شهرستان کلاله یکی از شهرستانهای ایران در استان گلستان که شامل جاهای دیدنی فراوان در استان گلستان است. شهر کلاله مرکز این شهرستان است. جمعیت شهرستان کلاله در سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۵۳٫۲۶۱ نفر بوده‌است.شهرستان کلاله با چهار هزار و ۹۶۲کیلومتر مربع وسعت در شرق استان گلستان قرار دارد، در این شهرستان علاوه بر عشایر کوچنده اکراد شمال خراسان، حدود ۱۶۰هزار نفر سکونت دارند که ترکیب جمعیتی آن را قوم فارس، ترکمن، کاشمری- خراسانی، کرمانج، سیستانی، بلوچ وترک و شاهرودی تشکیل می‌دهند.
دیدنیهای کلاله در استان گلستان
مسجد و مدرسه كریم ایشان
ساختمان مسجد و مدرسه کریم ایشان متعلق به دوره قاجاریه است و بر اساس تاریخی که بر سردر ورودی مدرسه کتابت شده، در سال ۱۳۲۸ هجری قمری ساخته شده است. مسجد و مدرسه کریم ایشان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
مسجد کریم ایشان در سال ۱۳۲۸ هجری قمری ساخته شده و با اینکه زیاد قدمتی ندارد، اما خصوصیات بناهای قدیمی تر در آن راه یافته است. ساختمان آجری مسجد با نقشه مربع مستطیل بنا شده و شامل یک شبستان با سردر ورودی است که سقف آن با ۴ گنبد پوشیده شده است. مدرسه کریم ایشان که در نزدیکی مسجد و در ضلع جنوب غربی آن است به شکل زیبایی با پلان چهار ضلعی یا مربع شکل ساخته شده است.
مقبره مختوم قلی فراغی
آرامگاه مخدوم‌قلی مربوط به اواخر دوره قاجاریه-دوره پهلوی است و در شمال استان گلستان، شهرستان مراوه‌تپه، روستای آق‌تقه قدیم واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این آرامگاه شامل مقبره‌ی مخدوم‌قلی فراغی شاعر ملی ترکمن‌ها و پدرش دولت محمد آزادی است. در دهه‌ی ۱۳۷۰ بنایی بر روی این مقبره ساخته شده است.
مقبره عالم بابا و چوپان عطا
مقبره عالم بابا و چوپان عطا نزدیک مقبره خالد نبی و کمی پایین‌تر از آن دو بقعه دیگر و البته کمی کوچکتر از بقعه اصلی قرار دارند، مردم محلی معتقدند اولی متعلق به «عالمِ بابا» و دیگری متعلق به «چوپان عطا» است. مشهور است که اولی پدر همسر خالد نبی و دومی چوپان گوسفندان او بوده و هر دو از مقربین بوده‌اند و اکنون هم مورد احترام اهالی منطقه هستند. دره پایین دست گوگجه‌داغ «پن جشیر» نام دارد که چشمه معروف به «خضر دندان» در بهار در آن می‌جوشد و بازدید آن هم خالی از لطف نیست.
در قسمت شرق بقعه چوپان عطا و چسبیده به آن، روی یک رشته تپه ماهورهای خاکی که ارتفاع آنها به کمتر از ارتفاع محل مرقد خالد نبی است، گورستان بزرگ و رازآلود خالد نبی را با بیش از ۶۰۰ سنگ تراشیده ایستاده پیدا خواهید کرد. این گورستان یکی از قدیمی‌ترین گورستان‌های ایران است. این سنگها که ارتفاعشان به دو متر هم می‌رسد به شکل استوانه، پروانه و کله و شاخ قوچ دیده می‌شوند.
چشمه خضر دندان
چشمه خضر دندان در مجاورت بقعه چوپان آتا و ۱۰۰ پایین‌تر از آن واقع شده است که تقریبا در تمام فصول جریان دارد، به اعتقاد زایران آب این چشمه کوچک شفابخش است و برای رفع مریضی دام‌ها و گله‌ها از آن استفاده می‌کنند. برخی از زایران هم برای تبرک و شفا، آب چشمه را با خود به همراه می‌برند.
جنگل پلکانی شهر کلاله
این جنگل مابین دو کوه بلند قرار دارد که چشمه های متعدد با ایجاد جریان های آبی به آن جلوه زیبایی داده و از جمله شگفتی های دیگر این مکان پلکانی بودن ان بصورت تخته سنگی می باشد و بهترین مکان برای کوهنوردان و علاقمندان به هیجانات است.
آبشار آق سو
آبشار آق سو در مرز استان های گلستان و خراسان شمالی واقع شده است و یکی از آبشارهای خزه ای ایران محسوب می شود. آبشار آق سو در مسیر رودخانه چشمه گلستان و درست قبل از تونل گلستان واقع شده است.
