دریاچه های ایران شامل دریاچههای فصلی، دائمی و مصنوعی میشوند و از جنوب تا شمال کشور، از بهترین مقاصد گردشگری ایرانیان در طول سال هستند.
در ایران بیش از ۲۰ دریاچه وجود دارد که بخشهای اساسی اکوسیستم ایران هستند. امروز میخواهیم شما را با بزرگترین، زیباترین و بینظیرترین دریاچه های ایران آشنا کنیم.
اگر از علاقهمندان به تفریحات آبی هستید یا گشتوگذار اطراف دریاچههای تماشایی برای شما لذتبخش است، در این مقاله با ما همراه شوید تا زیباترین دریاچههای ایران را به شما معرفی کنیم تا در هر نقطه از ایران هستید بتوانبد از دیدن این منظره های زیبا به راحتی دیدن کنید و ساعاتی را دور از هیاهو به استراحت بپردازید.
دریاچه کاسپین ( خزر )
دریاچه کاسپین بزرگترین عرصه آبی محدود در جهان است که در شمال ایران قرار دارد. از این دریاچه بهدلیل وسعت بالای آن با نام دریا یاد میکنند و کشورهای ایران، آذربایجان، روسیه، ترکمنستان و قزاقزستان اطراف آن قرار گرفتهاند. دریاچه کاسپین از طریق کانال به دریای سیاه وصل میشود و بهطور مستقیم با هیچ یک از آبهای آزاد جهان ارتباط ندارد.
استانهای گلستان، مازندران و گیلان در جوار دریاچه کاسپین قرار گرفتهاند و این دریا سبب تبدیل این استانها به پرترددترین مناطق گردشگری در ایران شده است. طول خط ساحلی در کرانه دریای خزر در حدود ۷۰۰ کیلومتر است که سراسر آن را طبیعت سرسبز و جنگلهای هیرکانی پوشاندهاند. برای دسترسی به دریای کاسپین با توجه به مقصد مورد نظر خود میتواند از جادههای هراز، فیروزکوه و چالوس خود را به سواحل زیبای این دریاچه برسانید.
وسعت: ۳۷,۱۰۰,۰۰۰ هکتار (بزرگترین دریاچه جهان)
منبع تامین آب: بزرگترین منبع، رودخانه ولگا در کشور روسیه و رودخانههای فصلی و دائمی در کشورهای اطراف (رودخانههای ایران بین چهار تا پنج درصد منابع تامینکننده)
آدرس: شمال ایران، کرانه ساحلی استانهای گلستان، مازندران و گیلان
دریاچه ارومیه
افراد زیادی از سراسر جهان از دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران دیدن میکنند. این دریاچه بین آذربایجان غربی و شرقی واقع شده است. بخش قابلتوجهی از آب آن را رودخانههای زرینه رود و سیمینه رود تامین میکنند. متاسفانه بهدلایل شوری بالای آب این دریاچه، کمبود بارشهای چند سال اخیر، بی تدبیری در حفاظت از این عرصه آبی ارزشمند و تبخیر بالا، از این دریاچه در حال حاضر جز نامی باقی نمانده است.
دریاچه ارومیه بهدلیل وجود ریز ذرات فعال در آن در طول سال، تغییر رنگهای مختلفی از سرخ و نارنجی تا سفید را تجربه میکند. نام این دریاچه در فهرست ذخیره گاههای زیستکره و مناطق حفاظت شده جهان قرار دارد. دریاچه ارومیه بیش از ۱۰۰ جزیره دارد که برخی از آنها دور از دسترس قرار گرفتهاند. از معروفترین جزایر این دریاچه میتوان آتش، آذر، آذین، اردشیر، اشکو، توس، چشمه کنار و شاهی را نام برد. شاهی تنها جزیره مسکونی در دریاچه ارومیه است و هفت روستا دارد.
منبع تامین آب: رودخانههای زرینه رود و سیمینه رود
وسعت: در زمان پرآبی ۴۶۲,۶۰۰ هکتار، پس از شروع خشکی در سال ۱۳۹۶ در حدود ۱۵۹,۴۰۰ هکتار و در شهریور ماه ۱۴۰۱ نزدیک به ۹۸,۰۰۰ هکتار
آدرس: مرز بین استانهای آذربایجان شرقی و غربی، ۲۰ کیلومتری شرق ارومیه
دریاچه مهارلو
دریاچه یا تالاب مهارلو از جاذبههای طبیعی استان فارس است که در منطقه شکار ممنوع مهارلو قرار دارد. وسعت این دریاچه به حدود ۲۴,۰۰۰ هکتار میرسد و در ارتفاع بیش از ۱,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. در زمان پر آبی تالاب مهارلو بیشترین عمق آن به حدود سه متر میرسد.
