مصر، سرزمین و کشوری است در شمال و شمال شرقی قاره آفریقا که مساحت آن ۱٬۰۰۱٬۴۴۹ کیلومتر مربع بوده و از دیدگاه وسعت بیست و هشتمین کشور جهان محسوب میگردد.در شمال مصر دریای مدیترانه و در شرق آن دریای سرخ قرار دارد. از سمت جنوب با سودان و از سوی غرب با کشور لیبی همسایه است. البته از ناحیه صحرای سینا به فلسطین نیز مرتبط میباشد. پایتخت مصر شهر قاهره است و از دیگر شهرهای مهم آن میتوان به اسکندریه، اسوان، جیزه، فیوم و پورت سعید اشاره کرد. شهرهایی مانند سلوم، بردیا، سیدی برانی، مطروح و العلمین نیز به سبب وقایعی که طی جنگ جهانی دوم در آنها به وقوع پیوست مشهور گشتهاند.سرزمین مصر به سه قسمت تقسیم میشود:
۱. صحرای شرقی یا عربی. ۲. شبه جزیره سینا و زمینهای نیل. ۳. صحرای غربی.
مصر آخرین کشوری است که رود نیل از آن میگذرد و سپس به دریای مدیترانه میریزد. به این خاطر در محل پیوستن آن به دریا، دلتای نیل بوجود آمده که سرزمین اصلی کشاورزی این کشور است. در اطراف این رود نیز کشاورزی رونق بسیار دارد به طوری که تنها نقاط آباد مصر سواحل نیل میباشد.
موقعيت مصر
در شرق و شمال شرقی این کشور شبه جزیرهای است که شبه جزیره سینا خوانده میشود و تا قبل از قرن نوزدهم در قسمتی به خاک مصر متصل بود. اما در سده بیستم کانالی حفر کردند که آن را از خاک مصر جدا کرد و دریای سرخ را به دریای مدیترانه متصل مینمود. نام آن، کانال سوئز است که ۱۶۸ کیلومتر طول دارد و چون مسیر ارتباطی میان سه قاره اروپا، آسیا و آفریقا میباشد، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
بافت جمعیتی
مصر یکی از پرجمعیتترین کشورهای آفریقایی و خاورمیانه است و جمعیتی بالغ بر 80 میلیون نفر در این کشور سکنی گزیده اند. کرانههای رود نیل منطقهای است که ۴۰ هزار کیلومتر مربع یعنی حدود یک بیست و پنجم این سرزمین عمدتا بیابانی را تشکیل میدهد. حدود نیمی از جمعیت مصر شهرنشین هستند که بیشتر آنان در دو شهر بزرگ قاهره و اسکندریه و حومه آنها زندگی میکنند.
اهمیت مصر
مصر از دیدگاه سیاسی و فرهنگی یکی از مهمترین کشورها در جهان عرب و خاورمیانهاست، بسیاری از شهروندان مصری به ریاست سازمانهای بینالمللی ملی و منطقهای رسیده اند و دانشگاه الازهر مهمترین مرکز مذهبی (اهل سنت) جهان اسلام در این کشور قرار دارد.
جاهای دیدنی مصر
مسجد احمدبن طولون
این مسجد بین سالهای ۸۷۶ و ۸۷۹ بعد از میلاد ساخته شده و یکی از قدیمیترین مساجد در قاهره است. این بنا توسط احمد بن طولون، فرماندار عباسی مصر راه اندازی شد. این مسجد در اطراف حیاط ساخته شده و در هر چهارطرف دارای تالار سر پوشیده است. منارهی این مسجد طبق منارهی بزرگ سامرا به شکل حلزونی و قرنها بعد ساخته شده است. بخشهایی از فیلم جیمز باند به نام “جاسوسی که مرا دوست داشت”در مسجد ابن طولون فیلم برداری شد.
دهب
دهب در ۸۵ کیلومتری شمال شرم الشیخ در خلیج عقبه، واقع در نزدیکی نوک جنوبی صحرای سینا، قرار گرفته است. دهب یک روستای ساحلی جدا شده و منزوی بود، اما در سال ۱۹۸۰ به یک اقامتگاه عالی و ارزان برای مسافران و گردشگران خارجی تبدیل شد. فعالیتهایی همچون موج سواری، غواصی، شترسواری وسفر با جیپ آن را به یکی از محبوبترین مقصدها در کنار دریای سرخ تبدیل کرده است.
واحه سیوا
واحه سیوا یک واحه در بیابان لیبی-مصر است که منطقهای دورافتاده با جمعیتی حدود ۲۳۰۰۰ نفر میباشد. بیشتر این افراد نیز از قوم بربریها هستند. سیوا در مسیر تجاری قدیمی واقع شده و به همین خاطر نیز از لحاظ تجاری بسیار حیاتی بوده است. وجود چشمههای طبیعی و سایهی درختان نخل به مسافران این مسیر کمک بسیاری میکرد. با فروپاشی امپراتوری روم، انحطاط سیوا نیز آغاز شد. در دهههای اخیر صنعت گردشگری تنها منبع درآمد آنها بوده است. بیشتر تمرکزها بر روی ایجاد هتلهایی که بتواند از موادی محلی استفاده کند و توریستهای بیشتری را به این منطقه جذب نماید.
