سرگذشت ایران در دوران مشروطه با حضور افراد مختلفی شکل گرفت که در تاریخ ماندگار و جاودانه شدند. سید حسن مدرس یکی از آن افرادی بود که سعی داشت با اقدامات رضا شاه مقابله و در برابر او ایستادگی کند.
کلمه آرامگاه در لغت نامه دکتر معین به معنی جای آایش و، محل آرام، خانه، منزل، وطن و در فرهنگ دهخدا و سایر فرهنگ ها نیز معنای همسانی ذکر شده که معادل دقیق و مناسب کله انگلیسی tomb است. ساخت بناهای آرامگاهی همواره در طول تاریخ مورد توجه بوده است.
در ایران آرامگاه های متعددی وجود دارد که برخی متعلق به امامزادگان و برخی دیگر به افراد مشهور و مورد توجه است. آرامگاه سید حسن مدرس یکی از آرامگاه هایی به شمار می رود که به یکی از افراد محبوب در بین مردم متعلق است.
شهرستان کاشمـر با نام تاریخی ولایت پُشْت، یکی از شهرستانهای استان خراسان رضوی ایران محسوب می شود که در جنوب غربی این استان قرار گرفته است.
آرامگاه سید حسن مدرس بنایی است که سید حسن مدرس در آنجا مدفون است. این بنا در سال ۱۳۶۳ شمسی به جای مقبره کوچک قبلی و در میان باغ وسیع و محصوری در کاشمر ساخته شدهاست. بنای آرامگاه که از یک گنبد خانه مرکزی، چهار ایوان و گنبد فیروزهای شکل گرفته به سبک معماری اسلامی و به اسلوب عصر صفوی بنیان گردیدهاست. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۶۷۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
معماری بنای آرامگاه سید حسن مدرس
این آرامگاه از بخش های متعددی تشکیل می شود که شامل یک گنبد فیروزهای، گنبد خانه مرکزی و چهار ایوان می شود. معماری این بنا به روش معماری دوران صفوی ساخته شده است. مساحت این محوطه برابر با نهصد مترمربع می شود و گرداگرد آن را باغ بزرگی احاطه کرده است. مصالح به کار رفته در بنا آجر و ملاط سیمان و مانند بقاع متبرکه امامزادگان است. ابتدا ایوان ورودى، اتاق مرقد و شبستان قرار دارد و در بالاى آن گنبد شلجمى طراحى شده و با کاشى اى آبى و سبز ملایم تزیین یافته است. همچنین بر روى قبر نیز، صندوق منبّت کارى شده نفیسى نصب شده است. کتابخانه ای نیز در محوطه وجود دارد که افراد علاقمند می توانند از آن استفاده کنند. این کتابخانه همزمان با سالگرد شهادت آیتالله مدرس (ره) در سال ۱۳۷۵ با حضور تولیت فقید آستان قدس رضوی، آیت الله عباس واعظ طبسی گشایش یافت.
بازدید از آرامگاه سید حسن مدرس
برای بازدید از این محوطه نیازی نیست هزینه ای بپردازید و می توانید به صورت رایگان از آن دیدن کنید. در این مجموعه موزه ای نیز وجود دارد که مربوط به آثار سید حسن مدرس است که به طور همزمان می توانید از آن نیز دیدن کنید. در حال حاضر این گنجینه مجموعه شامل وسایل شهید مدرس از جمله دو عدد قرآن، چراغ روشنایی، عبا، سجاده و قبای شهید مدرس می شود.
راه های دسترسی به آرامگاه سید حسن مدرس
از آنجا که این بنا در داخل شهر کاشمر قرار دارد دسترسی به آن بسیار راحت و آسان است و می توان برای رفتن به آن از وسایل نقلیه عمومی استفاده کرد. اگرچه افرادی که با خودرو شخصی هم به آنجا می روند هم می توانند خودرو خود را در پارکینگ محوطه پارک کنند.