دریاچه مهارلو را با نامهای «مهلو»، «مهلویه» و «ماهلویه» نیز میشناسند. رشد جلبکهایی مخصوص در آب این دریاچه سبب تغییر رنگ آن به رنگ صورتی میشود.
برای بازدید از دریاچه مهارلو باید به شهر شیراز در استان فارس بروید. دسترسی به این دریاچه از جاده شیراز-فسا در جنوب شرقی شیراز امکانپذیر است. در این جاده با ادامه مسیر تا کیلومتر ۶۰، به روستای مهارلو خواهید رسید. دریاچه مهارلو مقابل این روستا در سوی دیگر جاده قرار دارد. بهترین زمان برای بازدید از این دریاچه فصلهای پاییز و زمستان هستند.
منبع تامین آب: بارشهای سالانه و رودخانههای باباحاجی، چنار راهدار، نظر آباد و خشک شیراز و آبراهههای فصلی متعدد
آدرس: استان فارس، ۶۰ کیلومتری جاده شیراز-فسا، روستای مهارلو
دریاچه گهر
دریاچه گهر از زیباترین دریاچههای ایران در استان لرستان میان کوهستان اشترانکوه است. این دریاچه در ارتفاع بیش از ۲,۳۰۰ متری سطح دریا قرار دارد و از دو بخش گهر بزرگ و گهر کوچک تشکیل میشود. در فصلهای بهار و تابستان اطراف دریاچه گهر از گلهای رنگارنگ و طبیعت سرسبز پوشیده میشوند و در طول زمستان دریاچه یخی منظرهای تماشایی میان کوههای بلند ایجاد میکند.
از مهمترین تفریحات دریاچه گهر میتوان به ماهیگیری، قایقسواری، عکاسی، کمپ در طبیعت و کوهنوردی اشاره کرد. این دریاچه زیستگاه قزلآلای خال قرمز و رنگین کمانی است. با دریافت مجوز از واحد محیط زیست مستقر در جوار ضلع غربی دریاچه گهر، میتوانید در این دریاچه ماهیگیری کنید؛ اما شنا در دریاچه گهر بهدلیل بافت خاک آن ممنوع است.
وسعت: گهر بزرگ ۸۵ هکتار و گهر کوچک پنج هکتار (درمجموع ۹۰ هکتار)
منبع تامین آب: رودخانه تاپله و چشمههای کوهستانی
آدرس: استان لرستان، منطقه حفاظتشده اشترانکوه، مرز بین شهرهای الیگودرز، دورود و ازنا
دریاچه زریوار
اسم این دریاچه یک نام کردی است و در سه کیلومتری شهر مریوان قرار دارد. نکته جالب اینجاست که هیچ رودخانهای آب این دریاچه را تأمین نمیکند و آب آن فقط ازآب شدن برف کوههای اطراف و چشمههای طبیعی موجود در کف دریاچه تأمین میشود. مردم محلی باور دارند آب این چشمه بهصورت خودجوش تامین میشود و پر از افسانه و قصههای جالب است.
در اطراف دریاچه گونههای زیادی از درختان وجود دارد مانند بلوط، گلابی و بادام. یکی دیگر از جاذبههای این دریاچه، جزیرههای کوچکی است که ماهگیران برای گرفتن ماهی از آن استفاده میکنند.
منبع تامین آب: چشمههای زیرزمینی و بارشهای سالانه
شنا ممنوع، ماهیگیری از نخستین روزهای شهریور تا پایان اسفند مجاز
آدرس: استان کردستان، پنج کیلومتری غرب مریوان
دریاچه اوان
این دریاچه زیبا در جاده قزوین-الموت در نزدیکی روستای زرآباد قرار دارد. از آنجایی که این دریاچه در دامنه کوه خشچال قرار دارد، میتوانید از آب و هوای مطبوع، طبیعت بکر و چشم اندازهای زیبای این منطقه لذت ببرید.
