان به خود جلب می کند و جوایز زیادی را به خاطر معماری منحصر به فرد خود دریافت کرده است.
کتابخانه اشتوتگارت سیتی اصلا شبیه به کتابخانه های معمولی نیست ، شکل عجیب این کتابخانه باعث می شود بازدیدکنندگان بخواهند وقت بیشتری را در آن بگذرانند.
این کتابخانه از بدنه ای شیشه ای ساخته شده که در شب به رنگ آبی می درخشد و فضای داخلی آن سفید و ساده است. از همه عجیب تر اینکه این کتابخانه به شکل یک هرم برعکس است به طوری که هر چه به طبقات بالاتر می روید فضا وسیع تر می شود. تراسی که در پشت بام آن قرار دارد از فضاهای مورد علاقه بسیاری از افراد است.
کتاب خانه ی “ادمونت ابی، Admont Abbey”
این کتاب خانه یکی از بزرگ ترین بنا های ساخته شده به سبک کلیسا های کلاسیک در جهان به شمار می رود و به عنوان شاهکاری به سبک باروک شناخته می شود.
سقف گنبدی شکل آن با نقاشی های خیره کننده ای تزئین شده است که جلوه ای از پیشرفت و ترقی علم بشر را برای دید بازدید کنندگان به ارمغان آورده است.
پنجره های بزرگ آن هم سالن ها را غرق در نور می سازند که باعث شده است بازدید کنندگان حس کنند نور دانش و اندیشه بر آن ها می تابد!
“بیبلیوتکا جوانینا، Biblioteca Joanina” – کتاب خانه ی دانشگاه “کویمبرا، Coimbra” – پرتغال
نام این کتاب خانه ی باستانی از پادشاه خورشید پرتغال یعنی جوائوی پنجم گرفته شده است و نشانگر دستاورد های معماری بی نظیری از یک فرمانروای مقتدر می باشد.
شاه جوائو زمان و هزینه ی بسیار زیادی را به ساخت و طراحی آثار هنری اختصاص داده بود که این کتاب خانه نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.
تمام کتاب های درون آن نیز مربوط به قرن نوزدهم و حتی قبل تر از آن می باشند و همین موضوع این کتابخانه را به یک گنجینه ی تاریخی بی رقیب تبدیل کرده است.
قطعا با ورود به این کتابخانه لحظاتی طول می کشد تا دست از تماشای سقف و دیوارها و این آثار زیبای هنری بکشید و کتابی را باز کنید ، شاید اصلا یادتان برود وارد کتابخانه شده اید!
در زیر زمین این کتابخانه یک زندان وجود دارد ، اما به چه دلیل ؟ شاید افرادی را که فراموش می کردند کتابها را به کتابخانه بازگردانند آنجا زندانی می کردند ؟
کتاب خانه ی قدیمی – کالج “ترینیتی، Trinity” – “دوبلین، Dublin”
جذاب ترین بخش این کتاب خانه “اتاق طویل، Long Room” می باشد که شباهت فراوانی با کلیسا های کلاسیک اروپایی دارد. در این اتاق مجسمه های سنگی فراوانی نیز وجود دارند که همگی به شکل فیلسوف ها و اندیشمندان برجسته ای مانند ارسطو و “ادموند برک، Edmund Burke” ساخته شده اند که تاریخچه ای مرتبط با این دانشگاه داشته اند.
در اکتبر سال ۲۰۱۴، کلکسیون عظیمی از نامه های “ساموئل بکت، Samuel Beckett”، نویسنده ی مشهور ایرلندی، نیز به این کتاب خانه اضافه شده است.
کتاب خانه ی “فرانکوا میتراند، Francois-Mitterand” – کتاب خانه ی ملی فرانسه – پاریس
کتاب خانه ی ملی فرانسه از چندین مجموعه ی مجزا تشکیل شده است که هرکدام دارای گنجینه هایی بی نظیر می باشند. یکی از این مجموعه ها کتاب خانه ی فرانکوا میتراند می باشد که در سال ۱۹۸۹ میلادی، توسط “دومینیک پرالت، Dominique Perrault” و طی یک رقابت بین المللی ساخته شده است.
این کتاب خانه نمادی از مدرنیته به حساب می آید و محل ایده آلی برای افزودن به آموخته ها به شمار می آید.
کتاب خانه ی ملی اتریش – قصر “هوفبرگ، Hofburg” – وین
کتاب خانه ی ملی کشور اتریش در کاخ هوفبرگ واقع شده است که در زمان های گذشته محل فرمانروایی خاندان “هابسبورگ، Habsburg” بوده است.
در طراحی داخلی آن از آثار به سبک باروک زیبا و رنگارنگی استفاده شده است و می توان در هر گوشه از آن قفسه های کتاب عظیم ساخته ی دست و دیگر اشیای عتیقه و تزئینی را یافت.
