جونقان شهری در جنوب غربی شهرکرد است. این شهر در میان کوههای زاگرس قرار گرفته و جاذبههای گردشگری زیادی دارد. قلعه جونقان که از جاذبه های گردشگری جونقان می باشد، در مرکز این شهر قرار دارد و در دوران مشروطیت پایگاهی برای مشروطهخواهی مردم بختیاری بوده است.
این قلعه که به کاخ سردار اسعد بختیاری نیز شهرت دارد، در واقع محل سکونت علیقلی خان بختیاری معروف به «سردار اسعد دوم» بوده که در سال ۱۳۱۸ هجری قمری توسط ایشان و بر روی بقایای منزل پدری خویش به سبک معماری نوین فرانسه ساخته میشود. علیقلی خان بختیاری خود در شهر جونقان به دنیا آمد زیرا از مدتها قبل اجداد ایشان در این شهر مستقر شده بودند. حسینقلی خان و عموی وی (کلبعلی خان) به سبب شجاعت و سلحشوری مردم جونقان و دشتهای کشاورزی جونقان و میزدج، این شهر را به عنوان مرکز قدرت خویش قرار دادند و همواره پیروزیهای خود در جنگها را مدیون مردم جونقان و موقعیت خاص این شهر میدانستند. البته بعدها کلبعلیخان در همین شهر کشته میشود و دشت کلبعلی کُشته جونقان نیز به همین دلیل نامگذاری میشود.
کاخ قلعه جونقان که به گواهی (هانری رنه دالمانی) زیباییهای افسون کننده اش یادآور صحنههای داستانهای شهزاد قصه گو در داستانهای هزار و یک شب بوده در دوران شکوه خویش دارای باغهای پیرامونی، استخر مرکزی، سر در باشکوه، ورودی مشرف بر جاده سنگفرش باستانی، آینه کاری و نقاشیهای دیواری همراه با کتابخانهای معظم بوده است که در حال حاضر از آن همه ویژگیهای ارزشمند تنها نمونههای ذیل قابل مشاهده هستند:
ـ طبقهٔ فوقانی که در سه جهت شرقی، جنوبی و شمالی دارای ایوان با ستونهای سنگ است و در مرزهای اتصال آجر کاری متنوعی دارد. در جبههٔ غربی به صورت دیوار یک دست و بدون ستون یا آجرکاری یکنواخت و ساده دیده میشود. در این قسمت سقف اتاقها به صورت هندسی توفال کوبی شدهاند. این بخش از بنا اعیانی و شاه نشین بوده است.
ـ طبقهٔ زیرین در عمق یک متری از کف محوطه کاخ قلعه قرار دارد که ورود به آن از زیر پلههای طبقهٔ فوقانی امکانپذیر میشود. در این طبقه سقف تمامی راهروها و اتاقهای منشعب به شیوه (قمی پوش) طاق زده شده است. هر اتاق دارای یک بخاری دیواری با گچبریهای ساده است. این قسمت از بنا انبار مورد استفاده خدمتگذاران بوده است.
در این بنا ویژگیهای تزئینی زیر را میتوان سراغ گرفت:
ـ حجاریهای نمای بیرونی طبقهٔ زیرین شامل قطعات سنگ نما و نما و ازارههای سنگی ابزار کاری شده با نقوش هندسی مستطیل و لوزی است. بر برنهٔ جرزهای بین پنجرهها، لچک، پیشانی و لبه ایوان نیز نقوش اسلیمی و گل بوته وجود دارد.
ـ ستونهای سنگی در سه جبهه شرقی، جنوبی و شمالی به صورت جفت در کنار هم، شش جفت در ایوان شمالی، شش جفت در ایوان جنوبی و شش جفت در ایوان شرقی قرار دارد. سر ستونهای منقوش طوماری با گل چند پر در میان مر کدام تزئین شدهاند. میله ستونها ساده و صیقلی بوده و پایه ستونها به صورت قطعات بریده وصل به ستون دارای بر جستگی نواری میباشد. زیر ستونها نیز به صورت مکعب مستطیل با نقوش یکنواخت شامل گل چند پر و نیلوفر تزیین یافته است.
ـ سر بخاریهای اتاقها، زیرزمین و طبقهٔ فوقانی و همچنین در طرفین در ورودی اصلی این طبقه دارای گچبری است.
طوماری با گل چند پر در میان هر کدام تزیین شدهاند. میله ستونها ساده و صیقلی بوده و پایه ستونها به صورت قطعات بریده وصل به ستون دارای برجستگی نواری میباشند. زیر ستونها نیز به صورت مکعب مستطیل با نقوش یکنواخت شامل گل چند پر و نیلوفر تزیین شدهاند.
ـ هنر آجر کاری در تمامی سطوح بیرونی دیوار غربی از بالای بنا و سطوح پیشانی ازارههای سنگی تا انتهای دیوار و نیز پخهای چهار زاویه قسهای ایوانها با استفاده از فرمهای مستطیل ساده، گل میخی، لوزی و مربعی در این بنا قابل توجه است.