در مسیر خود به سمت این دریاچه، در جاده الموت، میتوانید در بهار از زیباییهای شکوفههای گیلاس در دو طرف جاده لذت ببرید و هنگامی که به دریاچه میرسید پوشش سبز و تنوع گیاهی در این منطقه شما را شگفت زده میکند.
از دیگر فعالیتهای مورد توجه گردشگران در این دریاچه میتوان به صید ورزشی سالانه اشاره کرد. در این سبک ماهیگیری، ماهیها نخست صید و سپس رهاسازی میشوند. تنها حالت مجاز برای ماهیگیری در دریاچه اوان صید ورزشی است و ماهیگیری برای گردشگران شخصی در این منطقه مجاز نیست.
منبع تامین آب: چشمههای زیرزمینی کف دریاچه و بارشهای سالانه
بهترین زمان سفر: فصلهای پاییز و بهار
آدرس: استان قزوین، دهستان الموت، جاده زرآباد، جاده اوان
دریاچه نئور
دریاچه نئور در مرز بین استانهای گیلان و اردبیل و در نزدیکی جاده تماشایی اسالم به خلخال قرار دارد. این دریاچه در منطقه حفاظتشده نئور واقع شده است و بهدلیل گستردگی گونههای گیاهی و جانوری موجود در آن، اهمیت بالایی میان طبیعت گردان دارد. بیش از ۷۰ نوع گیاهان دارویی معطر دورتادور این دریاچه قرار گرفتهاند که عطر آنها در فصل بهار این منطقه را پر میکند.
دریاچه نئور شامل دو بخش نزدیک به هم میشود که در فصل گرم سال از یکدیگر جدا هستند. با شروع بارشهای زمستانی و پس از ذوب برف کوهستانها این دریاچهها پر آب میشوند و با پیوستن به یکدیگر دریاچه نئور را به وجود میآورند. عمق آب دریاچه نئور در بخشهای مختلف آن بین پنج تا ۱۳ متر تغییر میکند.
منبع تامین آب: چشمههای کوهستانی و گسلی و بارشهای سالانه
وسعت: در زمان پرآبی نزدیک به ۲۲۰ هکتار
آدرس: استان اردبیل، جاده اردبیل به خلخال، جاده روستای عباسآباد، منطقه حفاظتشده نئور
دریاچه پریشان
دریاچه پریشان یکی از دریاچههای زیبای استان فارس در منطقه ییلاقی و خوش آب و هوای ارژن است. این دریاچه را به نامهای دیگری مانند «پیرشون»، «مور»، «یون» و «موز» نیز میشناسند. دریاچه پریشان در حدود ۸۲۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و آب آن از چشمههای طبیعی اطراف و ریزشهای جوی در طول سال تامین میشود.
متاسفانه بهدلیل خشکسالیها و بارشهای محدود در طول چند سال گذشته، دریاچه پریشان نیز مانند بسیاری دیگر از دریاچههای ایران در خطر جدی خشکی کامل است. از دیگر عوامل موثر بر خشکی این تالاب میتوان فعالیت مداوم نیروگاه برق در نزدیکی دریاچه پریشان و حفر چاههای متعدد کشاورزان را نام برد.
منبع تامین آب: چشمههای طبیعی و ریزشهای جوی سالانه
بهترین زمان سفر: نخستین روزهای فصل بهار
آدرس: استان فارس، جنوب شرقی کازرون، بخش جره و آباده، منطقه حفاظتشده دشت ارژن
دریاچه شورابیل
دریاچه شورابیل از جاذبههای طبیعی پرطرفدار در شهر اردبیل است که امکانات رفاهی و تفریحی متنوعی دارد. این دریاچه در جنوب غربی اردبیل و داخل بافت شهری قرار گرفته است. شورابیل در گذشته تالابی وسیع با آب شور بود؛ اما در حال حاضر بخش قابلتوجهی از شوری خود را از دست داده است. با هدایت رودخانه «بالیقلوچای» به سوی دریاچه شورابیل، ماهیت آب این دریاچه تغییر کرد و شوری آب شورابیل در طول زمانهای طولانی از ۸۰ گرم در لیتر به دو گرم در لیتر رسید. نام دریاچه شورابیل را نیز بهدلیل حجم بالای نمک در آب این تالاب در گذشته انتخاب کردند.
