نوقا تبریز که محلی‌های به آن لوکا می‌گویند یک جور شیرینی است که در جای جای جهان و ایران به سبک‌های مختلف در طعم‌های گوناگون تهیه می‌شود. یکی از معروف‌ترین انواع نوقا، گز اصفهان است. حتی بر طبق تعریف اروپایی این شیرینی، می‌توان سوهان قم و کاشان را نیز نوعی نوقا به حساب آورد. نوقای تبریز را با سفیده تخم مرغ، شکر، گردو،عسل، وانیل و گاهی نان میکادو تهیه می‌کنند. البته با افزودن طعم‌دهنده‌های دیگر یا آجیل‌های مختلف، انواع مختلفی از نوقا را می‌توان تهیه کرد.
نوقا تبریز جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ و آداب و رسوم مردم این شهر دارد. در سفره‌های عید و در مراسم شادی، مردم تبریز هیچگاه نوقا را فراموش نمی‌کنند. نوقای تبریز همین طور بین مسن‌ترها که ذایقه‌شان به طعم شیرینی‌های سنتی عادت بیشتری دارد و جوان‌ترها که شیرینی‌هایی به لطافت و خوش‌طعمی نوقا دلشان را می‌برد طرفداران بیشتری دارد. نوقا برای کودکان هم شیرینی مقوی و خوبی است که با سفیده تخم مرغ و آجیل زیادی که در خود دارد باعث تقویت بدنی بچه‌ها و تامین انرژی‌شان می‌شود. برای سوغات هم نوقا یکی از بهترین گزینه‌هاست. در بین سوغاتی های خوشمزه تبریز شیرینی خوش طعم و سنتی که به راحتی خراب نمی‌شود و قیمت مناسبی هم دارد همین نوقای خوشمزه است.
تاریخچه نوقا
می‌گویند که تاریخچه نوقا به خاورمیانه باز می گردد. در کتابی مربوط به قرن دهم پس از میلاد در بغداد، این شیرینی را متعلق به منطقه‌ای در ترکیه امروزی نسبت داده‌اند. در کتب دیگر هم به تهیه و پذیرایی با ناطف یا همان نوقا در سوریه و بخارا اشاره شده است. تصور می‌شود که نوقا بعد از فتح اسپانیا توسط مسلمانان به اروپا راه می‌یابد و طرفداران زیادی پیدا می‌کند. درباره ریشه واژه نوقا هم تصور می‌شود که از زبان اکسیتان یکی از شاخه‌های زبان رومی گرفته شده است و معنای نان آجیلی می‌دهد.
طرز تهیه نوقا
مواد لازم برای تهیه نوقا:
نان میکادو: ۲ ورق
شکر: ۴۵۰ گرم
گلوکز مایع: ۲۵۰ میلی لیتر
عسل یا شیره: ۱۲۵ میلی لیتر
وانیل: یک هشتم قاشق چایخوری
سفیده تخم مرغ: ۲ عدد
کره نرم: ۷۵ گرم
فندق و پسته بدون پوست: ۲۵۰ گرم
قالب مستطیل شکل ۲۰×۳۰ سانتی متری را چرب کنید و یک ورق از نان میکادو را کف قالب قرار داده کنار بگذارید.
شکر، گلوکز مایع، شیره و یا عسل را در ظرفی ریخته روی حرارت ملایم قرار دهید تا شکر حل شود. بعد از آن حرارت را کمی بالا برده تا مواد به جوش آید.
این مواد باید حدود ۵ دقیقه بدون اینکه هم بخورد بجوشد تا زمانی که درجه حرارت سنج شما عدد ۱۳۰ درجه سانتی گراد را نشان دهد.
قبل از اینکه مایع کاملا آماده شود سفیده تخم مرغ را با همزن برقی بزنید تا فرم بگیرد. سپس شیره آماده را از روی حرارت برداشته به صورت یک نوار باریک به آرامی به سفیده اضافه کنید. همچنان با همزن به زدن ادامه دهید تا شیره کاملا جذب شده و مواد غلیظ شود. به طوری که شکل خود را حفظ کند.
بعد از جذب شیره با سفیده، کره نرم شده را اضافه کنید و در نهایت فندق و پسته را مخلوط کنید و در قالب آماده بریزید و با سرعت مواد را با کاردک چرب داخل قالب، پهن کنید.
تکه دیگر نان میکادو را روی مواد قرار داده کاملا فشار دهید تا نان به مواد بچسبد. قالب را در دمای محیط قرار دهید تا نوقا کاملا خنک شود. سپس شیرینی را با استفاده از یک چاقوی چرب برش دهید و در ظرف بچینید.
دقت و سرعت عمل در کار، نکته اصلی در تهیه این شیرینی است. همین طور بهتر است در تهیه این شیرینی از همزن کاسه دار استفاده کنید. در صورت در دسترس نبودن دماسنج می توانید بعد از ۵ دقیقه جوشیدن مایع به اندازه یک قطره از آن را داخل آب سرد بریزید چنان چه بلافاصله فرم گرفت و شکننده شد مایع آماده است.
بهترین نوقا تبریز را از کجا تهیه کنیم؟
نوقا را می‌توانید از بازار سنتی این شهر و یا همه مغازه‌های سوغات‌فروشی تبریز هم خریداری کنید.
اگر برایتان مهم است که نوقای تازه و درجه یک بخرید می‌توانید به مغازه افتخاری در خیابان منصور، نرسیده به پل منصور مراجعه کنید. به مغازه افتخاری که بروید، می‌بینید که همان جا در مغازه این شیرینی خوشمزه را می‌پزند و تازه تازه دست مشتری‌ها می‌دهند.
