شهر بادگیرها و خانههای تاریخی، شهری که مردمانش عاشق دوچرخه اند و راه رفتن در کوچه پس کوچه هایش میتواند یکی از مقاصد گردشگری در تابستان باشد. به عقیده بسیاری، یکدستی و یکپارچگی معماری یزد را در کمتر شهری در ایران میتوان پیدا کرد و دیدن آن معماری باشکوه، خود جاذبه سفر به یزد است.
باغ دولت آباد
یکی از بی نظیرترین باغهای ایران باغ دولت آباد است. باغی سرسبز در دل کویر که یادگار اواخر دوره افشاریه است. بزرگترین حسن باغ، وجود بلندترین بادگیر جهان در آن است. بادگیری با ارتفاع ۳۳ متر و هشتاد سانتی متر که با تولید هوای خنک از مهمانان باغ استقبال میکند.
این باغ یکی از قدیمی ترین باغ های ایرانی است که ۲۶۰ سال قدمت دارد و در وسعت ۶.۴ هکتاری خود، نشانه هایی از بهشت را جای داده است تا بیننده را به دنیایی دیگر ببرد. زمانی وارد این باغ می شوید احساس نمی کنید که در شهر کویری یزد هستید و بوی گل و گیاهان شما را مدهوش خواهند کرد.
موزه آب یزد (خانه کلاهدوزها)
یکی از قشنگ ترین خانههای یزد، خانه کلاهدوزهاست. خانه کلاهدوزها مثل بیشتر خانه های یزد، خانه ای است باصفا در پنج طبقه که گذر یک رشته کاریز صدها ساله از میان آن، تماشایی ترش کرده. موزه آب موجود در این خانه نیز برای شناخت لوازم حفر قنوات، ابزار و ادوات اندازه گیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات، ظروف نگهداری و حمل آب جای مناسبی است. بازار مسگرهای نیز در نزدیکی موزه آب و خیابان قیام واقع شده است.
عمارت بوستان ناجی
بوستان ناجی واقع در شهر یزد در استان یزد علاوه بر جاذبه تاریخی خود، به دلیل امکانات رفاهی برای مسافران و گردشگران به محلی مناسب جهت بازدید و استراحت تبدیل شده است.
این عمارت و باغ از املاک شخصی به نام ناجی بوده است که پس از اهدا به شهرداری به صورت بوستان بازسازی شده است. کاربری این ساختمان مسکونی بوده که در دوره های مختلف الحاقاتی به آن صورت گرفته است.
این بنا دارای ۴ جبهه فعال در یک بنای مرکزی است. در قسمت شرقی یک تالار با بادگیر و ۲ اتاق و در بالای آن و در جبهه غربی یک اتاق مرکزی جلو آمده که با سقف زیرزمین دیوار ایجاد نموده است. این بنا دارای ۵ اتاق در طبقه همکف است. به جز جبهه شمالی بقیه قسمت ها دارای زیر زمین است.
بوستان ناجی از زمره باغ های یزد در دوران قاجار است که در نجف آباد یزد و در مسیر قنات نجف آباد دیده می شود. این بوستان در بلوار خروجی شهر یزد به طرف کرمان به نام بلوار شهید دشتی قرار دارد و مکان مناسبی برای استراحت مسافران می باشد.
خانه تهرانی ها
از دیگر جاذبه های شهر یزد خانه تهرانی ها است که متعلق به یکی از تجار ایرانی می باشد. خانواده ای تهرانی حدود ۲۵۰ سال پیش در این خانه زندگی می کردند و از تجار فرش در یزد بوده اند. زیبایی این خانه به اندازه ای است که تا مدت ها به عنوان کنسول گری اقتصادی برخی کشورهای اروپایی مورد استفاده قرار می گرفته است. ساختمان این هتل دارای حیاط اصلی، نارنجستان و عمارت کلاه فرنگی، سه بادگیر زیبا، تالار بزرگ، چاه خانه، سرداب زیبا و فعال، هشتی و پشت بامی بزرگ و مشرف به بافت تاریخی یزد است.
این خانه امروزه به عنوان اولین هتل موزه ایران در یزد جزء جاذبه های شهر یزد به شمار می رود.
ساباط های یزد
یکی از زیباییهای یزد، کوچه پس کوچه های سرپوشیده آن است که به آنها ساباط یا راهرو و دالان میگویند. جایی که به خصوص در تابستان میتوان از گرمای هوای کویر به زیر سایهاش پناه برد و خود را به دل کوچه پس کوچه هایش سپرد.
موزه قصر آیینه یزد
این موزه در شهر یزد و در خیابان کاشانی یزدی، در باغی به وسعت ۸۱۷۴ متر واقع شده است و درست مانند کوشکی در باغ است. در این محوطه، حیاط بسیار بزرگی با یک استخر وسیع در وسط آن وجود دارد. خود ساختمان دارای اتاق های اینه کاری شده ای که رو به استخر هستند و راهر روهایی تور در تو است. تاریخ ساخت این بنا به دوران پهلوی اول برمی گردد.
خانه هنر یزد
یکی از محله های تاریخی شهر خشتی، محله فهادان می باشد با بافتی تاریخی که اکثر دیدنی های شهر در دل آن جای گرفته است. در کوچه پس کوچه های محله فهادان، خانه لاری ها و زندان اسکندر و بناهای تاریخی دیگر دیده می شود. در لا به لای این آثار خشتی تاریخی، خانه ای قرار دارد که کمتر گردشگری آن را دیده است. این خانه به خانه هنر یزد معروف می باشد.
برج خاموش یزد
در نزدیکی شهر یزد برج های خاموشی وجود دارد که از بزرگترین و مهم ترین آثار به جا مانده از گذشتگان ایران به شمار می رود. این دخمه ها که به برج های خاموش نیز مشهور هستند این روزها به عنوان جاذبه های گردشگری پذیرای عموم مسافران داخلی و خارجی هستند.
آتشکده زرتشتیان
آتشکده زرتشتیان یزد مشهور به آتشکدهی ورهرام (بهرام) در مرکز استان یزد قرار دارد. این آتشکده شامل ساختمان و باغی زیباست که ساختمان اصلی آن در میان حیاطی بزرگ ساخته شده و درختان راستقامت و همیشه سبزِ سرو و کاج آن را در بر گرفتهاند. نگاره فروهر آتشکده یزد، کاری از هنرمندان کاشیکار یزدی است و ظرافت و زیبایی خاصی در آن به چشم میخورد و نگاه بسیاری از بازدیدکنندگان را به سوی خود جلب میکند.
دامنه های شیرکوه
اگر دلتان بخواهد در سفر به یزد، یک روز از شهر بیرون بزنید و به جایی خوش آب و هوا و سرسبز بروید، دامنه های شیرکوه در فاصله ۴۹ کیلومتری یزد، جای مناسبی است. شیرکوه و دامنه های اطرافش باغ ها و دره های سرسبز زیادی دارد. ضمن اینکه انتخاب دیگر، رفتن به شهرستان تفت در فاصله ۲۴ کیلومتری یزد است.
ده بالا که معروف ترین و خوش آب و هواترین ییلاق در شهرستان تفت است، با باغ ها و مزارع خرم و پر طراوت و درختان میوه و چشمه سارهای متعدد، نخستین ییلاق خوش آب و هوا در مسیر تفت به میانکوه به شمار می رود.