از امکانات تفریحی دریاچه شورابیل میتوان مسیر جاده تندرستی دورتادور دریاچه و سایت قایقرانی آن را نام برد. تنوع قایقهای تفریحی این دریاچه بالا است و جت اسکی نیز در دسترس علاقهمندان به این تفریح آبی قرار دارد. دوچرخه سواری اطراف دریاچه شورابیل از دیگر فعالیتهای مورد توجه گردشگران به شمار میرود. دیگر سالنهای ورزشی نیز در جوار این دریاچه در دست ساخت هستند. از تفریحات مهیج مجموعه شورابیل میتوان به زیپ لاین بر فراز دریاچه اشاره کرد که طول آن به ۹۰۰ متر میرسد.
منبع تامین آب: رودخانه بالیقلوچای، رودخانههای فصلی و چشمههای زیرزمینی
بهترین زمان سفر: بهار و تابستان
آدرس: استان اردبیل، شهر اردبیل، بزرگراه میلاد، بعد از میدان پلیس
دریاچه چورت
دیگر دریاچه زیبا در ده کیلومتری روستای چورت و ۷۱ کیلومتری ساری واقع شده است که نام اصلی آن میانشه است. ولی به علت نزدیکی دریاچه به روستای چورت با نام دریاچه چورت، معروف شده است.
در اثر زلزلهای در سال ۱۳۱۸، مسیر آب چشمه در این مکان مسدود شده که باعث خلق این دریاچه زیبا شده است. در فصلهای بهار و تابستان که سطح آب پایینتر است، میتوان درختهایی را که قبلا در این مکان روییده بودن مشاهده کرد که سر از آب بیرون آورده و منظرهای خارق العاده پدید میآورند.
دریاچه الندان
یکی دیگر از جاذبههای گردشگری در استان مازندران دریاچه الندان است. دریاچهای که بارش باران و برف تنها منبع تامین آب آن است و هیچ رودی وارد آن نمیشود. ویژگی نوع خاک اطراف دریاچه منحصر به فرد است، به صورتی که در اثر اندک باران و برف تمام آبهای آن به سمت دریاچه سرازیر میشوند و به علت عدم نفوذپذیری خاک آن، میزان ماندگاری آب در دریاچه زیاد است.
در اطراف دریاچه گونه گیاهی خاص و پوشش سبزی همچون گلهای بنفشه، الزی، درختچههای ازگیل، ولیک و تلکا وجود دارد.
دریاچه شورمست
دریاچه شورمست دیگر جاذبه گردشگری در ایران است که تنها ۲۰۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد و در نزدیکی شهر پل سفید قرار دارد.
با توجه به شرایط جوی این منطقه اکثر مواقع امکان تشکیل ابر و مه وجود دارد که دیدن دریاچهای احاطه شده با درختان تنومند و سرسبز با فضای مه آلود تجربه لذت بخشی برای مسافران رقم میزند.
در این دریاچه با عمق ۵ تا ۱۵ متر امکان ماهیگیری وجود ندارد و در کل برای ماهیگیری تعداد کمی ماهی در آن وجود دارد. ولی امکان دوچرخه سواری و اسب سواری در اطراف دریاچه وجود دارد. همچنین تعدادی قایق پدالی برای قایق سواری در دریاچه برای مسافران فراهم شده است.
دریاچه بختگان
دریاچه بختگان از جاذبههای طبیعی استان فارس در شمال غربی شهر نیریز است که در محوطه پارک ملی بختگان قرار دارد. تالاب بختگان در جوار تالاب طشک واقع شده است و با شروع بارندگیهای زمستانی به آن متصل میشود.
مجموعه بختگان از دو بخش پناهگاه حیات وحش و پارک ملی تشکیل میشود که از مهمترین منابع طبیعی در استان فارس هستند. رودخانههای کر، سیوند و چشمههای گمبان و سهل آباد مهمترین منابع تامین کننده آب تالاب بختگان هستند؛ اما رودخانهها، چشمههای محلی و بارشهای سالانه نیز در تامین بخشی از آب این تالاب نقش دارند. شوری آب در بختگان بهسمت شمال شرقی و شرق این دریاچه افزایش مییابد. تالابهای بختگان و طشک در روزگار پرآبی خود از بزرگترین دریاچههای دائمی ایران بودند.
