محمد بن بکران یکی از رجال مشهور و از مدرسین، زهاد و عرفای شیعه در نیمه دوم قرن هفتم هجری قمری است که در ابتدای قرن هشتم و اوایل سلطنت «الجایتو» از فرمانروایان سلسله ایلخانی وفات یافت و در بقعه پیربکران و در ایوان محل تدریس خود به خاک سپرده شد. بقعه پیربکران در شهر پیربکران از توابع شهرستان فلاورجان قرار دارد، برخی از کارشناسان این بقعه را به واسطه طاق بلندی که دارد، یادآور طاق کسری و معماری دوره ساسانی می‌دانند. ساخت بنای بقعه از حدود سال ۶۷۰ هجری قمری آغاز شده است و این بقعه شامل چهار قسمت رواق، ایوان، آرامگاه و اتاق چله خانه است.
معماری
بنای اصلی مقبره پیربکران، طبق اسناد به دست آمده در سالهای ۷۰۳ تا ۷۱۲ ه.ق ساخته شده است. آرامگاه پیربکران از سه قسمت راهرو یا رواق، صحن و آرامگاه تشکیل شده است. رواق مقبره از کوچه مجاور به صحن منتهی میشود. صحن محوطه سرپوشیدهای سات که از چهار طرف محصور و فقط با لای ضلع جنوبی آن که کحراب نفیسی درآن قرار دارد. در قسمت فوقانی آرامگاه، ایوان دیگری که بخشی از طبقه دوم را تشکیل میدهد رابط بین غلام گردشهای دو طرف است. آرامگاه با ورودی کوتاهی در ضلع شمالی به حالت خمیده باید از آن گذشت، به اتاق تاریکی با طاق مخروطی شکل راه دارد. مقبره پیربکران به سسبک معماری آذری بنا شده است. این مقبره دارای تزئینات پُرکار با گچبریهای فراوان و کاشیهای ظریف است. این مقبره نمونهای از شاهکارهای هنر گچبری است که در دوران ایلخانی به اوج خود رسید. خطوط بنایی آجری و گچبری شده و نیز کتیبههای بقعه پیربکران قابل توجه است. این خطوط و کتیبه ها اغلب با خط کوفی و ثلث گچبری شدهاند. مضمون و مفهوم آنها بیشتر آیات و صلوات بر ادمه علیهم السلام و توصیف محمدبن بکران است. گچبر هنرمند این مکان تاریخی محمدشاه نقاشش بوده است.در ضلع جنوبی صحن محرابی نفیس با ارتفاع 10 متر با انواع تزیینات و نقوش هندسی و گیاهی قرار دارد که آیات ابتدایی سوره انسان و آیت‌الکرسی بر آن نوشته شده است، البته نقوش قسمت‌های پایینی محراب از بین رفته است.
این مکان تاریخی از جاذبه های فلاورجان،در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ خورشیدی با شماره ۱۰۱ به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
موقعیت
این مقبره در شهرستان فلاورجان، بخش پیربکران، در سی کیلومتری جنوب شهر اصفهان قرار دارد و نزدیک قبرستان یهودیان اصفهان (استرخاتون) است.
