تفرجگاه محبوب کوه صفه وجاذبه های اطراف آن در اصفهان

کشور ایران همواره یکی از مناطق بسیار جذاب برای گردشگران بوده و دیدنی های بی شمار آن مقصدی برای سفرهای متنوع. در این میان اما شهرهایی وجود دارند که بسیار رساتر صدای طبیعت، تاریخ و فرهنگ ایرانی را به گوش جهانیان می رسانند.

فهرست نمایش

یکی از این شهرها، شهر زیبای اصفهان است که با جاذبه‌های بسیار زیبا هرساله میزبان گردشگران زیاد و مسافران از راه‌های دور و نزدیک می باشد.

مکان های مشهور اصفهان پل‌های تاریخی، کلیسای زیبای وانک، منارجنبان و جاهای دیگر است. اگر دوستدار کوهنوردی یا پیک‌نیک هستید در این مقاله می‌خواهیم شمارا با کوه صفه آشنا کنیم که یکی از تفرجگاه‌های محبوب اصفهانی‌هاست.

آشنایی با کوه صفه اصفهان تفرجگاهی محبوب

اگر از شلوغی های مرکز شهر اصفهان فاصله بگیریم و راه مان را به سمت بلوار شهدای صُفه کج کنیم، به تفرجگاهی ناب و جذاب می رسیم که در میان مردم با عنوان کوه صُفه شناخته می شود.

در واقع صفه نام کوهی از رشته کوه زاگرس در جنوب اصفهان است که از شمال به جاده کمربندی، از غرب به کوه‌های تخت رستم و دره خان، از شرق به شهرک‌ها و مجتمع‌های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن محدود می شود.

چشمه ها، غارها و زیبایی های متعددی را می توان در این کوه یافت که گویای ارزش طبیعی آن هستند. جالب آنکه این کوه دارای ارزش تاریخی نیز هست؛ گفته می شود مردم در گذشته های دور از کوه صفه به عنوان پایگاه و پناهگاه استفاده می کردند و شیوه ساخت و معماری قلعه موجود در این کوه، نشانه هایی از قلعه های ساسانی را به نمایش می گذارد.

امروزه کوه صفه تفرجگاهی جالب توجه است که به سبب امکانات رفاهی و تفریحی و پتانسیل آن برای ورزش هایی همچون کوهنوردی، پیاده روی و سنگ نوردی محبوبیت زیادی نزد مردم دارد. قرارگیری مقبره شهدای گمنام در صفه نیز بر اهمیت آن افزوده و بسیاری را به سوی خود کشانده است.

چرا نامش را صفه گذاشته اند؟

کوه صفه از محل چشمه ای به نام خاچیک آغاز می شود. در این قسمت سنگِ کوه از خاک جدا شده و دامنه کوه را تشکیل داده است. این کوه در انتها به فضای سنگیِ صاف و صُفِه مانندی می رسد و همین باعث شده نام صفه را بر آن بگذارند. صفه در لغت به معنای فضای تخت است.

پوشش گیاهی و جانوری

پوشش گیاهی در صفه بر دو نوع است؛ پوشش گیاهی خودرو و فضاسازی شهرداری. پوشش خودرو این منطقه بیشتر گیاهان فصلی است که از میان آنها می توان به انجیر وحشی و بادام وحشی اشاره کرد. انواع گل های فصلی، چمن و درختان و درختچه‌های دایمی کاری از شهرداری اصفهان هستند.

در پارک کوهستانی صفه حیواناتی چون خدنگ، روباه، شغال، خرگوش، انواع پرندگان خانواده گنجشک سانان، زاغ نوک سرخ، موش های دوپا، مار، عقرب، جوجه تیغی، کبک، تیهو، بزمجه و… زندگی می کنند. این جانداران خطری برای انسان ها نداشته و معمولا خودشان را از مسیر کوهنوردی دور نگه می دارند.

دیدنی های کوه صفه

1. پارک وحش

در قسمتی از تفرجگاه صفه یک پارک وحش قرار دارد که در 50000 مترمربع وسعت ایجاد شده و حیوانات گوشت خوار و حیوانات علفخوار را در خود جای داده است.

این پارک وحش در واقع یک باغ وحش کوچک است که در آن می توانید تعدادی از جانداران را ببینید. حوضچه‌ای کوچک با چند اردک، غاز و قو، کل و بز، قوچ و میش، گراز، خرگوش، سگ و شتر و … حیوانات این پارک را تشکیل می دهند.

2. گردنه باد و پل رنگین کمانی

در جنوب کوه صفه، دره‌ای وجود دارد که به «گردنه باد» مشهور است. در شمال و جنوب این گردنه ارتفاعات کوه صفه و کوه مشرف به سپاهان شهر قرار دارد و از آنجا که بادهای اصفهان عموما غربی ـ شرقی است، جریان باد در این نقطه متمرکز و شدید می شود. در تمام فصول سال به ویژه پاییز و بهار شدت وزش باد در این منطقه کاملا مشهود است.

پل رنگین کمانی نام یک پل سنگی است که در پشتِ کوه صفه و در جبهه غربی آن قرار دارد و یکی از جاذبه های این کوه به شمار می رود.

3. قلعه شاهدژ

معروف ترین جاذبه کوه صفه قلعه شاهدژ است که در بلندترین نقطه کوه و در شمال غربی آن قرار دارد و آن را با عنوان قلعه دیو نیز می شناسند.

از این قلعه بارها و بارها در کتاب های تاریخی و افسانه ها نام برده شده است؛ اما هیچ کس به درستی نمی دانست این قلعه در کجا قرار دارد.

در حدود نیم قرن پیش کارو میناسیان و محمد مهریار -دو تن از پژوهشگران اصفهان- این نظریه را مطرح کردند که شاهدژ همین «قلعه دیو» افسانه‌ای در کوه صفه است.