این آبشار به فرم پله ای در مسیر رودخانه به صورت طبیعی ایجاد شده است. ترکیب صخره های خوش فرم خزه ای با آب زلال این آبشار، جلوه ای دیدنی به آن داده است. آب از بالادست آبشار بر روی سنگ ها و جلبک های رنگین می غلتد و به پایین می آید. آبشار آق سو در تمام فصول سال آب دارد و حتی در فصل کم آبی هم، تماشایی است. در پای آبشار، فضایی غارمانند ایجاد شده که آب درون آن جاریست. مسیر آب به تنگه ای باریک با صخره های بلند می رسد که برای عبور از آن باید وارد رودخانه شد و دل و جان را به آب زد. دیواره های بلند و شگفت آور این تنگه، شما را به پیش می کشاند.
اگر داخل رودخانه گام بر می دارید مراقب میزبانان خود باشید! ممکن است خرچنگهای خوش رنگ در کنار رودخانه به شما خوش آمد بگویند.
مردم شرق استان گلستان از این آبشار به عنوان یکی از تفرجگاه های خود استفاده می کنند. آثار بی فرهنگی گردشگران و مسافران عبوری در بعضی قسمت های آبشار، متاسفانه نمایی زشت به طبیعت آن داده است…
پارک ملی گلستان، قدیمی‌ترین پارک ملی ثبت شده در کشور ایران و پناهگاهی کم نظیر برای حیات وحش است که ۱۳۵۰ گونهٔ گیاهی و ۳۰۲ گونهٔ جانوری، از جمله نیمی از گونه های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده است. همچنین در این پارک رودخانه های متعددی جریان دارد و بیش از ۲۱ دهنه چشمه در آن شناسایی شده‌است که مهمترین آنان را می توان رودخانه مادرسو، زاو، قرتو، چشمه‌های گلشن، گلستان، جانو، سردارخانه، دوشان، آق سو، کرکولی نام برد
امکانات رفاهی – گردشگری
پارکینگ ها و کمپینگ هایی جهت استراحت و اقامت شبانه در پارک ملی گلستان ایجاد شده است که امکان دسترسی به آن ها آسان و نیز از برخی جنبه های اساسی تفرجگاهی مانند ملاحظه مناظر زیبا و بدیع، امکان مشاهده انواع پرندگان و حیوانات حایز اهمیت است. این پارکینگ ها حداقل وسایل و تجهیزات تفرجگاهی از قبیل میز و نیمکت، اجاق، زباله دانی و سرویس های بهداشتی را دارند. ساختمانی به منظور ارایه اطلاعات، نمایش فیلم ها و اسلایدهای مربوط به منطقه و نیز بیان مسایل زیست محیطی ایجاد گردیده است.البته در محل پارک ملی گلستان، مامورین سازمان حفاظت محیط زیست جهت ارایه اطلاعات و راهنمایی های لازم در خدمت هم میهنان عزیز و جهانگردان هستند.
مسیر دسترسی به آبشار آق سو گلستان:
در جاده گرگان به سمت بجنورد، بعد از تنگه گلو و درست قبل از تونل گلستان، در شمال جاده آسیایی قرار گرفته است. ماشین را کنار پل پارک کرده و با یک پیاده روی سبک از میان درختان جنگلی به آبشار آق سو خواهید رسید.
چشمه زاو کلاله
چشمه زاو در مرز استان سمنان و استان گلستان واقع شده است. این چشمه در جنوب شهر زاو بالا از توابع بخش پیشکمر و در فاصله ۴۵ کیلو متری شهر کلاله قرار دارد.
دسترسی به این مسیر ۴/۳ کیلومتر فاصله روستای زاو بالا تا چشمه زاو بسیار نامناسب و جاده خاکی بین مزارع و جنگلی است. یک کیلو متر راه داخل روستا شوسه و ۲ کیلو متر نیز زیر سازی شده است. شایسته است برای دسترسی مناسب و استفاده بهتر مسیر و راه دسترسی به چشمه زاو و بهینه سازی و محوطه گردشگری سرچشمه زاو نیز ساماندهی شود.
این منطقه‌ای کوهستانی و مراتع ییلاقی آن، در حد بالایی جنگل‌های خزری قرار گرفته است.درختان مهم این منطقه، راش، ممرز، بلند مازو، توسکای ییلاقی، گلاب وحشی، گیلاس وحشی و آلوچه و از جانوران آن مرال، شوکا، بز و پازن، خرس قهوه‌ای، گراز، روباه معمولی، تشی، سمور جنگلی، کبک و کبک دری است.
این منطقه برای جذب گردشگران و علاقمندان به طبیعت امکانات مناسب امکانات رفاهی و خدماتی نظیر سرویس های بهداشتی ، نمازخانه، فروشگاه ، آلاجیق ، سطل زباله و… ندارد. این چشمه با آب های زیبا وچشم انداز زیبا در بین جنگل در ایام فروردین تا پایان تابستان محل استراحت خانوادهاو علاقمندان به طبیعت است.
