جاذبه های زیبای هوراند ، طبیعت بکر و سرسبز هوراند

هوراند یکی از تاریخی‌ترین شهرستان‌های آذربایجانشرقی با پیشینه‌ای چندین هزار ساله با مردمانی نجیب و دوست داشتنی در 170 کیلومتری مرکز استان (تبریز) واقع شده که در سال 1392 به عنوان بیست و یکمین شهرستان آذربایجان‌شرقی، سند جدایی خود از شهرستان اهر را گرفته و تبدیل به شهرستان شد .

هوراند؛ شهرستانی که به واسطه زیبایی گل‌هایش و به پهناوری جنگل‌های زیبایش زبان زد گردشگران و علاقمندان است. این شهرستان از شمال و غرب با کلیبر، از شرق با اردبیل و از جنوب با شهرستان اهر همسایه بوده و از دو بخش مرکزی و چهار دانگه و یک نقطه شهری به نام هوراند تشکیل شده است .

شهرستان هوراند در یکی از بهترین نقاط آب و هوایی استان در دامن کوه‌های سربه فلک کشیده و حول پوشش جنگل‌ها و مراتع بزرگ منطقه ارسباران که حدود 164 هزار هکتار می‌باشد، واقع شده و سهم این شهرستان از کل مساحت جنگلی ارسباران  11 هزار هکتار بوده و  بیش از 70 هزار هکتار نیز مراتع می‌باشد، این جنگل‌ها زیستگاه انواع مختلف جانور و پرندگان از قبیل سیاه گوش، گرگ، خرس قهوه‌ای،  انواع کبک ، عقاب، شاهین و … است .

وجه تسمیه

درمورد ریشه واژه هوراند عقاید مختلفی وجود دارد گروهی آن را فارسی و گروهی نیز واژه‌ای ترکی میدانند. بسیاری از محققان نامهای زیر را از یک ریشه میدانند : اهر – هوری بره – هووای – هوراند – هریس – هومای – هورمان – و …

برخی نام هوراند را برگرفته از نام قوم هوری میدانند، هوری‌ها یا خوری‌ها مردم باستانی آسیای صغیر و شرق و غرب میانرودان شمالی و سوریه بودند، که (تقریباً ۲۵۰۰ ق.م.) از کوه‌های جنوب دریای خزر به سرزمین بین هیتیان و آشور، شرق دجله و منطقه کوهسار زاگرس و از آنجا آنها در مناطق بین‌النهرین شمالی و سوریه و حتی ساحل مدیترانه پخش شدند. برخی نیز معتقدند واژهٔ هوراند، از واژهٔ فارسی اهوراوند ساخته شده که در طول سالیان دراز به هوراند تبدیل شده‌است. گفته می‌شود که معنی واژهٔ اهوراوند، خدای زیبایی‌ها است که شاید به‌دلیل زیبایی کم‌نظیر این شهر، به این نام خوانده شده‌ است.

فرهنگ

زبان رایج اهالی این منطقه ترکی آذربایجانی بوده و در بعضی از نقاط لهجه‌های تاتی و هرزندی نیز وجود دارد. مذهب اهالی این شهرستان شیعه اثنی عشری می‌باشد. بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد مردم این شهر دارای سطح نسبی سواد بالایی هستند که نمونه آن دیپلمه بودن اکثریت قریب به اتفاق دختران شهر است، این شهر با دارا بودن دانشگاه رو به سوی توسعه علمی و فرهنگی نیز می‌رود.

جغرافیا

شهر هوراند در ۴۷ درجه و۳۷ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۸ دقیقه عرض شمالی قرار گرفته‌است و ارتفاع آن از ۱۰۲۴ متر در مرتفع ترین نقاط شهر تا ۸۶۰ متر در نقاط پست شهر متغیر است. استان آذربایجان شرقی دارای وسعت ۴۵۰ هزار کیلومتر مربع است که از این میزان ۱۸۸ هزار هکتار آن پوشیده از جنگل است. از ۱۸۸ هزار هکتار جنگل، ۱۶۴ هزار هکتار آن جنگل‌های بکر قره داغ یا ارسباران شامل مناطق اهر ، هوراند، کلیبر و خداآفرین است. همچنین ۱۳ هکتار از جنگل‌های منطقه قره داغ یا ارسباران در بخش مرکزی اهر و بخش هوراند واقع شده‌است. منطقه هوراند شامل کوههای بلند و درختان گوناگون است که نگاه هر بیننده‌ای را مجذوب و حیران خویش می‌سازد و همچنین زیستگاه جانورانی است که گاهی از نظر تنوع در جهان بی نظیر می‌باشند .