شاید این سوال برای تان پیش بیاید که این قلعه اینجا چه کار می کند؟ پاسخ در کاربرد نظامی و دفاعی شاهدژ نهفته است. کوه صفه از نظر ساختار زمین‌شناسی کوهی سرسخت، خشن و صعب العبور به شمار می رود و به همین دلیل برای ایجاد ساختار دفاعی کاملا مناسب به نظر می رسد.

بناها، راه‌ها، و استحکامات قلعه به گونه ای طراحی شده که کسی نمی توانست به درون آن نفوذ پیدا کند. سازندگان با استفاده از پرتگاه‌ها و دیواره‌های کوه و تراشیدن برخی نقاط و ساختن دیوارهای متعدد در نقاط مختلف، راه های دسترسی به قلعه را بسته بودند.

البته همه اینها مربوط به گذشته می شود و امروزه با احداث راه‌های جدید و بهبود مسیرهای دشوار، هم راه‌های صعود به ارتفاعات کوه راحت تر شده است و هم به راحتی می توان به جاذبه های آن از جمله همین قلعه دست یافت.

۶ دروازه، حدود ۲۰ برج نگهبانی، یک دیوار بزرگ، دیوارهای کوچک حفاظتی، قلعه کوچک سنگی، انبارهای آذوقه و وسایل جنگی و … از جمله بخش های نظامی و دفاعی قلعه هستند که امروزه بقایای آنها به چشم می خورد.

4. بام اصفهان تماشای چشم اندازها

یکی از دیدنی های کوه صفه چشم اندازهایی است که در این مکان فرصت دیدن شان را دارید. در بسیاری از نقاط این کوه ۲۲۴۱ متری، شاهد منظره ای از رودخانه زاینده‌رود و شهر اصفهان خواهید بود.

به همین دلیل است که کوه صفه را یک نشانه بزرگ شهری می دانند؛ نشانه ای که از تمام نقاط شهر دیده می شود و از سوی دیگر وقتی بر فرازش قرار گیرید چشم اندازی کم نظیر از شهر اصفهان را خواهید داشت.

برای همین است که کوه صفه را بام اصفهان می خوانند. به راحتی می توانید با تله کابین به این بام برسید و از امکانات موجود در آن مانند رستوران ها و کافه ها بهره ببرید.

البته همه چیز به چشم اندازهای شهری ختم نمی شود. اگر کمر همت ببندید و رنج کوهنوردی را به جان بخرید بالاتر از چشمه گل زرد، با عبور از چند پيچ و خم به قله می رسید.

حالا اگر به سمت چپ بنگرید، تپه‌های كوچک و بزرگی را می بینید که با نام هزار دره شناخته می شوند و جاده شيراز از وسط آن عبور می کند.

این تپه ها خاک سرخی دارد که در رنگ‌آميزی به کار می رود. در همین جا نمایی از كوه های كلاه قاضی نیز دیده می شود. در سمت غرب، شاه كوه را می بینید و پس از آن لنجان اصفهان خودنمایی می کند.

به طور کلی صفه دارای دو قله است؛ قله جنوبی و شمالی که بر روی هر یک چند دکل مخابراتی دیده می شود. قله جنوبی بلندتر از قله شمالی است؛ اما در قله شمالی منظره‌ای بهتر و گسترده‌تر از شهر را خواهید دید.

غارها

بیش از ۱۴ غار کوچک و بزرگ در کوه صفه وجود دارد که عبارت‌اند از:

غار کسری در کنار دستگاه توربین بادی در گردنه باد

غار بیدستون یا غار انجیری یا انجیلی در قسمت غربیِ کوه صفه

غار قنبر در قسمت شرقیِ کوه و در بالای چشمه خاچیک

غار هفت‌چشمه در قسمت جنوبی کوه و در کنار چند چشمه

غار کفتار در دره دوزخ

برای رفتن به این غارها به یک نفر راهنمای ماهر نیاز دارید، پس هرگز خودتان تنهایی نروید زیرا به دلیل ناآشنا بودنتان احتمال ریزش غارها را نمی‌دانید و به خودتان آسیب می‌زنید. متأسفانه تصویری از این غارها در دست نیست. اگر به این منطقه سفر کردید، عکس‌هایتان را با ما به اشتراک بگذارید.

به‌طورکلی کوه صفه دارای دو قله است؛ قله جنوبی و شمالی که قله جنوبی بلندتر از قله شمالی است؛ اما قله شمالی منظره‌ بهتر و گسترده‌تری از شهر را دارد.

تله کابین صفه

تله کابین صفه دارای دو خط است که ایستگاه اول با کابین‌های 4 نفره در پارکینگ تله کابین قرار دارد و مسافران را تا ایستگاه گردنه باد بالا می‌برد و مناظری از كوه صفه مانند قلعه شاهدز، دیدنی‌های اطراف شهر و تنگه گردنه باد را می بینند.

خط دوم آن نیز از گردنه باد به سمت قلعه شاهدژ می‌رود که مراحل ساختش از پاییز سال ۱۳۹۳ فاز دوم با چندین پایه تله کابین آغاز شد. همین امر نیز موجب تخریب بقایای دیوار شاهدژ گردید که بعداً مورد بازسازی‌های مربوطه قرار گرفت.

آدرس : بزرگراه شهداي صفه – كوه صفه

آبشار مصنوعی

برای زیباسازی هرچه بیشتر این منطقه، آبشاری مصنوعی ایجاد شده است که آب آن بعد از طی کردن 100 متر در حوضچه‌ای جمع‌آوری می‌شود و سپس برای آبیاری محیط پارک استفاده می گردد.