در اين جشن باستانی مردم فراهان، روستاها و شهرهای اطراف آن در جوار امامزاده احمد بن علی (ع) منطقه تاريخی ذلف آباد جمع شده و با اجرای برنامه های فرهنگی، هنری و سرگرم كننده از نعمت های خداوند در فصل درو گندم و اولين روز تابستان شكرگزاری میکنند.
جشن تيرگان به معنای آب پاشان، شكرگزاری برداشت گندم يكی از جشن های ملی و دارای وجاهت و هويت اصيل ايرانی است. اين جشن به معنای بزرگداشت و ادای احترام به طبيعت و مردم است و در مناطق مختلف ايران برگزار می گردد.
جاذبه اصلی و مهم مراسم اين روز در محوطه بيرون امامزاده است كه مردم شهرهای ايران مانند همدان، ملاير، قم و تهران توليدات خود شامل سوغات، عطاری و گياهان دارويی، انواع گل و گياه، ابزار كشاورزی و صنايع دستی را به معرض فروش می گذارند.
جشن تيرگان از زمان‌های ايران باستان در روز سيزدهم تير برگزار می شد، ولی سال‌هاست كه در روستای ذلف آباد با گذشت زمان های طولاني و با تركيبی از آداب و رسوم محلی و مراسم مذهبی مانند تعزيه‌خوانی شكل مخصوص به خود گرفته است و همچنان تا به امروز اجرا ميی شود.
تاريخ اين جشن به دليل اينكه روز آغاز فصل تابستان، فصلی پركار برای كشاورزان و بلندترين روز سال است و همچنين شروع برداشت گندم به عنوان مهم ترين محصول كشاورزان اين منطقه می باشد، به يكم تير تغيير يافته است.
در اين آيين، برنامه های نمادين شكرگزاری برداشت محصول، آوای ضرب زورخانه ای، تواشيح، نمايشگاه صنايع دستی و رسم آب پاشان با محتوای باران خواهی اجرا می شود.
جشن تيرگان که از جاذبه های دیدنی فرمهین میباشد،به دليل اصالت و غنای فرهنگی آن در سال ۸۹ در فهرست آثار ملی كشور به عنوان يك ميراث معنوی به ثبت رسيد.
اين جشن با مراسم آيينی خاص به عنوان نماد همدلی و تعاون مردم برگزار می شود و در گذشته كشاورزان و مردم فراهان در كنار آيين های پرده خوانی و تعزيه، آب پاشی و باران خواهی، وسايل مورد نياز برداشت خود را از بازار روز حاشيه جشن تهيه می كردند.
مردم در اين آيين برای خير و بركت محصولات كشاورزی خود دعا می كنند؛ آرزوی بارش باران در سال زراعی پيش‌رو نيز از ديگر بخش‌های اين مراسم است.
یکی از مناسک ویژه در جشن تیرگان فراهان رسم آب پاشان است که با آرزوی بارش مطلوب باران در سال پیش رو، برگزاری فال کوزه و دستبند تیر و باد همراه است.
آئین فال کوزه به این روال برگزار می‌شود که یک روز قبل از جشن تیرگان کوزه‌ای مملو از آب پاک به دوشیزه ای تحویل می‌شود و دوشیزه کوزه را به نزد افراد آرزومند می‌برد و هر فردی پس از نیت شی‌ای مانند انگشتری، گوشواره، سنجاق سر، سکه یا مانند این‌ها در آب کوزه می‌اندازد و در روز جشن سالمندان و بزرگان با صدای بلند شعرهایی را خوانده و در پایان هر شعر، آن دوشیزه یکی از آن اجسام را از کوزه بیرون آورده و آن را به فال نیک برای برآورده شدن حاجتش می‌گیرد.
آئین دستبند تیر و باد نیز رسمی است که در قالب آن دستبندی متشکل از هفت بند رنگارنگ بافته شده به دست بسته می شود و پس از ۹ روز با رفتن به مکانی بلند دستبند را باز و به باد می‌سپردند و آرزوهای خود را طلب میکنند.
این جشن در نقاط مختلف کشور در روزهای مختلفی برگزار می‌شود به طوری که مردم مازندران (ساکنان فیروزکوه، ساری، سنگسر و سوادکوه) این مناسک را در ۱۳ تیرماه و مردم فراهان در استان مرکزی و یزدی‌ها این آئین کهن را در روز اول تیرماه برگزار میکنند.
زرتشتیان کرمان نیز جشن تیرگان را در دهه دوم تیرماه جشن می‌گیرند و ارامنه اصفهان و برخی نقاط جهان، جشن تیرگان را روز سیزدهم ژانویه برگزار میکنند.
منطقه فراهان در استان مرکزی از خاستگاه‌های اصلی برگزاری این جشن است و منطقه زلف آباد هرسال با شکوه خاص آن را میزبانی می کند.