موزه مصر
موزه مصر با بیش از ۱۶۰هزار اثر باستانی مربوط به مصر باستان، یکی از غنیترین موزههای جهان در زمینه مصرشناسی است. این موزه در نزدیکی میدان تحریر، در مرکز شهر قاهره واقع شدهاست. موزه مصر دارای بخش ویژهای است که منحصر به مومیاییهای ۲۷ عضو خاندان سلطنتی مصر منجمله توتعنخآمون است. آثاری که در این موزه نگهداری میشود، از دوران پیش از تاریخ تا امپراتوری روم را در بر میگیرد. با این حال بیشتر آثار این موزه به عصر فراعنه تعلق دارد. موزه مصر در سال ۱۹۰۶ میلادی، به ساختمان دو طبقه کنونی منتقل شد. در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱ و در اوج دورهای از آشوب منتهی به انقلاب مصر، تعداد ۱۸ شی از اشیاء عتیقه از موزه مصر ربوده شدند.
ابو سمبل مصر
ابو سمبل یک سایت باستان شناسی دارای دو معبد برش داده شده از سنگ در جنوب مصر و در ساحل غربی دریاچه ناصر است. معابد دوقلو در اصل از کوهستان و در زمان سلطنت فرعون رامسس بزرگ در سدهی سیزدهم پیش از میلاد کنده کاری شده بودند. این مجتمع در سال ۱۹۶۰ به دلیل جلوگیری از فرو رفتن در زیر آب جابه جا شد. هنوز هم ابو سمبل یکی از برترین جاذبههای مصر است.
دره پادشاهان
درهی پادشاهان در نزدیکی اقصر، درهای است که برای مدت ۵۰۰ سال از سدهی ۱۶ تا ۱۱ قبل از میلاد، به عنوان مقبرهای برای پادشاهان و اشراف ممتاز از پادشاهی جدید ساخته شده است. این دره شامل ۶۳ مقبره تشکیل شده که اندازههای متفاوتی دارند. مقبرهی سلطنتی با مناظری از اساطیر مصر تزئین و سرنخی به عقاید و آیین تشییع جنازه آن دوره است. به نظر میرسد به جز مقبرهی مشهور توت عنخ آمون، بیشتر موارد و عتیقهجات مقبرهها به غارت رفته است.
نهر نیل
نهر نیل مصر از جمله مکانها و دیدنی های مصر است که با قدمت و اصالت خود حرفهای زیادی برای گفتن دارد. عدهای این رود پیر را طولانیترین رودخانهی دنیا دانستهاند که در قاره آفریقا قرار دارد و همچون شریانی حیاتی عضو جدا نشدنی این کشور با عظمت شناخته میشود. نهر نیل مصر بیش از 6000 کیلومتر طول دارد و از کشورهای اوگاندا، سودان و مصر عبور کرده و راهی پر فراز و نشیب را به سمت دریای مدیترانه طی میکند. این رود زندگی بخش قبل از رسیدن به دریای مدیترانه به دو قسمت تبدیل میشود و به سمت شرق و غرب رهسپار میشود. به واسطهی نهر نیل مصر تمدنهای زیادی در طول تاریخ شکل گرفتند و تاریخ را ساختند. خوب است بدانید که این نهر از به هم پیوستن دو رود نیل سفید (سرچشمهی آن دریاچه ویکتوریا) و نیل آبی (سرچشمهی آن دریاچه تانا واقع در اتیوپی) به وجود امده است و تا به امروز خوش رنگ و جذاب دلربایی میکند.
دریای سرخ
دریای سرخ در سواحل مصر، یکی از زیباترین مکانها در دنیاست. آبهای دریای سرخ دارای دید و منظرهی زیبایی هستند و به همین خاطر نیز در بین افراد مشهور است. با گستره وسیعی از شکل گیری مرجانی در صخرههای آن، این دریا میزبان هزاران موجود دریایی متفاوت است. سواحل دریای سرخ در هر دو طرف دریا واقع شده است. در ساحل غربی دریای سرخ، غردقهی توریستی و نسبتا قدیمی و همچنین شهرهای جدید قرار دارد.
کرنک مصر
اگرچه این بنا به شدت آسیب دیده، ولی یکی از جذابترین مکانها در مصر است. این بنا بزرگترین مکان مذهبی است که ساخته شده و نشاندهندهی دستاورد ترکیبی سازندگان مصری در طول سالهاست. معبد کرنک در حقیقت شامل سه معبد اصلی، معابد محصور در خشکی، و چند معبد بیرونی واقع در ۲.۵ کیلومتری شمال اقصر است. یکی از مشهورترین ساختمانهای کرنک تالار ستونداری است که دارای ۱۳۴ ستون بزرگ در ۱۶ ردیف میباشد.
گورستان جیزه
اهرام جیزه که در حومه جنوب غربی قاهره واقع شده است، یکی از جذابترین و مشهورترین بناها در مصر میباشند. اهرام جیزه در مصر طی سه نسل یعنی توسط خوفو، خفرع و منکورع ساخته شده است.
اهرام بزرگ خوفو یکی از بهترین اهرامی است که دارای ۱۳۹ متر ارتفاع است. این هرم بلندترین هرمی است که توسط بشر ساخته شده است. بازدید از این مکان برای بیشتر توریستها توصیه میشود.