داماش از روستاهای ییلاقی دهستان جیرنده بخش عمارلو، شهرستان رودبار است. این روستا حدفاصل جاده رشت به تهران، بین لوشان و منجیل قرار گرفته است.
این سرزمین که از جاذبه های گردشگری رودبار محسوب می شود،جایی است که هر چه به سمت زیباییهایش میروی به آسمان نزدیک میشوی و مه وابرش به استقبال شما میآیند. پس از گذر از آن شیب تند جاده ۱۰ کیلومتری و خاکی، داماش به سمت شمال و در مسیر مراتع و گونههای بنفش ادامه دارد. با افزایش ارتفاع، هوا از گرمی به خنکی و در بالاترین نقطه از ارتفاع به سردی میگراید. زمانی که به بالاترین نقطه از کوه رسیدی همانجا که مه و ابر و چمنزارهای سبز با گلهای رنگین وجود دارد، باید به سوی پائین یعنی دره سرازیر شد و داماش نخستین روستای سرسبز این منطقه کوهستانی است البته دامنههای جنگلی را فقط در جنوب غربی داماش میتوان مشاهده کرد. داماش بر بلندی زمین ایستاده و نزدیک به آسمان تکیه داده و بر کوه زیبای کنگاه آرمیده است و چشم به دامنههای رنگین بیشمار دوخته است.
اینجا در واقع سرزمین گل سفید که اهالی به آن لیلیوم میگویند، است. در آن فضای سرسبز داماش مغازههای قصابی کوچکی به شکل دکه وجود دارد که گوشتهای تازه گوسفندی در آن مغازهها یافت میشود و میتوان از آنها خریداری کرد و در کنار خانواده، در آن بهشت کباب کرد و لذت برد. داماش چشمه زیبایی دارد که از آن آبی سالم، گوارا و سبک سرازیر میشود و به آب معدنی داماش معروف است. اقامت در کلبههای چوبی رویایی از دیگر زیباییهای به یاد ماندنی داماش است.
گل سوسن چلچراغ
بزرگترین جاذبه روستای داماش گل منحصر به فردی به نام “سوسن چلچراغ” است.این گل که توسط دانشمندی فرانسوی ۳۶ سال پیش کشف شد، بر روی کره زمین تنها در این منطقه رشد میکند. پس از معرفی این گل به ایرانیان، در همان زمان از سوی شورای عالی محیط زیست در زمره آثار زیست محیطی ملی کشور به ثبت رسید و طی این سالها رویشگاه سوسن چلچراغ در روستای داماش به مساحت ۴ هکتار تحت حفاظت قرار گرفته است. قامت این گل حدود یک متر است و از آنجا که گلهای آن به طرز خاصی به پایین برگشته اند نام سوسن چلچراغی به خود گرفته است. گل ملی سوسن چلچراغ، تنها گلی است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
گل سوسن چلچراغ تنها در دو منطقه در جهان، یکی در بخش عمارلو روستای داماش و دیگری در لنکران جمهوری آذربایجان یافت میشود. در تمام دنیا تنها یک محوطه دو هکتاری است که گل سوسن چلچراغ در آن به صورت کلی می روید و سرتاسر منطقه رویش آن حفاظت و فنس کشی شده و همه گلها شماره گذاری شده است.
فصل رویش و شکوفایی گل زیبای سوسن چلچراغ در اواخر بهار و اوایل تابستان می باشد.
از دیگر مناطقی که میتوان که در سفر به داماش بازدید کرد دریاچهای زیبا و بکر، پنهان شده در پس جادههای جنگلی و سنگلاخی با نام “ ویستان “ که گرچه در نزدیکی شهر رودبار است که در سفر به داماش میتوان از این منطقه کمتر دیده شده بازدید کرد، این دریاچه شهر کوهپایهای بره سر در بخش خورگام و در ۵۵ کیلومتری شهرستان رودبار واقع است. این زیبایی حاصل خشم زمین و زلزلهای است که در گذشته رخ داده است. آب دریاچه نیز از چشمههای زیرزمینی و آبهای جاری در کوهستانهای اطراف تامین میشود، وسعت آن ۴ هکتار است و عمق آن به صد متر نیز میرسد.
جشنواره سوسن چلچراغ
در زمان شکوفایی گل سوسن چلجراغ، جشنواره باشکوهی در اطراف داماش برگزار میشود؛ اهالی منطقه عمارلو با لباسهای محلی زیبا در آن شرکت میکنند و با شادی و نشاط مراسم ویژهای را بر پا میکنند.
در این روزها، بازارچههای محلی برپا میشوند و نغمههای شورانگیز و ترانههای دلنشین روستایی با همراهی سازهای نی، تنبک، تنبور، کمانچه و سنتور به گرمی جشنواره سوسن چلچراغ میافزایند.
مسیردسترسی به روستای داماش
برای رسیدن به روستای زیبای داماش دو راه وجود دارد:
راه اول بخش خورگام که در ۴۰ کیلومتری شهرستان رودبار قرار دارد. پس از بزرگراه قزوین به سمت شهر رشت در ابتدای شهر رستم آباد به سمت بخش خورگام بروید پیچ و خم های جاده آسفالت و سرسبز، روستای کوهستانی شروع می شود. در مسیر جاده از روستاهای انار کول، سندس، دشتویل، چره، دره دشت، چلکاسر، حشمت آباد و روستای چهار محل بگذرید و آنقدر ادامه دهید تا ابرها را پشت سر بگذارید تا به تابلوی شهر بره سر برسید. گاهی اوقات آنقدر ابرها به شما نزدیک می شوند که ممکن است مسیر را گم کنید. از شهر بی نظیر و کوهپایه ای بره سر تا داماش ۶ کیلومتر جاده خاکی را باید پیمود.
راه دیگر بزرگراه قزوین به شهر لوشان می باشد. از سمت راست جاده وارد جاده لوشان به جیرنده شوید جاده ای پیچ در پیچ که در دامنه های تقریباً خشک و کم پوشش امتداد می یابد. جاده از روستاهای بیورزین، کرماک، سنگرود، معدن ذغال سنگ و پاکده می گذرد. سپس به شهر جیرنده می رسید. توجه داشته باشید که جاده فاقد کمترین علائم راهنمایی جاده ای است و باید از رهگذران و ماشین های عبوری یا محلی ها آدرس داماش را بگیرید. زمانی که به بالاترین نقطه از کوه رسیدید باید به سوی پایین یعنی دره سرازیر شد و داماش نخستین روستای سرسبز این منطقه کوهستانی است.