خانههای تاریخی که از گذشتههای دور و نزدیک همچون نگینی در دل شهرهای کویری میدرخشند، زمانی محل زندگی خانوادههایی بوده که امروزه اثری از آنها برجای نمانده است و تنها یاد و خاطره آنها در فضای متروک خانهها احساس میشود. از خانههای تاریخی کاشان میتوان به خانه تاریخی بالاچی، خانه بروجردی ها، خانه طباطبایی، خانه حشمت الله خان، خانه حکیم باشی و خانه عامری ها اشاره کرد.
خانه تاریخ بالاچی یادگاری از دوران قاجار به شمار میآید که در زمینی به مساحت 600 متر مربع ساخته شده است. در حیاط مرکزی خانه گودالی برای باغچه دیده نمیشود اما حوضی آبی رنگ به چشم میخورد که در زمان آبادانی و رونق، طراوت را برای اهالی خانه به ارمغان میآورده است. فضاهای معماری خانه بالاچی را در دو طرف حوض و در 3 طبقه بنا کردهاند به طوریکه 2 طبقه بالاتر از سطح ورودی و یک طبقه پایینتر از آن قرار دارد. دو فضای بزرگِ شاه نشین و سرپوشیده از قسمتهای مهم خانه محسوب میشود که با آینهکاری و رسمیبندیهای زیبا تزئین شده است.
از قسمتهای دیگر خانه تاریخی بالاچی میتوان به هشتی ورودی، ایوانهای تابستانی و زمستانی، مهتابی و سرداب اشاره کرد. سرستونهای گچبری شده ایوان اصلی بنا که بر زیبایی خانه افزودهاند با دستان توانمند هنرمندان دوران قاجار خلق شده است. این خانه در سال 1377 ه.ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت میرسد.
