بنر هدر

کاروانسرای جمال آباد میانه نمایانگر تاریخ و تمدن ایرن

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

کاروانسرای جمال آباد مربوط به دوره ایلخانی است اما توسط شاه عباس ثانی در دوره صفوی مرمت شده است و در شهرستان میانه، بخش مرکزی، روستای جمال آباد واقع شده .

این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۵۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مکان تاریخی زیبا از جاهای دیدنی میانه می باشد که جاذبه ها شما را دعوت به بازدید از این مکان زیبا می کند.

کاروانسرای جمال آباد میانه نمایانگر تاریخ و تمدن ایرن

 این بنای تاریخی در دوره ایلخانی احداث شد و بعدها توسط شاه عباس ثانی، در دوره صفوی مورد مرمت قرار گرفت. كاروانسرای جمال آباد به‌صورت حیاط مرکزی است و چهار ایوان در اطراف آن قرار گرفته‌‌‌اند. سردر بنا به‌صورت دو طبقه است و چهار برج مدور در چهار ضلع آن واقع شده‌‌اند.

تاریخ بنای این اثر به خاطر مرمت و بازسازی آن توسط شاه عباس، به زمان صفویه یعنی قرن ۱۱ هجری نسبت داده می شود اما این کاروانسرا قبل از آن به صورت چاپارخانه در قرن هشتم هجری قمری از کاربرد زیادی برخوردار بوده است. نوشته های جهانگردان این گفته را تائید می کند.

شوالیه شارون نویسنده و جهانگرد معروف، تاریخ بنای این کاروانسرا را ۷۳۳ قمری و به دست غیاث الدین محمد – وزیر سلطان ابوسعید مغول- می داند.

کاروانسرای جمال آباد میانه نمایانگر تاریخ و تمدن ایرن

همچنین موریس دوکتز بوئه که در سال ۱۲۳۴ قمری از میانه عبور می کرده است، شب را در این کاروانسرا اقامت می کند و می گوید: “بالاخره در کاروانسرای جمال آباد مبیت کردیم که ۵۲۰ سال تاریخ بنای آن می گذرد و در اوج استحکام باقی مانده است” .

ذکر عدد ۵۲۰ معلوم است که او تقریب نزده است چراکه در این صورت باید می گفت: ۵۰۰ سال. احتمالا آن موقع کتیبه ای بوده است که بنای ساخت را نوشته است. ۵۲۰ سال میلادی معادل است با ۵۳۴ سال قمری.

حال اگر ۵۳۴ سال را از ۱۲۳۴ کم کنیم ، سال بنای کاروانسرای جمال آباد به سال ۷۰۰ قمری می رسد که ۳۳ سال با گفته ی شارون فرق دارد. اگر ۳۳ سال را در مقابل ۷۰۰ سال چشم پوشی کنیم، سال بنای این کاروانسرا را ۷۰۰-۷۳۳ قمری و سال مرمت آن را به سال ۱۰۶۵ قمری قبول می کنیم.

کاروانسرای جمال آباد میانه نمایانگر تاریخ و تمدن ایرن

پس تاریخ بنای ۱۰۶۵ اشتباه است. بعید است در سال ۱۰۶۵ این بنا ساخته شود و ۱۷۰ سال بعد جهانگرد و باستان شناسی به نام موریس دوکتز فرق بنای ۱۷۰ ساله و ۵۲۰ ساله را تشخیص ندهد.

همچنین در سال ۱۱۱۲ قمری جملی کارری در نوشته های خود از وجود برج های هفت گانه و زیبای این بنا خبر داده است. این کاروانسرا در زمینی به مساحت ۵۰ در ۶۰ متر مربعی بنا شده است .

تاروینه سیاح فرانسوی که مدتی را در این کاروانسرا سپری می کند، از آن به عنوان بنائی جدید نام می برد ولی گویا او بنای مرمت شده توسط شاه عباس را با بنای کهن چاپارخانه ی جمال آباد اشتباه گرفته و آن را تازه ساز می داند.

هم اکنون این کاروانسرا ، پیر و خسته در دل روستائی متروکه ای قرار دارد که تنها به وجود ۳-۴ خانوار دل خوش کرده است.

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید