کلات نادری از جمله شهرهای شمال شرقی ایران است و در نزدیکی مشهد قرار دارد. آب‌وهوای خنک و کوهستانی کلات نادری، سبب شده است تا این منطقه طبیعتی جذاب و جاهای دیدنی خیره‌کننده‌‌ای داشته باشد.
دره آل با طبیعت زیبای خود، هر بیننده‌ای را به حیرت وا می‌دارد و علاوه بر داشتن محیطی دلنشین و جاذبه‌هایی همچون آبشارهای فصلی، از آثار تاریخی متعددی نیز برخوردار است و مقصدی جذاب برای گردشگران محسوب می‌شود.
علت نامگذاری دره آل
درون «دره آل» روستایی به همین نام وجود دارد. در رابطه با علت نامگذاری روستا روایت‌های مختلفی وجود دارند که برخی از آن‌ها اسرارآمیز و خوفناک به نظر می‌رسند. عده‌ای بر این باور هستند که این دره محل زندگی موجوداتی به نام آل است. آل، موجودی خوفناک و نامرئی است که از گذشته قصه‌های عجیب و مرموزی در مورد آن روایت می‌شود.
دیدنی های دره آل
دره آل با جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا و تماشایی، آثار تاریخی جالب‌توجهی نیز در خود جای داده است. همین سبب شده است تا دره آل مقصدی جذاب باشد.
دره انجیر
یکی از بخش‌های دره آل به نام «دره انجیر» شناخته می‌شود و دلیل آن وجود درختان انجیر فراوانی است که در آنجا به چشم می‌خورند. این دره کم‌عرض و باریک است و انتهای آن به روستای «اندرخ» ختم می‌شود. چشمه‌ای آرام و زلال در کنار درختان انبوه انجیر جریان دارد که جلوه بسیار زیبایی به دره داده است.
غار دره آل
اگر اهل غارنوردی هستید و دانش کافی از آن دارید، حتما تجهیزات خود را به‌همراه داشته باشید و از غار دره آل بازدید کنید. این غار از لحاظ تاریخی ارزشمند است و برخی از غارنوردان در آن آثاری از اسکلت‌های انسان‌های اولیه را پیدا کرده‌اند. دهانه غار بسیار بزرگ و عظیم است و در دل کوه‌های صعب‌العبور قرار دارد.
عرض غار بین یک تا سه متر است و عمق آن به حدود ۱۰۰ متر می‌رسد. غار در ارتفاع حدود ۱,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و همین سبب شده است تا تقریبا دست‌نخورده و بکر باقی بماند و به محل زندگی خفاش‌ها تبدیل شود.
قلعه آل و مات
قلعه آل و مات، دو دژ تاریخی هستند که در فاصله نزدیکی از دره آل مشهد قرار گرفته‌اند. باستان‌شناس‌ها، بقایای به جامانده از این دو قلعه را به دوره تیموری نسبت می‌دهند. قلعه‌های آل و مات در ارتفاعی حدود ۲,۳۰۰ متر از سطح دریا، روی کوه‌های بلند قرار دارند و به‌منظور حفاظت از منطقه و همچنین ذخیره آب ساخته شده بودند. بخش‌هایی از تاسیسات آب، حوضچه‌ها و برج‌های نگهبانی این قلعه‌ها همچنان قابل‌مشاهده هستند.
کتیبه خان تاشی
کتیبه خان تاشی یا «خان داشی» که در زبان محلی «سنگ‌نوشته خان» معنه می‌دهد، سنگ نوشته‌ای یک متری است که با خط ثلث در ۱۰ سطر حکاکی شده است. کتیبه درباره عزیمت شیبک خان به توس در سال ۹۱۶ هجری قمری است و قدمت آن به اواخر دوره تیموریان و اوایل دوره صفوی باز می‌گردد. کتیبه در ارتفاع سه متری از سطح زمین قرار گرفته است و در مسیر رسیدن به آن، تابلوی خاصی وجود ندارد. بهتر است برای پیدا کردن این کتیبه، از ساکنان محلی کمک بگیرید. نمونه‌ای شبیه سازی شده از کتیبه خان تاشی در موزه توس نگهداری می‌شود.
