سرداب غیبت امام زمان | سرداب مقدس کجاست؟

سرداب غیبت امام زمان (عج) یا سرداب مقدس یکی از دیدنی های عراق است که در شهر سامرا قرار دارد. این محل زیرزمین خانه امام حسن عسگری (ع) است که در شمال‌غربی حرم عسکریین واقع شده است.

به گفته برخی این مکان مقدس زمانی محلِ زندگی و عبادت امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع) است. بسیاری معتقدند علت نامگذاري اين محل به سرداب غیبت، به دلیل وجود حوضي است كه محل وضوي امام هادي (ع) و امام عسكري (عليهم‌السلام) بوده که عده‌اي از زائران در داخل سرداب، به عنوان تبرك مقداری از خاك آن را بر مي‌داشتند كم كم به چاه غيبت معروف شد.

جالب است بدانید که بيشتر خانه‌ها در مناطق گرمسير عراق، از ديرباز تاكنون به جهت رهايى از گرماى سخت و طاقت فرساى خورشيد، داراى سرداب يا زير زمين بوده‌‏اند تا از این شرایط سخت اقلیمی به دور باشند، که خانه امام حسن (ع) هم یکی از این سرداب‌ها را در خود جای داده بود که بعدها یعنی زمانى كه خانه آن حضرت در حلقه محاصره سپاه خليفه عباسى بود و آنان براى دستگيرى فرزندش حضرت مهدى (عج) آنجا را محاصره کرده بودند، امام زمان (ع) از سرداب بيرون آمد و از صف آنان عبور كرد و رفت و يا می‌توان گفت از محل سرداب ناپديد شد و پس از آن غيبت‌های حضرت و پنهان شدن آن آغاز شد.

 به گفته برخی از راویان، همين سرداب محل زندگى و عبادت سه امام بزرگوار بوده و الان نيز در جوار مرقد امامان گران‏قدر حضرت هادى و عسكرى (ع) در سامرا قرار گرفته است.

محل غیبت

چنان که بیان شد، سرداب مقدس منزل امام هادی (ع) سه بخش دارد که یکی از آنها بزرگ تر است. قسمت انتهایی این بخش بزرگ با دری جدا شده و اتاقک کوچکی را تشکیل داده است و درواقع بخش مکمّل غرفه مستطیل شکل بزرگ است. به این قسمت کوچک، محل غیبت امام عصر (عج) گفته می شود.

در انتهای غرفه مستطیل شکل بزرگ، یعنی در انتهای مصلای مردان، در چوبی (باب غیبت) واقع شده است. در پشت این در، اتاق کوچکی قرار دارد که طول آن یک متر و هشتاد سانتیمتر و عرض آن یک متر و پنجاه سانتیمتر است. این اتاق به نام «محل غیبت» شهرت دارد. . . دیوارهای محّل غیبت با کاشی های رنگی و مزین به گلبوته آراسته شده است. در میان این کاشی ها، یک نوار چوبین در طول دیوارهای سه گانه این محّل امتداد یافته است. در این نوار چوبی با خط کوفی نام پیامبر (ص) و دوازده امام (علیهم السلام) نوشته شده است.

باب غیبت

درِ مشبکی که محل غیبت را از بخش بزرگ سرداب مقدس جدا می کند «باب غیبت» خوانده می شود که در سال 606 هجری قمری ساخته شده است. (تصویر ضمیمه شماره یک) قسمت های مختلف این در، که سمت پیشین اتاق غیبت قرار دارد، مشبّک است؛ ولی بخش هایی که دیوار نمازخانه را پوشش داده، غیر مشبّک هستند. قسمت های مشبّک در از پیوستن قطعه های چوبی با اشکال هندسی به یکدیگر ساخته شده که در چشم بیننده به سه گونه جلوه می کند: الف) دو قسمت مشبّک که به عنوان دو لنگه در محسوب می گردد؛ ب) دو قسمت مشبّک که در دو طرف در واقع شده است؛ ج) یک قسمت مشبّک که کتیبه تزئین شده سردر را تشکیل می هد. فراهم آمدن این قسمت های سه گانه مشبّک هندسی و زیبا، جلوه هندسی دلپذیری به این در بخشیده است. روی قطعه های چوبی هم که چهارچوب های این شبکه ها را شکل داده، نقش و نگارهای واقعاً ظریف و دقیقی کنده کاری شده است. 

متأسفانه این اثر تاریخی نفیس و ارزشمند، در جریان یکی از انفجارهای تروریستی در آستان مقدّس سامراء، آسیب جدی دید و بخش اصلی آن از بین رفت و امروزه تنها حاشیه آن باقی مانده است.

چاه غیبت

در گزارشی که قدمتی نزدیک به هشتاد سال دارد، آمده است که در گوشه محل غیبت، چاهی به نام «چاه غیبت» وجود دارد: «چاه معروف به چاه غیبت هم در گوشه همین اتاق قرار دارد. » این چاه اکنون موجود نیست.