جاذبه گردشگری رودخانه گرگانرود

نویسنده:

سمیرا هادی

در تاریخ:

از جاذبه گردشگری شهر سیمین شهر ، رودخانه گرگانرود می باشد که از مرکز شهر عبور کرده و شهر را به دوقسمت شمالی و جنوبی تقسیم می نماید.این رود از رشته‌کوه آلاداغ در بجنورد سرچشمه گرفته و پس از طی ۲۰۰ کیلومتر و گذشتن از نواحی گوکلاننشین ترکمن صحرا وارد دشت گرگان شده و از ناحیهٔ خواجه نفس در نزدیکی بندر ترکمن به دریای خزر می‌ریزد.

رودخانه گرگان رود حرکتى آرام دارد، اما در مواقع بارندگى و سيلاب به علت عبور از زمين‌هاى رسى، گل‌آلود مى‌شود. در حال حاضر سدى بر روى آن احداث شده و از آب آن استفاده‌هاى زراعى به عمل مى‌آيد. وجود درياچه، سد و مسير آرام و پرآب آن، ‌ امکانات قابل توجهى براى بهره‌بردارى‌هاى جهانگردى، به ويژه در زمينهٔ ورزش‌هاى آبى فراهم کرده است.

در حاشیه رود گرگان، گیاهان خودرویی چون کنگر، یونجه، گل نرگس، گل لاله، زنبق و اقسام گوناگون علف‌های مناسب برای خوراک دام می‌رویند. گیاهان کنار این رود بیشتر از انواع سالوسه هستند.

رودخانه گرگانرود

تغییر مسیر

مسیر قدیمی این رود به گونه‌ای بود که از کمیش تپه به دریا می‌ریخت، اما در حدود ۱۱۰ سال پیش شخصی به نام حضرتقلی از خان‌های ناحیه سلاخ آب رود را تغییر داده، آن را به سمت سلاخ آورده و به این ترتیب مسیر رود به سمت خواجه‌نفس تغییر کرد.

رودخانه گرگانرود

علت اصلی این نامگذاری این است که این رود از شهر گرگان قدیم (گنبد کاووس فعلی) می گذرد و به همین خاطر گرگان رود گفته می شود.

گرگان رود و شعباتش در مناطق کوهستانی دارای شیب تند و در کف رود دارای سنگهای درشت و شن و آبی صاف می باشد و هر چه به مناطق پست می رسد شیب کم و رسوبات آن ریز ماسه و خاک رس و آب گل آلود است.این رود پس از عبور از گرگان قدیم (گنبد کاووس فعلی) به طرف دریا حرکت می کند و شهر مهم دیگری که از آن عبور می کند آق قلا است. این رود ،دره ای به عمق 6 تا 10 متر دارد و در مواقع سیلابی پر آب می شود و مواقع کم آبی جریان آب با عمق حدود یک متر است. این رود از لحاظ داشتن مآندر های مختلف و برکه های هلالی زیاد قابل بررسی علمی و جغرافیایی است.

رود گرگان دارای پیچ و تاب های زیاد به نام مآندر است.(مآندر=میان در) نام رودی در ترکیه است که این نام به تمام رود های دنیا که این ویژگی را دارند مآندر می گویند. در یک مآندر در هر پیچ در یک طرف رود عمق بیشتری دارد و نقطه ی مقابل آن با رسوبات ماسه کم عمق می شود. گاهی بر اثر فرسایش یک پیچ از رود اصلی جدا می شود و رود مسیر مستقیم تری را طی می کند و پیچ باقی مانده برکه هلالی را تشکیل می دهد. در هر سیلاب در داخل این برکه از رسوبات پر می شود و بعد از مدت ها بالا می آید که مکان بسیار خوب کشاورزی است که به زبان محلی توقّای گفته می شود. هر چه به طرف دریا می رود زمین هموار و سرعت حرکت آب کم و رسوب گذاری زیاد است به همین خاطر مسیر رود گرگان در طول تاریخ بارها در قسمت انتهایی عوض شده زمانی از وسط شهر گمیشان(کومش تپّه) می گذشته ولی حالا در انتها از وسط شهر خواجه نفس می گذرد که در اینجا نیز در حال پر شدن رسوبات است. گاهی از طرف دریا رسوبات به عقب به داخل باز می گردد و آب شور دریا هم تا کیلومتر ها به داخل رود می آید و با آب شیرین مخلوط می شود. دلتای رود گرگان نیز در طول تاریخ عوض شده ولی اکنون این دلتا در روستای دهنه است و رسوبات این رود با جریان دریایی خزر که آن را دور می زند و به زبان محلی به نام آقت(آقد)aged از جنوب به شمال کشیده می شود و در پشت این رسوبات تالاب گمیشان را تشکیل می دهد. بر روی رود گرگان سه سد وشمگیر،گلستان 1 و گلستان 2 ساخته شده ولی امروزه سد سازی مورد تایید کارشناسان نیست به خصوص روی رود هایی مانند گرگان رود که رسوبات بسیار زیادی دارد و عمر سد ها را کم می کند و اگر سد ها را بخواهند بزنند باید از بالای رود به طرف پایین زده شود یعنی اول سدهای کوچک در بالای رود برای جلوگیری از رسوبات زیاد بعد به طرف وسط و سپس به طرف انتهایی آن  زده شود مضافا بر اینکه در سر شاخه ها رود آبخیز باید انجام گیرد که متاسفانه در ساخت سدهای این رود هیچ قانون علمی رعایت نشده است به همین خاطر ظرفیت عمر مفید این سدها خیلی کم و بعضی مثل سدوشمگیر عمر مفید آن تمام شده است . قبل از بسته شدن این سدها رود گرگان محل تخم ریزی ماهیان بسیارزیادی از جمله ماهیان خاویاری بوده  نگارنده خود شاهد صید ماهیان خاویاری در رود گرگان سال ها 50_1348  در شمال گنبدکاووس بوده ام ولی اکنون این رود بعداز بسته شدن سد تبدیل به حمل کننده فاضلاب و آشغال شهرها و روستاها شده است .

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید