بنر هدر

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

نویسنده:

حسین یوسفی

در تاریخ:

نقده شهری است که در استان آذربایجان غربی واقع شده . در این شهر آثار باستانی بسیاری وجود دارد که مهمترینشان تپه حسنلو می باشد. حسن لو یک تپه بزرگ دایره ای شکل است که در میان جلگه ای سبز و شاداب نقده “سلدوز” قرار دارد .
ساختمان های حسن لو سنگی است . ساکنین اولیه این تپه قوم “مانائی” بوده اند . هنراین قوم بسیار پیشرفته بوده . این تپه نه هزار سال دارد .

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

طبق بررسی های باستان شناسی مردمان در این تپه در ده دوره زمانی مختلف زندگی می کرده اند و در این دوره ها بناهای سنگی و خشتی و گلی ساخته اند .

آثار مفرغی ساکنین حسنلو قابل مقایسه با آثار قوم کاسی (لرستان) است، شاید خویشاوندی بین این دو قوم وجود داشته است. جالب است که از قوم منائی در تورات نیز یاد شده است. نام دیگر قوم منائی ، قوم “مان “بوده است.

دژ و دیوار دفاعی

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آنبر روی تپه یک دژ محکم وجود دارد و دیواری قطور به ارتفاع هفت متر اطراف قلعه را گرفته و برج های مربعی شکل و قلعه های نظامی در آن اطراف آن ساخته شده است.

حیاط ذوزنقه ای
در مرکز دژ یک حیاط قرار دارد . این حیاط که چند ضلعی نامنظمی است وسط دژ قرار گرفته ، طول آن حدود 29 و عرض 19 متر است.

در قسمت جنوبی حیاط سنگ مذبح یا قربانگاه وجود دارد که حیوان را برای پیشکش به خدای معبد روی این سنگ سر می بریدند و بعد از شستشوی قربانی، برای تقسیم کردن، آن را به داخل معبد و روی سکو نزدیک جایگاه موبد قرار می دادند. در قسمت شمالی هم چند ستون سه متری شبیه لوح سنگی به دیوار دژ نصب شده است.

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

در قسمتی دیگر تالاری بزرگ با چند انباری است. در این تالار خمره های بزرگ فراوانی یافت شده که احتمالا برای ذخیره سازی آب از آن استفاده می شده است، همینطور اسکلت دو اسب در وسط تالار پیداست .

طرز ساخت این تالار با حذف ستون های کنار دیوار، بسیار شبیه به بناهای زمان هخامنشی است مخصوصا تخت جمشید . در قسمت انتهایی تالار، محراب یا در واقع محل اصلی معبد قرار گرفته است .

درون معبد اجاقی مستطیل شکل برای روشن کردن آتش مقدس در نظر گرفته شده است که احتمال دارد  تشریفات مذهبی در آن انجام صورت میگرفته باشد.

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

آثار باستانی کشف شده

این دژ اسرار بسیار زیادی را در دل خود جای داده است و به همین علت در طول تاریخ نظر کاوشگران را برای کند و کاو و کشفیات بیشتر بارها و بارها به سوی خود جلب کرده است.
جام زرين حسن‌لو

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

اشياء باستانی و تاریخی زیادی در این محل کشف شده است که شامل اشيای استخوانی و سنگی، اشيای سفالی، اشيای مفرغی، اشيای نقره‌ای و اشيای طلايی است. اما ارزشمندترینشان جام طلایی است. این جام هم در ایران و هم در جهان مهمترین کشف شده تپه حسن لو می باشد.

متاسفانه زندگی در این دژ یک شبه به پایان می رسد . زمانیکه آشوری ها یا اوراتویی ها به حسنلو حمله می کنند سه سرباز مانایی به اتاقی که جام طلایی در آن قرار داشته می روند تا جامی که نشان و میراث قومشان بوده را بردارند و از دست دشمنان دور کنند که دشمن امانشان نمی دهد و شهر را به آتش می کشد ، سقف چوبی اتاق جام می سوزد و این سه نفر به همان حالت محافظت از جام مدفون می شوند که سال ها بعد در زمان کاوش، کارگران حفاری سه سرباز را با لباس جنگی و مسلح با کلاه خود مسی در حالیکه به پشت یکی از آنها که جام را در آغوش داشته خنجری خورده است می یابند و در نهایت جام طلا را از دستان سوخته اش بیرون می کشند .

با آزمایش کربن 14 بر روی زغال های سوخته واقعی بودن این آتش سوزی هولناک ثابت شد و چون این آتش سوزی در فصلی بوده که انگور در انبارهای دژ نگهداری می شده زغال انگورهای یافت شده نیز سند دیگری بر این واقعه تاریخی است .

جالب است بدانید این جام در سال 1985 میلادی به وسیله “رابرت دایسون” کشف شد که به واقع یکی از مهمترین کشفیات علمی و هنری و دینی در دنیا می باشد.

