استان پهناور سیستان و بلوچستان در جنوب شرقی کشور، گنجینهای ارزشمند از آثار تاریخی و جاذبههای گردشگری است که کمتر مورد توجه گردشگران قرار میگیرد. از کوه تفتان گرفته تا شهر سوخته، دیدنی های سیستان و بلوچستان ناشناخته، متنوع و جذاب هستند. یکی از این جاذبههای پنهان در خاک بلوچستان، گورستان جن تیس است.
اگر به ماوراءالطبیعه علاقه دارید، در سفر با تور چابهار سری به روستای جن بزنید و رازها و افسانههای مختلف این گورستان را از زبان مردم محلی روستا بشنوید. گورستان جن در روستای تیس که قدمتی ۲۵۰۰ ساله دارد، قرارگرفته است. این گورستان مرموز و خاموش، سنگقبرهای بزرگ و عجیبی دارد و مردم محلی معتقدند که این گورها مربوط به انسان نیست. قطعاً شما با خواندن چنین چیزی متعجب شدهاید پس با ما همراه باشد تا دلیل اصلی چنین باورهایی را در ادامه با یکدیگر بررسی خواهیم کرد.
معرفی گورستان جن تیس
قدمت روستای تیس به ۲۵۰۰ سال قبل میرسد. نام این روستا در کتابهاى مربوط به فتوحات اسکندر مقدونى با عنوان تیز مشهور بود؛ نامی که بهمرور زمان به تیس تبدیل شده است. در آثار مورخین و جغرافیدانان دوره اسلامى نیز از آن با عناوین بندر تزیا یا تسی یاد و آن را مرکز تجارت شکر ایالات مکران و گندم سیستان معرفی کردهاند.
قبرستانی خاموش و مرموز در این روستای ۲۵۰۰ ساله وجود دارد که بلوچها به آن «جن سنط» یا گورستان جن میگویند. این گورستان با سنگقبرهای عظیمالجثه مکانی جالب برای ماجراجویانی است که به دنیای ماورالطبیعه علاقه دارند. در حال حاضر روستا تا ۱۰۰ متری قبرستان پیشروی کرده است؛ امّا در گذشته قبرستان در حاشیه روستا قرار داشت.
محیط خاص، ابعاد قبرها و شیوه حفاری آنها سوالاتی را در ذهن اهالی ایجاد کردهاند؛ چه کسانی این گورها را حفر کردهاند؟ چرا سطح سنگی را برای حفر انتخاب کردهاند؟ با چه وسیلهای حفر شده است؟ و در نهایت پاسخ را به دنیای دیگری کشیده است.
باور های محلی نسبت به گورستان جن
بر اساس باور مردم روستا این گورها به جنها تعلق دارد و آنها مردگان خود را در این قبرها دفن کردهاند؛ هنگام شب جنها به این گورستان میآیند و بر سر قبور مردگان خود عزاداری میکنند. علاوه بر این، روستاییان معتقدند اگر شبهنگام پای در گورستان جن چابهار بگذارند، مورد نفرین جنها واقع میشوند. ازآنجاییکه در آن زمان به دلیل نبود ابزار، حفر چنین گورهایی در دلسنگ از عهده انسان خارج بود، مردم محلی حفر آنها را به نیروهای ماوراءالطبیعه نسبت میدهند.
در کنار این گورستان که به قبرستان شماره یک تیس مشهور است، قبرستان امروزی مردم روستا قرار دارد. گورهای گورستان جدید بر سطح خاکی نرم حفر میشوند. مردم روستا اگرچه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاک میسپارند؛ مراقبند که شب گذرشان به گورستان جنها نیفتد.
ویژگی های گورستان جن
گورستان جن که به قبرستان شماره یک نیز معروف است، مشرفبه روستای تیس قرارگرفته است و در کنار آن قبرستان مردم روستا قرار دارد. قرارگیری قبرستان در دامنه کوه باعث شده است که گورستان جن بهخصوص در شب، مرموزتر و مخوفتر به نظر برسد. بخشی از قبرهای این گورستان در اثر باد و فرسایش تخریبشدهاند اما در میان آنها یک قبر کاملاً سالم نیز به چشم میخورد که ۲۲۵ سانتیمتر طول و ۱۱۰ سانتیمتر عرض دارد. درباره زمان ساخت گورستان جن و سازندگان آن اطلاعات دقیقی در دست نیست. این گورستان در سال ۱۳۸۶ به شماره ۱۹۷۶۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گورستان جن تیس کجاست؟
گورستان جن تیس در ۳۰۰ متری غرب روستای تیس در جنوب قلعه پرتغالیها واقع شده است و بر تپهای کمارتفاع مشرف به روستا و پای کوه پیلبند قرار دارد.
آدرس: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان چابهار، روستای تیس، ۳۰۰ متری غرب روستا