آب و هوای این منطقه معتدل کوهستانی است که در زمستان با یخبندان‌های کوتاه مدت و هوایی خنک و مطلوب و تابستانهایی نسبتاً گرم و نسیمهای خنک و روح نواز همراه است.

تقسیمات کشوری

شهرستان اهر همزمان با بخش هوراند در سال ۱۳۲۳ تأسیس شد و براساس آخرین تقسیمات کشوری سال ٩٠ نیز، این شهرستان از ۲ بخش مرکزی و هوراند تشکیل یافته‌ بود. سابقه بخشداری این شهر به بیش از ۵۵ سال می‌رسد.

در دوم مرداد ماه سال ٩٢ شمسی، بیش از ١٢ هزار نفر از اهالی منطقه هوراند، به همراه هیتی بلند مرتبه از وزارت کشور و استاندار وقت استان و برخی از اعضای بلند مرتبه دولتی استان، طی بخشنامه وزارت کشور وقت جشن تاسیس فرمانداری و ارتقای بخش هوراند به شهرستان هوراند را برگزار نمودند. در این مراسم، بیگی، استاندار دولت دهم، ضمن اعلام خبر و تبریک ارتقای شهرستان هوراند، نوید افزایش سرعت رشد و بیشتر شدن اعتبارات دولتی را جهت توسعه و عمران منطقه به اهالی اعلام نمود.

اولین فرماندار شهرستان هوراند، ابراهیم فریاد خواه ، بخشدار سابق بخش مهربان و دارای سوابق مدیریتی در حوزه وزارت کشور می باشد. پس از قریب به دو سال اولین بخشدار بخش مرکزی،امیرعباس سلطانپور، از اصلاح طلبان جوان شاغل در فرمانداری مرند معرفی گردید و طی سفر رئیس جمهور وقت، حسن روحانی به استان در اردیبهشت ٩٤ قول تشکیل بخش داری بخش آغبراز نیز به مردم و مسئولین داده شد.

نماینده شهرستان های هوراند،خداآفرین و کلیبر جناب آقای دکترفتحی پور(رئیس محترم کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی) – رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ، کاظم پوروطن – شهردار ، جناب آقای احمد مهدی زاده و رئیس آموزش و پرورش ، محمودی  می باشد. در این شهر سایر نهاد های دولتی من جمله اداره منابع طبیعی و جنگلبانی، اداره حفظ نباتات، جهادکشاورزی، آب و فاضلاب، آب منطقه ای، برق، گاز، ثبت احوال، کمیته امداد، بهزیستی، درمانگاه، کلینیک، اورژانس، بانکهای ملی، کشاورزی و مسکن و… دایر می باشد.

دیدنی های هوراند

 جنگلهای هوراند

اگر «‌ شمال » ایران را کناره های خزر رقم زده است، در سطحی پایین تر بی تردید « شمال » آذربایجان را باید در کرانه های آراز یافت. چه بسا می توان ادعا کرد که این « شمال » از آن « شمال »، « شمال » تر است. شمال منطقه ی آذربایجان در محال قره داغ است. در این شمال نیز دریا و کوه و جنگل همراهند و رود مرزی ارس با شکوه تاریخی و جغرافیایی تمام در جریان است. در این محال کوهستان عظیم قره داغ در دو سوی شمالی و جنوبی خود چشم اندازهای طبیعی خارق العاده ای خلق کرده است. جنگل های « ارسباران » با تنوع گیاهی و جانوری خود و با رودها و چشمه های پرآب خود مقصد هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. محال قره داغ سرزمین قلعه ها و قله هاست و توجه گروه های کوهنوردی و خانواده ها را جلب کرده است. از قلعه ی عباس میرزا در کردشت تا قلعه ی قهققه و پشتو در هوراند و از قلعه ی نودوز تا قلعه ی جوشین در اهر و قلعه ی بابک و آوارسین در کلیبر گردشگران را برای سیری و سیاحتی در خاطر ماندنی دعوت می کنند. دره های گردشگری « قلعه دره سی » ، « پیغام دره سی »، « مکیدی دره سی » ، « آینالی »، « چیچکلی » و « گویجه بئل »‌ و « گورا دره » و « علی آباد » که آشنای دیرین گردشگران است.