21 سانتی متر ارتفاع دارد و 25 سانتی متر قطر و 950 گرم طلای خالص . جذابیت این جام به دلیل اثربخشی و کاریزمای نقوشی است که بر روی آن حک شده و انسان را به باورها و عقاید و آداب و رسوم آن زمان می برد .

جامی که مهمتر از جنس طلایی خود حاوی ورقه هایی از روزگاران بسیار دور است . هر کدام از نقش ها شاید بازتابی از درونیات انسانهایی باشد که گرچه در هزاره های خیلی دور از ما می زیسته اند اما مشترکات زیادی را برایمان به یادگار گذاشته اند .

این جام مسحور کننده نگاه خیره ما را در دست می گیرد و با خود به هزارتوهای پیچیده ذهن هنرمندان سازنده و توانمتدی دستان آنان می برد. جای تعجب نیست که به قیمت جانشان حاضر شدند از این جام محافظت کنند .

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

نقشها بنا بر اهمیتشان در یک یا دو ردیف که با یک خط فرضی تقسیم بندی شده اند حک شده اند .در قسمت بالای جام خدای هوا و خدای خورشید که با دایره خورشید بالای سرش قابل شناسایی است و خدای زمین که کلاه شاخدار روی سرش است و سوار بر ارابه هستند دیده می شود که دو تا از ارابه ها به وسیله قاطر کشیده می شوند و یکی از آنها با گاو نر .

این ایزد بالدار که به احتمال زیاد خدای هوا است به سوی کاهنی که جامی در دست دارد در حرکت است ، به آیین آن زمان که کاهن ها موی خود را در قسمت جلو پیشانیشان به بالا شانه می کردند ، این کاهن نیز چنین کرده و ظاهرا یک گوسفند قربانی برای پیشکش به خدا هوا می آورد. از دهان آن گاو نری که ایزد بر آن سوار است نیز رودی جاری است که نماد باروری و حیات و سرزندگی است .

بسیاری نقش های حک شده ی دیگر نیز بر این جام موجود است که شاید روایتگر داستاهای حماسی آن دوران باشند . در قسمت پایین جام پهلوان تنومندی با موجودی که نیم انسان و نیم اژدهاست در حال جنگ است .

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

از نقش های حک شده سوی دیگر جام می توان به کمانداری گرز و کمان به دست، مردی که شیری را رام می کند و پدر و مادری که در حال بازی کردن با بچه هایشان هستند نام برد.

این قلم زنی های ظریف حکایتگر باورهای مذهبی و آیینی قوم مانائی است. به عقیده برخی تاریخدانان و باستان شناسان ترسیم این نقش ها از دو اسطوره و داستان فارسی کهن برداشت شده است .

یکی داستان مهر فراخ دشت است که بر ارابه خود سوار می شود و به همراه یارانش به جنگ با دشمن می رود تا آنانی که پیمان شکسته اند را کیفر دهد و داستان بعدی در مورد شاه فریدون پیشدادی است که به یاری کاوه آهنگر بر ضحاک مار به دوش پیروز می شود و خواهرانش را که در اسارت او بودند نجات می دهد .

این جام حدودا سه هزار ساله است و در موزه ایران باستان تهران نگهداری می‌شود. از آثار دیگر می توان به نشان هلالی و سنگ لاجورد شکل اشاره کرد که اکنون در موزه ملی ایرانتیه قرار دارند و مربوط به چهار هزار سال پیش هستند.

قدیمی ترین قبر عاشقان

معرفی تپه حسن لو و راز های نهفته در آن

ضمن حمله و به آتش کشیدن اتاق های چوبی حسنلو احتمالا زن و مردی در آغوش یکدیگر در خواب بوده اند و بعد از سقوط سقف در همانجا دفن می شوند.

این موضوع که چنین باقی مانده زیبایی از زن و مردی به جای بماند بسیار قابل تامل است. انگار که حتی یک اتفاق به این ناگواری هم نتوانسته آنها را از رویای دوست داشتن یکدیگر بیرون بیاورد و شاید در ناخود آگاهشان ترجیح داده اند حتی تلاشی هم برای فرار نکنند، چرا که بیدار شدن موجب ترس و جدا شدنشان می شده است. پس آرامگاهی ساختند از جنس آغوششان که چشم عاشقان هزاره های بعدی را به زیارت وا دارند .

این قبر ،قبر قدیمیترین عشاق ایرانی نام گرفته و سه هزار ساله است. در قبر تنها، تخته سنگی در بالای سر شخص سمت چپ قرار دارد . عکس آغوش این اسکلت ها در موزه باستان شناسی دانشگاه پنسیلوانیا است و یکی از منحصر به فردترین و ویژه ترین عکس هایی است که نظر بازدید کنندگان را به خود جلب می کند .

محصولات سفر

دیدگاه خود را بنویسید