از گذشتههای دور تا امروز تمدنهای بزرگ در کنار منابع آبی ایجاد شده اند و یکی از مهمترین مراکز تمدن در ناحیه سیبری دریاچه بایکال است.
دریاچه بایکال (Lake Baikal Russia) که در شرق سیبری قرار دارد و یکی از دیدنیهای فوقالعاده زیبا و جذاب روسیه محسوب میشود.
نام این دریاچه از دو واژه ترکی “بای” به معنی ثروتمند و “کال” به معنی دریاچه گرفته شده است. در برخی منابع دریاچه بایکال با نام Cedam نیز شناخته میشود.
دریاچه بایکال هفتمین دریاچه بزرگ دنیا و همچنین عمیقترین دریاچه آب شیرین در سراسر جهان محسوب میشود که بیشترین میزان آب شیرین دنیا از آن تامین میگردد.
عمق دریاچه بایکال حدود 1500 متر اندازه گیری شده است. گفته میشود که حدود 20 درصد از آبهای شیرین کل کره زمین، در دریاچه بایکال جای گرفتهاند که این موضوع نشان دهنده عظمت و اهمیت این دریاچه است.
علاوه بر تمام موارد ذکر شده، بایکال بیش از 25 میلیون سال سن دارد بنابراین قدیمیترین و شاید بتوان گفت پیرترین دریاچه در کل دنیا محسوب میشود.
پوشش گیاهی و جانوری دریاچه بایکال
در اطراف دریاچه بایکال حدود 2600 گونه متفاوت از گیاهان رشد میکنند که 70 درصد از آنها بومی همین منطقه هستند. بنابراین بایکال یکی از بهترین مناطق برای زیستشناسان و گیاهشناسانی است که علاقهمند به گونههای نادر گیاهی بومی امول منطقه سیبری هستند.
علاوه بر گونههای گیاهی اطراف دریاچه بایکال، گونههای جانوری متعددی نیز وجود دارند. از جالبترین نمونههای جانوری ناحیه سیبری می توانیم به فُکهای آب شیرین، روباه، نوعی ماهی آزاد به نام امول، عقاب، گوزن، خرس و بسیاری جانوران کوچک و بزرگ دیگر نیز از حیوانات بومی اطراف دریاچه بایکال اشاره کنیم.
یکی از ویژگیهای منحصر به فرد دریاچه بایکال، آب بینهایت زلال و شفافیت بالای آن است. به گونهای که تا عمق 40 متری این دریاچه ماهیان و گیاهان زیر آب به راحتی دیده میشوند.
یخ های دریاچه بایکال
در فصول سرد سال عمق یخهای سطح دریاچه بایکال به ارتفاع حدود 1.5 الی 2 متر میرسد که یعنی این یخها میتوانند وزنی معادل 15 تن و بیشتر را تحمل کنند!!
به دلیل متفاوت بودن عمق دریاچه بایکال روسیه در قسمتهای مختلف، میزان قطر یخها و شفافیت آنها متفاوت است به طوریکه سطح دریاچه لایه لایه یخ میزند. همین دلیل باعث میشود که شما در برخی از قسمتهای این دریاچه، یخها را همانند آینه ببنید که بازتابی از دنیای درون آب است.
با تَرک های اکسیژن آشنا هستید؟
گاهی در سطح یخهای دریاچه بایکال تَرکهای عمیقی ایجاد میشود که به کمک آنها اکسیژن از سطح آب به درون دریاچه راه پیدا میکند و به این ترتیب از مرگ ماهیها به دلیل کمبود اکسیژن جلوگیری میشود. به این شیارها تَرک اکسیژن میگویند.
همان طور که قبلتر گفته شد دریاچه بایکال بزرگترین دریاچه آب شیرین جهان است اما مهمترین آنها در تامین آب شیرین دنیا محسوب میشود.
طبق تخمین انجام شده کارشناسان، حجم آب دریاچه بایکال بیشتر از حجم آب دریاچه های بزرگ آمریکا (The Great Lakes) است. دریاچههای بزرگ آمریکا شامل 5 دریاچه به نامهای دریاچه هیوران، دریاچه ایری، دریاچه میشیگان، دریاچه سوپریور و دریاچه انتاریو است.
مقایسه دریاچه خزر و دریاچه بایکال
دریاچه خزر یا دریای کاسپین در شمال ایران قرار دارد که مورد استفاده مشترک بین کشورهای روسیه، ایران، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان است.
عمق دریاچه خزر بین 196 تا 435 متر متغیر است و علت اهمیت آن به واسطه وجود انواع آبزیان، ماهیهای خاویاری و ذخائر نفت و گاز است.
به طور کلی خزر باقی مانده دریای عظیمی به نام تتیس میباشد که از اقیانوس آرام به اقیانوس اطلس ادامه داشت بنابراین نوع آب و بستر دریایی آن متفاوت است.
تفریحات دریاچه بایکال روسیه
گردشگرانی که برای بازدید از دریاچه بایکال به سیبری میروند، می توانند لذت اسکی روی یخ، دوچرخه سواری بر روی آبهای منجمد را در فصل زمستان تجربه کنند اما در فصل تابستان و بهار که کم کم یخهای دریاچه آب میشوند کشتیهای تفریحی موجود در منطقه، امکان تماشای گردشگران را فراهم میکنند.
در چند سال اخیر نیز قایقرانی بر روی یخچالها با سرعت 100 کیلومتر در ساعت به یکی از تفریحات مورد علاقه جوانان روسی و گردشگران خارجی تبدیل شده است.
چه قبیله ای در دریاچه بایکال زندگی می کند؟
یکی از قبایل قدیمی ناحیه سیبری به نام بوریاتیا در نزدیکی دریاچه بایکال و شرق آن زندگی می کنند. بیشتر گردشگران پس از لذت بردن از تماشای دریاچه بایکال برای استراحت به محل زندگی بوریاتیا می روند. د
ر واقع بوریاتیا یکی از جمهوری های خود مختار روسیه در ناحیه سیبری است که مردم آن از طریق پرورش دام مانند گوسفند و شتر امرار معاش میکنند.
این قبیله از نظر شکل ظاهری و رسوم زندگی شباهت زندگی به نژاد مغول ساکن در سیبری دارد. بسیاری از گردشگران برای دیدن شیوه زندگی مردم منطقه، لباس های سنتی و فرهنگشان به بوریاتیا سفر میکنند.