چناران مرکز شهرستان چناران و از شهرهای استان خراسان رضوی میباشد که در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال غربی مشهد واقع شدهاست. چناران در ۴۵ کیلومتری شمال غربی شهر شاندیز واقع شدهاست
پیشینه چناران
چناران به شکل جدید در دههٔ ۱۳۳۰ پس از ساخته شدن کارخانه قند چناران و بر گرد آن شکل گرفت. پیش از آن، ناحیه چناران بیشتر به نام رادکان شناخته میشد. رادکان که یکی از قریههای توس قدیم بوده امروزه بخشی از شهرستان چناران است. . نام این شهرستان بر گرفته شده از دو درخت چنار بزرگ که در ورودی روستای حاج نصیر بودهاست (که هماکنون نام محلهای در این شهرستان است) میباشد.
«ارگ رادکان» از آن دست بومگردیهای تاریخی و با قدمتی ۱۰۰ ساله به شمار میآید که در سال گذشته به عنوان برترین اقامتگاه بومگردی کشور انتخاب شده است، معماری سنتی با تزئینات و لوازم بومی، حیاطی دلباز و حوض فیروزهای رنگ، شاهنشین جذاب و کبوتر خانه و انواع غذاهای محلی و بیار لذیذ چنان از شما دلبری خواهند کرد
شهر جوانمردان
در گذشتههای بسیار دور شهری بسیار تاریخی در نزدیکی مشهد به نام «رادکان» وجود داشته است که امروزه ما ایرانیان این شهر را با نام «چناران» میشناسیم.
از آن جا كه در دوران پيش از اسلام و هم چنين سدههای نخست اسلامی رادکان یا همان چناران بسيار آباد و پررونق بوده و يكی از شهرهای چهارگانه توس به شمار میرفته و مردانی جوانمرد، نيک انديش و شجاع داشته است، آن را «رادكان» به معنی جايگاه جوانمرد نامیدهاند. واژه «ارداک» نيز دارای معانی گوناگونی چون مکان مردان بزرگ، قرارگاه سپاهيان و نيز نام شخصی خاص است.
بنای ارداک (چناران) را به اردا، موبد اردشير بابكان، كه پارسيان او را پيامبر دانستهاند و پدرش ويراف بوده نسبت میدهند.
۱- چشمه گیلاس
یکی از چشمههای معروف و خرم چناران که آوازهی آن در سراسر خراسان پیچیده، «چشمه گیلاس» میباشد.
تاریخ این چشمه به دورهی تیموریان باز میگردد، امیر علی شیر نوایی از آن دست سیاستمداران نامی عصر تیموریان بوده که اقدام به جاری نمودن آب این چشمه تا شهر مشهد کرده است؛ که این اقدامِ ارزشمند در سالهای ۱۰۱۶ تا ۱۰۲۳ هجری قمری توسط شاه عباس صفوی تکمیل شد، به طوری که آب این چشمه از میان خیابان شهر جاری و از میان صحن حرم مطهر امام رضا (ع) عبور میکرد.
۲- آبشار آبقد
درهای بسیار زیبا در نزدیکی روستای آبقد از توابع درز آب چناران وجود دارد که شامل آبشارهای بسیار زیادیست. یکی از این آبشارهای زیبا که در نوبه خود محبوبترین آبشار این منطقه شناخته میشود، «آبشار آبقد» میباشد. این آبشار با داشتن دیوارههایی به ارتفاع ۲۰۰ تا ۳۰۰ متر، به عنوان یکی از مقاصد محبوب صخره نواردان محسوب میشود.
۳- آبشار اخلمد
«آبشار اخلمد» در ۲ کیلومتری روستای قدیمی و تاریخی اخلمد قرار دارد که با داشتن مسیری بسیار هموار مقصد مناسبی برای کوهنوردانِ آماتور محسوب میشود. همچنین آهکی بودنِ جنس این کوههای اخلمد باعث پیدایش حفرههای ژرفِ مُدوری در زیر این آبشار شده و باعث جذب سنگنوردانی از هر نقطهی این مرز و بوم شده است.