سقف ها و دیوار های آن نیز همه قوسی شکل می باشند و مجسمه ی عظیمی از امپراطور برجسته ی رومی، چارلز ششم نیز در زیر سقف نقاشی شده ی سالن اصلی آن قرار دارد.
“بیبلیوتکا مارچیانا، Biblioteca Marciana” – ونیز
آندریا پالادیو، معمار مشهور ایتالیایی، بر این باور بود که بیبلیوتکا مارچیانای ژاکوپو سانسوینو یک شاهکار به تمام معنا می باشد و همانند آن از ابتدای تاریخ بشر تا به حال ساخته نشده است.
نقاشی های خیره کننده ی دیوار ها و سقف های این کتاب خانه یکی از جذاب ترین بخش های آن به شمار می روند که برخی از آن ها توسط هنرمندان کلاسیکی همانند تیتیان و تینترتو خلق شده اند.
برای ورود به سالن اصلی این کتاب خانه بازدید کنندگان ابتدا باید از پله های مرمرین خارق العاده و دراماتیک آن بالا بروند که با دکوراسیون های ساخته شده از طلایی تزئین شده اند.
“دوربین رادکلیف، Radcliffe Camera” – دانشگاه آکسفورد
کتاب خانه ی دوربین رادکلیف در میدانی با همین نام قرار دارد که در کنار خیابان اصلی دانشگاه آکسفورد قرار گرفته است. بیشتر دکوراسیون داخلی آن با استفاده از سنگ های همین منطقه ساخته شده اند که به این کتاب خانه جلوه و اتمسفر خاصی بخشیده اند.
ورود به این کتاب خانه به طور همیشگی برای عموم آزاد نمی باشد، اما تور های ویژه ای هر یکشنبه به درون آن راه پیدا می کنند و از بخش های برجسته ی آن مانند مجموعه ی “بودلیان، Bodleian” دیدن می کنند.
کتاب خانه ی زبان شناسی – دانشگاه “فری، Free” – برلین
از آن جایی که در طراحی داخلی این کتاب خانه از قوس ها و خطوط سفید رنگ برجسته ای استفاده شده است بخش های داخلی آن بسیار تحسین برانگیز می باشند. قفسه های کتاب و ایستگاه های مطالعه ی درون آن نیز به شکلی چیده شده اند که فضای درون کتاب خانه را شبیه به یک مغز عظیم الجثه ای ساخته است که بازدید کنندگان درون آن نورون های آن به حساب می آیند!
از آن جایی که اتاق های درون این کتاب خانه به دو هموسفر قوسی شکل که در انتها باریک تر شده و در نهایت به هم می رسند تشکیل شده است، این تمثیل به مغز انسان به این شکل در بخش های درونی این بنا ادامه پیدا می کند.
دیوار های این کتاب خانه از دو لایی تشکیل شده اند که با تغییرات جوی شهر برلین باز و بسته می شوند و دمای درون سالن های آن را متعادل نگاه می دارند. همین موضوع باعث شده است که این ساختمان به معنای واقعی کلمه زنده به نظر بیاید!
سالن مطالعه ی “باروک، Baroque” – “کلمنتینوم، Clementinum” – پراگ
سالن مطالعه ی باروک در مجموعه بنا های کلمنتینوم شهر پراگ، پایتخت کشور جمهوری چک واقع شده است یکی از برترین نمونه های جنبش معماری مدرن به حساب می آید.
ریشه ی کلمه ی “باروک” به واژه ی اسپانیایی “Barroco” باز می گردد که به معنای مروارید سخت می باشد. برخلاف بسیاری از دیگر کتاب خانه های موجود در دنیا، فضای درون کلمنتینوم به معنای واقع پر جنب و جوش و زنده می باشد و در آن بر اهمیت بالای مطالعات مربوط به دین و مذهب توجه ویژه ای می شود.
“الماس سیاه، Black Diamond” – کتاب خانه ی سلطنتی دانمارک – کپنهاگن
کتاب خانه ی الماس سیاه یکی از بخش های کلاسیک اما کمتر شناخته شده از یک بنای قدیمی می باشد که در سال های اخیر ساخته شده است.
درست در مقابل آبنمای بزرگ سالن اصلی آن که به شکل یک کشتی ساخته شده است، پنجره ی شیشه ای عظیمی قرار دارد که منظره های شگفت انگیزی از شهر را برای افراد درون آن نمایان می کند.
بنای این کتاب خانه به دو بخش تقسیم شده است که توسط یک پل روباز مرکزی به یکدیگر متصل می شوند. این پل در سال های اخیر به نمادی تأثیر گذار از ارتباط نزدیک گذشته و حال کشور دانمارک تبدیل شده است.
