بنر هدر

ده بالا یزد ، روستا قديمی و تاريخی شهرستان تفت

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

روستای ده بالا از توابع بخش مرکزي شهرستان تفت، با مختصات جغرافيايي 54 درجه و 7 دقيقه طول شرقي و 31 درجه و 37 دقيقه عرض شمالي، در 30 کيلومتري جنوب غربي تفت و در 50 کيلومتري يزد قرار گرفته است.
روستاي ده بالا از اطراف به ارتفاعات سر به فلک کشيدة شيرکوه و کوهستان طرزجان محدود مي‌شود.
ارتفاع اين روستا از سطح دريا در حدود 2330 متر است و تحت تأثير اقليم معتدل کوهستاني، آب و هواي مطبوع و دلپذيري در بهار و تابستان دارد. زمستان‌هاي اين روستا سرد و طولاني است.

ده بالا یزد ، روستا قديمی و تاريخی شهرستان تفت
رودخانة دائمي ده بالا، از ميان روستا عبور مي‌کند و موجبات سرسبزي و طراوت روستا را فراهم آورده است.
روستاي ده بالا از روستاهاي قديمي و تاريخي شهرستان تفت به شمار مي‌آيد. آثار به جام مانده از دوره‌هاي مختلف تاريخي مانند حسينيه، مسجد جامع روستا و قدمگاه باغستان، واجد اهميت تاريخي و گردشگري هستند.
مردم روستاي ده بالا به زبان فارسي با گويش يزدي سخن مي‌ گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.

الگوی معيشت و سکونت ده بالا یزد

جمعيت روستاي ده بالا در سال 1385، در حدود 850 نفر گزارش شده است.
بيشتر درآمد مردم اين روستا، از فعاليت‌هاي زراعي، باغداري و دامداري تأمين مي‌شود. گروهي از مردم نيز، در امور خدمات و صنايع دستي اشتغال دارند. محصولات عمده زراعي اين روستا مشتمل بر گندم و جو است. اراضي روستا به صورت آبي کشت مي‌شوند و آب مورد نياز نيز از قنات و چاه تأمين مي‌شود. باغداري در روستاي ده بالا رواج دارد و گردو، بادام و سيب از محصولات سر درختي اين روستاست. دامداري سنتي، توليد گوشت قرمز و انواع فرآورده‌هاي لبني در روستا معمول است.
روستاي ده بالا در محدودة کوهستاني استان يزد استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي و متمرکزي دارد. اين روستا داراي دو بافت قديمي و جديد است. اکثر خانه‌هاي بافت قديمي اين روستا با استفاده از خشت و گل ساخته شده‌اند. خانه‌هاي بافت جديد، روستا اکثراً نوساز و ويلايي هستند. اغلب ويلاهاي اين روستا، به مردم شهر يزد تعلق دارند که در فصول بهار و تابستان، در اين روستا اقامت مي‌کنند.
مصالح به کار رفته در ساخت خانه‌هاي جديد روستا از لاشه سنگ، آجر، آهن، سيمان، گچ و مانند اين‌ها است. سقف اغلب خانه‌هاي روستا شيرواني است. روستاي ده بالا در ميان باغات انبوه و گسترده محصور شده و کوچه‌هاي پهن با دسترسي آسان دارد.

ده بالا یزد ، روستا قديمی و تاريخی شهرستان تفت
جاذبه‌های گردشگری ده بالا یزد

روستاي ده بالا، از روستاهاي ييلاقي و خوش آب و هواي شهرستان تفت به شمار مي‌رود. چشم‌انداز کوهستاني روستا، ييلاقات خرم و گسترده، باغات انبوه و مصفاي گردو، بادام، سيب و ديگر ميوه‌ها، همراه با چشم‌اندازهاي دشت‌هاي وسيع و سرسبز و انواع گلستان‌هاي زيباي گل سرخ (محمدي) جذابيت‌هاي ويژه‌اي به آن بخشيده‌اند. ترکيب زيباي رنگ‌هاي دلربا و عطرهاي فرح بخش، جذابيت‌هاي طبيعي روستاي ده بالا را دو چندان کرده است.
حواشي قنات پر آب شروين از ديگر مکان‌هاي زيبا و تفرجگاهي روستا است. آب مورد نياز زراعت و باغداري روستا از نقات شروين تأمين مي‌شود. از اين قنات، نهرهاي فراواني به سوي باغات روستا جاري است که باعث سرسبزي باغات و کوچه‌هاي باغ‌هاي روستا شده‌اند. در مراتع روستا، انواع گل‌ها و گياهان دارويي و خوراکي مانند گل بنفشة وحشي، گل زنبق، گل محمدي، آلاله وحشي، گل نسترن صورتي، گل ختمي، استوخودوس، آويشن، شکرتيغال، گلپر، انغوزه، دم اسبي، پرسياوشان و گون مي‌رويند.
از آثار تاريخی و مذهبی روستای ده بالا مي‌توان به مسجد جامع، زينبيه، حسينيه و قدمگاه باغستان اشاره نمود.

ده بالا یزد ، روستا قديمی و تاريخی شهرستان تفت

مردم روستاي ده بالا به سنت ديرين در اعياد ملي و مذهبي با اجراي مراسم خاص به جشن و شادي مي‌پردازند. عيد نوروز در ميان مردم روستا جايگاه ويژه‌اي دارد و مردم با خانه تکاني، تهيه لباس نو، پختن غذاها و شيريني‌جات ويژه نوروز، به استقبال اين عيد باستاني مي‌روند. همچنين، آن‌ها با برپايي مراسم مولودي خواني و برگزاري نماز عيد، اعياد مذهبي را جشن مي‌گيرند. در ايام محرم و صفر و وفات و شهادت ائمه (ع)، با برگزاري مراسم عزاداري به سوگواري مي‌پردازند.
جلوه‌هاي موسيقي اين روستا با آهنگ‌ها و ترانه‌هاي محلي، عمدتاً در مراسم عروسي و شادي‌اي خانوادگي اجرا مي‌شود.
هفت سنگ، بازي رايج سنتي در ميان مردم اين روستا است.

مردم روستاي ده بالا از پوشاک محلي استفاده نمي‌کنند. پوشش مردان، اغلب شامل کت، شلوار، پيراهن، جليقه، کلاه، و کفش است.
زنان نيز از چادر، روسري، مانتو، شلوار، پيراهن‌هاي گشاد و بلند و ساير پوشش‌هاي زنانه استفاده مي‌کنند.
خشکبار، ميوه‌هاي درختي و انواع عرقيجات گياهي مهم‌ترين سوغات اين روستا هستند.
از غذاهاي رايج اين روستا مي‌توان به اشکنه، شولي، انواع آش‌ها و شيريني‌هاي محلي قطاب و باقلوا اشاره کرد.
دسترسي: روستاي ده بالا از طريق شهر تفت، با جاده‌اي مناسب قابل دسترسي مي‌باشد.

ده بالا یزد ، روستا قديمی و تاريخی شهرستان تفت

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید