شَلَمزار شهری در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرکرد و مرکز شهرستان کیار در استان چهارمحال و بختیاری در ایران است. برخی گفتهاند شلمزار به معنای دشتی است که در آن شلم (گیاهی از خانواده کتیرا) میروییده و برخی گفتهاند شلم با ضمه تلفظ شده و به معنای محلی بوده که پس از بارندگی همراه با گل و شل میشدهاست. وجود قبرستان با سنگ نبشتههایی به زبان ارمنی درقسمت شمال شرقی شهر جنب مجموعه ورزشی که تا حدود ۴۰ سال قبل آثار آن وجود داشت دال بر زندگی اقوام ارمنی در این محل بود. در حال حاضر تمامی اهالی شهر مسلمان هستند. زمینهای کشاورزی شلمزار به وفور در این شهر دیده میشود. که این شهر یکی از بهترین دارندههای زمینهای حاصلخیز به نامهای دیز دشت، شلمزار بالا، چاری، سل آباد، سر سه گرد، در استان چهارمحال و بختیاری میباشد.این شهر دارای باغهایی به نامهای احمد آباد و چزغان، چنار سبز، همایی (باغ حج منجواد)، قزلجه، میباشد.
همچنین کارخانه آب معدنی کوهرنگ واقع در این شهر میباشد.مردم در این شهر به گویش بختیاری صحبت میکنند. شلمزار به دلیل ارتفاع بیش از دو هزار متری از سطح دریااز سوی کارشناسان ورزشی به عنوان یکی از مستعدترین مناطق برای ورزشهای انفرادی به ویژه دو و میدانی در ایران اعلام شده است.
از مهمترین مکانهای دیدنی این شهر میتوان به قلعه صمصام السلطنه به دستور صمصام السلطنه و دریاچه شلمزار اشاره کرد.
دیدنی های شلمزار
قلعه صمصام السلطنه
قلعه صمصام السلطنه به دست صدر اعظم ايران در دوره مشروطه نجفقلی خان ملقب به صمصام السلطنه که دارای ايوان و پيشخوان ستون دار سنگی است، در شلمزار ۴۰ کيلومتری شهرکرد واقع گرديده است. مساحت اين قلعه حدود هزار متر مربع است. شكل بنا مستطيل بوده و در دو طبقه ساخته شده است، طبقه اول دارای چندين اتاق با پوشش طاق و تويزه و با خشت خام ساخته شده است و بسيار محكم و استوار باقی مانده است. جلو اين اطاق را ايوانی با ستون های سنگی در بر گرفته است كه با نقوش حجاری شده گياهی ترئين شده است. طبقه دوم كه ايوانی ستوندار مشابه طبقه همكف داشته است خراب شده و آثار زيادی از آن باقی نمانده است.
دریاچه شلمزار
دریاچه شَلَمزار در جنوب شرقی شهر شلمزار از توابع شهرستان کیار و در فاصله ۴۰ کیلومتری شهرکرد (مرکز استان چهارمحال و بختیاری) قرار دارد.
دریاچه شلمزار یکی از زیباترین، آرامترین و مهمانپذیرترین مکان های تفریحی و گردشگری است که در طول سال خصوصا در فصول گرم سال پذیرای خیل مسافرانی است که از اقصی النقاط ایران اسلامی به این گردشگاه زیبا سفر می کنند. برای رسیدن به این مکان لازم است از جاده مواصلاتی شهرکرد، شلمزار، گهرو، ناغان به سمت شلمزار حرکت نمود و پس از ورود به شهر شلمزار با کمک تابلو های مسیر نما یا اهالی شهر به مسیر دریاچه را که در شمال شهر واقع است وارد شد.
جاده ی پر پیچ و خم و زیبای این مکان که از میان مزارع کشاورزان می گذرد آغاز گردش خاطره انگیز و به یاد ماندنی است. با عبور از این مسیر دل انگیز و طی مسافتی کمتر از 3کیلومتر از شهر شلمزار چشمه ی پر آب و زیبای شلمزار که دریاچه ای زیبا و چشم نواز را به نمایش گذاشته است قابل مشاهده است.
مردم شلمزار معتقدند شلمزار به دلیل قرار گیری در مسیر جاده تاریخی دز پارت و وجود اشاراتی در اسناد تاریخی یکی از شهرهایی است که در مسیر هجرت امام رضا علیه السلام از مدینه به طوس قرار داشته اند و البته برخی شواهد و قرائن نیز حاکی و موید این مدعاست.آب فراوان، آلاچیق های زیبا، محل اتراق مسافران، چشم انداز زیبا، تمیزی و نظافت مثال زدنی، محل فروش مواد غذایی، مکان بازی برای کودکان، پارکینگ خودروها، روشنایی مناسب در شب، امنیت بسیار خوب، قرار گیری شیلات پرورش ماهی در کنار دریاچه و کارخانه تولید آب معدنی از جمله امکاناتی است که برای ساعتی آرامش و دور شدن از شلوغی های زندگی ماشینی در این مکان فراهم شده است.
یکی از کمبود های این مکان زیبا و آرام عدم برخورداری آن از سرویس بهداشتی به تعداد و کیفیت مناسب است که در این راستا نیز شهرداری شلمزار در حال برنامه ریزی است.مسافرانی که به شلمزار سفر می کنند و ساعاتی را در کنار دریاچه شلمزار می گذرانند در ادامه از سمت جنوب می توانند از زیبایی های گهرو، ناغان و منطقه مشایخ از سمت شمال شرق از روستای تاریخی دزک و زیبایی های موجود در مسیر دیدن نمایند.
غار تنگ خراجی
در کیلومتر ۲۵ جاده شهرکرد به شلمزار، منطقهای به نام تنگ خراجی وجود دارد که در این منطقه تعدادی غار و پناهگاه سنگی دیده میشود. غار تنگ خراجی در ۴ کیلومتری روستای خراجی و در قسمت شرقی کوه جهانبین واقع شده است. مسیر غار دارای سنگهایی زیبا به شکل گُل کلم و در عین حال تیز پوشانده است که به دلیل باریک بودن مسیر پیمایش، سبب پاره شدن لباس میگردد. نزدیکی آن به جاده نیز یکی از فواید آن به حساب می آید. قسمت ورودی این غار بسیار کوچک است و باید به شکل سینه خیز وارد آن شد. کسانی که پهنای شانه شان بیشتر از ۴۰ سانتی متر است و یا شکم بزرگی دارند به هیچ وجه نمی توانند از در ورودی این غار رد شوند.
گذرگاه غار آنقدر کوچک است که با داشتن کمترین تعداد لباس هم باز ممکن است لباس شما تکه تکه شود. سنگ های گل کلم خیلی قشنگ و همچنین برنده ای در راه غار وجود دارد که اگر با آن ها تماس پیدا کنید درد بسیاری خواهید کشید، تقریبا ۱۵ متر پایین تر، روزنه خیلی کوچکی را مشاهده می کنید که تردد از آن خیلی سخت است.
پیمودن مسیر این غار نیازمند توانمندی جسمانی و فنی خیلی زیادی است و مردم ریز اندام، دشواری کمتری به منظور رد شدن از روزنه های غار را دارند.
آدرس غار تنگه خراجی: چهارمحال و بختیاری، شهر کرد، کیلومتر ۲۵ جاده شهرکرد به شلمزار، روستای خراجی