آبشار دره آل
درون دره آل مشهد، پنج آبشار جریان دارند که همگی این آبشارها فصلی است. در فصل‌های پر بارش، آبشارها جنب‌و‌جوش بیشتری دارند و جان تازه‌ای به دره می‌دهند. آبشارها از درون سنگ‌ها و صخره‌های کوه هزارمسجد عبور می‌کنند و زلال، شفاف و تمیز به نظر می‌رسند؛ البته باید توجه داشت که در فصول گرم‌تر، جریان آب آبشارها کاهش پیدا می‌کند و خشک می‌شود؛ پس اگر به قصد تماشای آبشارها به دره آل سفر می‌کنید، بهتر است فصل بهار را برای سفر انتخاب کنید.
بهترین زمان سفر به دره آل
آب‌وهوای دره «آل» به‌دلیل جغرافیای کوهستانی، خنک است و طبیعت آن نیز در فصل بهار، سرسبزتر و دلنشین‌تر به نظر می‌رسد. به‌دلیل بارش‌های فراوان در این موقع از سال، سرچشمه‌ها و آبشارها پرآب‌تر هستند و زیبایی بیشتری به دره می‌دهند؛ پس برای سفر به دره آل بهتر است فصل بهار را انتخاب کنید.
در فصل تابستان نیز خنکای دره دلنشین است و می‌تواند اوقات خوشی را برای شما رقم بزند؛ هر چند ممکن است در این فصل، جریان آب کم باشد و آبشارهای فصلی مشاهده نشوند. پاییز فصل رنگ‌ها است و این موقع از سال دره «آل» جلوه زیبایی دارد؛ اما سردی هوا ممکن است سفر شما را طاقت‌فرسا کند. در فصل زمستان نیز امکان بارش باران و برف وجود دارد و سفر در این فصل توصیه نمی‌شود.
تجهیزات مورد نیاز برای سفر به دره آل
دره آل مشهد، منطقه‌ای کوهستانی است و لازم است کفش مناسب پیاده‌روی و کوهنوردی به‌همراه داشته باشید تا با مشکلی روبه‌رو نشوید. در خودروی خود حتما تجهیزات لازم همچون زاپاس داشته باشید و باک ماشین شما نیز پر باشد. آب آشامیدنی از جمله ضروریات سفر است که باید همراه خود ببرید. برای بازدید از جاهای دیدنی دره آل همچون غار و قلعه آن نیز بهتر است که از افراد خبره و باتجربه کمک بگیرید. استفاده از تجهیزات مناسب غارنوردی همچون هدلایت مناسب، طناب، غذا و آب کافی ضروری است.
پوشش گیاهی و جانوری دره آل
برای آنکه بتوانید درک درستی از پوشش گیاهی دره آل داشته باشید، بهتر است به سراغ دره انجیر بروید. این دره زیبا همان طور که از نامش پیدا است، پوشیده از درختان انجیر وحشی است. در حاشیه رودخانه جاری در دره نیز گیاهان دیگری همچون تمشک، زرشک، گزنه و پونه رشد کرده‌اند. از آنجا که مردم روستای آل به باغ‌داری مشغول هستند، در روستا و دره آل احتمالا شاهد درختان میوه‌ای همچون گیلاس، زردآلو، گردو، گلابی، سیب و آلبالو خواهید بود.
آدرس دره آل
دره آل مشهد در فاصله ۴۵ کیلومتری از مشهد قرار دارد. برای رفتن به دره و روستای «آل»، ابتدا باید وارد جاده کلات شوید و در همان ابتدای جاده و با دیدن تابلوی «سد کارده»، وارد جاده «کارده» شوید. پس از عبور از سد و دیدن تابلوی روستای «آل»، باید حدود هفت کیلومتر مسیر آسفالت و سه کیلومتر مسیر خاکی را سپری کنید تا به روستا برسید؛ سپس از آنجا می‌توان به دره «آل» رفت. خود مسیر نیز زیبایی‌های بی‌شماری دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به روستای «کارده» و روستای «اندرخ» اشاره کرد. پس از روستای «آل» نیز روستاهای «پتمنه» و «سیج» قرار گرفته‌اند که بازدید از آن‌ها می‌تواند سفر شما را کامل کند.