وسعت: دریاچه بختگان ۸۵,۰۰۰ هکتار و تالاب طشک ۴۱,۰۰۰ هکتار، در زمان اتصال به هم بین ۱۰۸,۰۰۰ تا ۱۳۶,۰۰۰ هکتار
منبع تامین آب: رودخانههای کر و سیوند
آدرس: استان فارس، شمال غربی شهرستان نیریز، پارک ملی بختگان
دریاچه هامون
دریاچه هامون یکی از قدیمیترین عرصههای آبی ایران است که نام آن در شاهنامه فردوسی نیز به چشم میخورد. تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان و در نزدیکی مرز ایران و افغانستان قرار دارد. این دریاچه در روزگاری نه چندان دور بسیار پر آب بود و شکل یکپارچه داشت؛ اما امروزه به بخشهای مختلف تقسیم شده است. هامون صابری یا هامون سیستان، هامون پوزک ایران، هامون هیرمند و هامون پوزک افغانستان بخشهای مختلف این تالاب هستند.
نوسانات آبی رودخانه هیرمند دلیل عمده خشکی تالاب هامون به شمار میرود. احداث سدهای «کجکی» و «کمان خان» بر رود هیرمند و کنترل آب ورودی از آن به ایران از طرف افغانستان، مشکلات فراوانی برای هامون ایجاد کردهاند.
تنوع گونههای جانوری پیش از خشکی دریاچه هامون در آن بسیار بالا بود. بسیاری از پرندگان مانند فلامینگو، غاز، پلیکان، قوی گنگ و اردک تاجدار در این تالاب و اطراف آن زندگی میکردند. انواع خزندگان و آبزیان از دیگر گونههای جانوری در این تالاب بودند.
منبع تامین آب: منبع اصلی رودخانه هیرمند افغانستان
بهترین زمان سفر: در سالهای پربارش در فصل زمستان (تنها در زمان وقوع بارندگیهای سیلابی آب دارد)
آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۳۶ کیلومتری جنوب غربی زابل
دریاچه کوه گل
دریاچه کوه گل در هشت کیلومتری شهر سی سخت در استان کهکیلویه و بویر احمد قرار دارد. کوه گل با مساحت نیم هکتاری و عمق ۱۵ متری به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های غرب کشور معروف است. این دریاچه علاوه بر پوشش گیاهی غنی ای که در خود جای داده است پوشش جانوری هم دارد و به عنوان دریاچه ای برای پرندگان مهاجر همیشه مهمان نواز است.
دریاچه ولشت
به جرات می توان گفت یکی از جذاب ترین و هیجان انگیز ترین دریاچه های ایران دریاجه ولشت نام دارد. این دریاچه بیشتر با عنوان مکانی برای مهاجرت پرندگان بین مردم مشهور است چرا که با توجه به موقیعیت جغرافیایی و آب شیرینی که دارد شرایط را برای مهاجرت پرندگان فراهم می کند.
دریاچه ولشت، یکی از ۱۰ دریاچه آب شیرین ایران به شمار می رود که نامش از سال ۱۳۸۸ در فهرست میراث طبیعی ایران نیز به ثبت رسیده است.
یکی از جذابیت های این دریاچه این است که مردم می توانند از امکانات تفریحی جذابی مانند ماهی گیری، قایق سواری و حتی دوچرخه سواری استفاده کنند تا لحظات خوشی را در کنار این رودخانه جذاب برای خود خاطره سازی کنند.
آدرس : اگر از ۲۵ کیلومتری جاده چالوس-کرج به سمت مرزن آباد حرکت کنید، می توانید با دیدن تابلو روستای کرد چال مسیر خود را به سمت دریاچه ولشت کج کنید!
سخن پایانی
ما در این کقاله سعی کردیم تا با گردهم آوردن زیباترین دریاچه ها در جای جای ایران از شمال گرفته تا جنوب از مشرق تا مغرب را برای شما دوستداران طبیعتگرد معرفی کنیم .
طبیعت بکر و چشم نواز این دریاچه ها به گونه ای هستند که فکر می کنید به بهشت پا گذاشته اید. دریاچه های ایران همگی می توانند بهترین تجربه سفر را برای دوست داران طبیعت رقم بزنند.
