آسیاب گبری خرم آباد یکی از آثار تاریخی استان لرستان و دیدنی های خرم آباد است. این بنای تاریخی قدمت بسیار زیادی دارد و گفته میشود در زمان ساسانیان احداث شده است.
تاریخچه آسیاب گبری خرم آباد
آسیاب گبری خرم آباد از جمله آثار تاریخی ایران است که از دوران ساسانیان به جا مانده است. آسیاب گبری در لهجه مردم خرم آباد به صورت “آسیاو گاری” گفته میشود. کارشناسان معتقدند این بنا آسیاب عمومی شهر باستانی شاپورخواست بوده است. بر طبق اطلاعات موجود تا دوره قاجار نیز این آسیاب همچنان فعال بوده است. این بنا در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و اقداماتی برای مرمت آن صورت گرفته است. سبک سازی و خاکبرداری، دیوار کشی و بند کشی دیواره از جمله اقداماتی است که برای مرمت این سازه انجام شده است. در حال حاضر تنها امکان بازدید از نمای بیرونی این بنای تاریخی وجود دارد.
گبری به چه معناست؟
گبری در اصل از لغت gbr’ با تلفظ گبرا در زبان آرامی گرفته شده است. این لغت در اصل به معنی “مرد” است و مشابه آن در زبان کردی و بلوچی نیز وجود دارد. در زمان ساسانیان واژه گبری برای آرامیان استفاده میشد. اما اطلاعات دقیقی در مورد آیین آرامیان وجود ندارد. در دورههای بعدی تاریخی از عنوان گبری برای عموم پیروان زرتشت استفاده میشد. بعدها این واژه بار منفی پیدا کرده و در میان ایرانیان مسلمان معادل مجوس و کافر محسوب میشد. اما در نقاط مختلف ایران هر کجا که قبرستانی متعلق به ایران باستان وجود دارد با عنوان قبرستان گبری شناخته میشود. در حالی که بررسیها نشان میدهد بسیاری از این قبرستانها متعلق به پیروان زرتشت نیستند. زیرا در اغلب این قبرستانها افراد با لباس و وسایل خود دفن شدهاند. در حالی که در آیین زرتشت چنین رسمی برای دفن مردگان وجود ندارد.
معماری آسیاب گبری خرم آباد
آسیاب گبری خرم آباد بنایی است که از سنگ و ملات ساروج ساخته شده است. در ساخت این بنا هم از قلوه سنگ و هم از سنگهای تیشه خورده استفاده شده است. این بنا به شکل مکعب مستطیلی به طول ۲۶، عرض ۶ و ارتفاع ۵/۱۱ متر است.
آسیاب گبری کجاست؟
آسیاب گبری خرم آباد در محلهای به نام پشته حسین آباد قرار دارد. شهر خرم آباد مرکز استان لرستان نیز در غرب ایران قرار دارد. سفر به خرم آباد از تهران از دو مسیر امکانپذیر است. مسیر اول، جاده قم و اراک به طول تقریبی ۴۸۸ کیلومتر است. در این مسیر از شهرهای قم، سلفچگان، اراک و حوالی بروجرد عبور خواهید کرد. مسیر دوم، جاده ساوه و ملایر به طول تقریبی ۵۵۰ کیلومتر است. در این مسیر که از بزرگراه تهران ساوه آغاز میشود از شهرهای ساوه، قهاوند، همدان، ملایر و بروجرد عبور خواهید کرد.