جنگل تنباکولو

جنگل طبیعی تنباکولو در هوراند واقع شده و بعنوان یکی از مناطق جنگلی ارزشمند رویشگاه گونه‌های متنوع گیاهی و یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری شهرستان به شمار می‌آید که سالانه پذیرای هزاران گردشگر است.

روستای کوجان

روستای کوجان با هوراند، ۱۲ کیلومتر راه مالرو و جیپ رو فاصله داشته و فاصله آن تا اهر ۶۵ کیلومتر می‌باشد. روستاهای پشتاب و کوجان در میان دره‌های کوهستانی پوشیده از درختان نیمه جنگلی و میوه‌ای مانند گیلاس، گردو، توت، انجیر و انار بنا شده‌اند. راه روستاهای کوجان و پشتو یا پشتاب بسیار نامساعد و کوهستانی است و از کنار قهوه خانه ی اینجار و از جاده ارتباطی کلیبر، هوراند راه ارتباطی قلعه تاریخی جدا می‌شود. جاذبه گردشگری این روستا مسیر دسترسی صعب العبور و زیبا و بکر آن و صخره‌های تند و بلندی است که بهشت صخره نوردان می‌تواند باشد.

منطقه حفاظت شده هوراند

منطقه حفاظت شده هوراند در بخش هوراند شهرستان اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده‌ است. منطقه حفاظت شده هوراند زیستگاه جانورانی است که گاهی از نظر تنوع در جهان بی‌نظیر می‌باشند. از جمله: خرس قهوه‌ای، خوک وحشی، روباه، شغال، گرگ، سیاه گوش و…. و پرندگانی از قبیل: کبک، کبک چیل، جی جاق، کلاغ نوک قرمز و پرندگان شکاری چون عقاب طلایی، شاهین و … از لحظ پوشش گیاهی دارای گونه‌های مختلف گیاهی و درختی منحصر به فرد سرخدار، ممرز، بلوط، فندق، گردو و سماق و … می‌باشد. سماق طبیعی و ناب روستاهای هوراند یکی از تولیدات مهم منطقه است. وجود 13 هزار هکتار از جنگل‌های بکر ارسباران در این بخش و وجود مراتع و منابع طبیعی بالقوه و شناسایی بیش از یک‌هزار و 300 گونه گیاهی نشان از اهمیت ویژه این منطقه دارد.

منطقه تاریخی قوبول دره سی

منطقه ی تاریخی و حیرت انگیز قوبول دره سی در روستای چیناب شهرستان هوراند قرار دارد. در این منطقه چندین غار برزگ و کوچک وجوددارد که به گفته اهالی گنجایش دو هزار نفر را دارد و سنگ های اطراف آن به شکل های عجیب و شگفت انگیزی است که با کشف سفال و چماق از این منطقه ، قدمتی سه هزار ساله دارد.

تپه باستانی اژدها داش

در دشت لشگرگاه هوراند تپه بسیار کوچکی به شعاع تقریبی ۱۵ و ارتفاع ۵/۱ متر وجود دارد که در اصطلاح محلی به اژدها داش (سنگ اژدها) معروف است. از این تپه آثاری مختلف از قبیل قطعات سفال و سنگ چخماق مربوط به قرون اولیه هزاره اول قبل از میلاد به دست آمده ‌است.

تپه باستانی آغامال تپه سی

در قریه شکرلو در ۳۰ کیلومتری شمال غربی هوراند و در کناره ی شرقی رود جین سو واقع شده ‌است. این تپه به دوره اشکانیان و قرون اولیه اسلام منسوب است.