۴- قلعه اسجیل
درست در منطقهی گلبهار شهر زیبای چناران برجی تاریخی به نام «اسجیل» قرار دارد. این اثر که قدمت آن به دوران قاجاریه باز میگردد، در شهریورماه ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۱۹۷۴۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۵- روستای اسجیل
«اسجیل» نام یکی از روستاهای بسیار باصفا و خرم چناران است که در حدود ۴۰ كیلومتری شمال غربی مشهد واقع شده.
اسجبیل از معدود روستاهای خراسانی است که دارای آب و هوایی نشاط آور است و تمامی این ویژگیها به سبب کوهپایهای بودن این منطقه میباشد.
اگر هم بخواهیم پیشینهی این روستا را بررسی کنیم به هزاره اول قبل از میلاد باز میگردیم. با این وجود، متاسفانه، این منطقه از دید مسئولینِ گردشگری به دور مانده و در مورد پتانسیلهای موجود در آن، از جمله چشماندازهای تاریخی و طبیعی برنامهریزی صورت نگرفته است.
۶- پل چشمه گیلاس
پل «چشمه گیلاس» در نزدیکی روستایی به همین نام واقع شده است و قدمتش به دوران پهلوی باز میگردد.
همچنین این پل در اطراف چشمهای به همین نام واقع شده که در گذشتههای نه چندان دور آن را با نام گَسلبمیخواندند؛ این پل به علت واقع شدن در شرایط خاص جغرافیایی، همیشه دارای آب است.
پل چشمه گیلاس در اسفند ۱۳۸۶ با شماره ثبت ۲۲۲۸۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
۷- روستای بَقمچ
«بقمچ» نام روستایی است که در دل هزار مسجد خراسان رضوی واقع شده و محصول اصلی آن تنباکو میباشد و به حدی تنباکوهای این روستا مرغوب است که آوازهی آن در سراسر خراسان پیچیده شده. نام این روستا مخفف باغ میش بوده که عمدتاً به خاطر شغل مردمان این روستا بر آن نهاده شده، اکثریت ساکنان این روستا به پپیشه دامداری و باغداری مشغول هستند.
۸- روستای گهواره گر
روستایی به نام «گهوار گر» یا همان نوزاد در درهای کم عمق و زیبا واقع شده که یکی از جاذبههای اصلی شهر چناران محسوب میشود.
درست در حاشیهی شرقی این روستا تپهای ماسهای وجود دارد که بر فراز آن بنایی معروف به «آرامگاه خواجه عبدالرحمن گهواره گر» احداث گردیده؛ ویژگیهای متمایز و بررسی کالبدی این بنا، احتمال ساخت آن را در دو مرحله زمانی در ذهن تداعی میکند.
۹- منطقه ییلاقی شاندیز
درست در نزدیکی این شهر خرم یکی از بهترین و مجهزترین ییلاقهای ایران زمین به نام «شاندیز» وجود دارد.
این ییلاق علاوه بر داشتن آب و هوایی بسیار خوش و خنک دارای جاذبههای تاریخی چون مزار و رباطی بسیار کهن است؛ همچنین این شهر دارای باغات مملو از میوههای بهشتیست.
۱۰- آرامگاه فردوسی
«آرامگاه فردوسی» از دیگر مکانهای جذاب گردشگری نزدیک به شهر زیبای چناران است.
آرامگاه فردوسی، مکانیست که خاکش پیکر حکیم ابوالقاسم فردوسی را به آغوش کشیده و تا به امروز یاد این شاعر را برای مان جاوید نگاه داشته. این مکان با فضای بسیار زیبا و چشم نوازش میزبان گردشگران بسیاری از داخل و خارج از کشور است و بسیاری را از راه های دور و نزدیک به سوی خود میکشاند.
جای زیبا در چناران مشهد