سوغات ایلام باوجود تنوع زیاد برخلاف شهرهای دیگر، شناختهشده نیست. با آشنایی بیشتر نسبت به سوغات ایلام خرید راحتتری میتوانید داشته باشید. صنایعدستی ایلام هر سلیقهای را مجذوب خود میکند و مسافران به خرید آنها تشویق میشوند؛ اما خیلی از مسافران، علاقهمند هستند علاوه بر هنرهای دستی، سوغات خوراکی ایلام را همراه خود ببرند. خوشبختانه ازاینجهت در ایلام خوراکیهای محلی بسیاری میتوان یافت که گذشتن از کنار آنها کار آسانی نیست.
بژی بر ساق
بژی بر ساق ایلام یکی از مهمترین شیرینیهای قدیمی این منطقه است که از قدیمالایام زنان هنرمند ایلامی برای عروسیها، اعیاد و بهعنوان آذوقهای برای سفر آن را درست میکردند. امروزه این شیرینی خوشمزه در کارگاههای شیرینی درست میشود و بسیار خوشمزه است. مواد تهیه خمیر شیرینی آرد، روغن حیوانی محلی، تخممرغ، شکر، رازیانه، زردچوبه و زیره هست. این خمیر را به شکل دلخواه درمیآوردند، در روغن سرخ میکنند و بعدازآن آماده خوردن میشود. برای تهیه بژی بر ساق ایلام به شیرینیپزیها و بازارچه سنتی آن مراجعه کنید و بهعنوان سوغات شهر ایلام برای نزدیکان خود تهیه کنید تا همه با سوغات معروف و سنتی ایلام آشنا شوند. در ضمن، بژی به معنای «زندگی کن» است و تداعیکننده این موضوع است که با خوردن این شیرینی از زندگی لذت ببر.
حلوای بگل
یکی از شیرینیهای سنتی استان ایلام حلوای بگل است. از آنجا که این شیرینی ارزش غذایی بالایی دارد، علاقه مندان بسیاری به آن روی میآورند. زنان باسلیقه و هنرمند ایلامی با ترکیب موادی چون کنجد سفید، کشک پودر شده (بگل)، خرمای مرغوب و روغن محلی (دان) این حلوای بینظیر را طبخ میکنند.
حلوای بگل سوغات بسیار خوبی برای گردشگران میتواند باشد.
شیرینی کله کنجی ایلام
کله کنجی نوعی حلوا شیرین و خوشمزه است و جز شیرینیهای مخصوص شهر ایلام هست. مردم ایلام این شیرینی را بیشتر در شب یلدا استفاده میکنند. مواد اصلی تهیه آن، کنجد و خرماست که بسیار پرانرژی و مقوی است. در استان ایلام این شیرینی به اشکال گوناگون تزئین میشود.
نان ساجی ایلام
نان محلی در استان ایلام مانند دیگر شهرهای کشور عزیز ایران، علاقهمندان بسیاری را به خود جلب کرده است و افرادی که به این شهر سفر میکنند، عاشق عطر و طعم دلچسب این خوراکی خوشمزه میشوند. کدبانوهای هنرمند ایلامی نمک، مایه خمیر، آرد و آب را با هم مخلوط میکنند و خمیری بهدست میآید. سپس این خمیر را داخل ساج که نوعی تنور است، قرار میدهند و نان سنتی لذیذی طبخ میکنند.
نان پپگ
یکی دیگر از شیرین های سنتی و قدیمی استان زیبای ایلام، نان پپگ نام دارد که مخصوص این شهر است. زنان خوشذوق ایلامی با ترکیب نمک، آرد، پیاز و آب خمیری نسبتا پهن و بزرگی درست کرده و آن را زیر خاکستر ذغال قرار میدهند. بعد از چند دقیقه نان پپگ تهیه میشود. گردشگران این نان خوشمزه را با عشق و علاقه میل میکنند و به عنوان سوغات خریداری میکنند. ساج و خاکستر، وسایل خیلی ضروری و مهمی است که در طبخ بیشتر شیرینیهای سنتی استان ایلام بهکار برده میشود و طعم و عطر بینظیری را به شیرینیها هدیه میدهد.
بنه ایلام
بنه نام دیگر پسته وحشی یا پسته کوهی است که درخت آن معمولاً در کوهها میروید. بنه شبیه به پسته است ولی مغز آن خیلی کوچکتر هست. این درخت شیرهای دارد که به آن شیرهی سقز میگویند. سقز نوعی صمغ سبزرنگ، چسبنده و غلیظ است. از سقز برای تهیه آدامس، داروسازی، پلاستیکسازی، عطر استفاده میکنند.
(شله کینه) لکینه
شله کینه یکی دیگر از شیرینیهای سنتی و اصیل استان ایلام است که به مانند نانهای دیگر این شهر، روی ساج پخته میشود. این شیرینی ارزش غذایی بالایی دارد و پرانرژی و مقوی است.
بانوان استان ایلام آب جوش، رازیانه، آرد، نمک، زیره، کمی روغن محلی و زعفران را با هم مخلوط میکنند و خمیری بهدست میآید که آن را داخل تنور گذاشته و نان لذیذ لکینه را طبخ میکنند. به گفته کارشناسان نان شله کینه خیلی مقوی است و برای کودکان و نوجوانان در وعدههای غذایی توصیه میشود. اگر به این استان سفر کردید خوردن این نان خوشمزه را از دست ندهید.
دیگر سوغاتیهای معروف ایلام عبارتاند از:
روغن حیوانی (رون دان)
عسل کوهی سوگه و شلم
کشک، کندو گردو
شیرینی کاک
صنایع دستی استان ایلام
گلیم برجسته ایلام
از صنایع دستی استان ایلام میتوان به گلیم برجسته اشاره کرد که شهرتی کهن دارد و سوغاتی بینظیری برای گردشگران به حساب میآید. این صنعت از ترکیب گلیم و قالی بدست میآید و رنگها و نقوش زیبای را روی آن حکاکی میکنند. گلیم برجستهی استان ایلام وزن سنگینی ندارد و به راحتی قابل جابهجایی است.
چیغ بافی ایلام
چیغ بافی جزو صنایع دستی استان سرسبز ایلام به حساب میآید که از نی تهیه میشود.
مردم عشایر استان ایلام برای استراحت خود چادر میزنند و سقف آن را از پشم بز درست میکنند و دیوارهای چادر از حصیری به اسم چیغ ساخته میشود. امروزه در برخی خانهها از این صنعت در پارتیشن بندی استفاده میکنند.
گیوه ایلام
صنعت گیوه بافی در استان ایلام طرفداران بسیاری دارد و استادان ماهر این شهر گیوههای نرم و سبکی میسازند و در اختیار مردم قرار میدهند. به خاطر اینکه رطوبت باران و آب وارد گیوه نمیشود، این کفش در مکانهای سرد مورد استفادهی بیشتری قرار میگیرد.
کسانی که به استان ایلام سفر میکنند از گیوه برای خود و اقوامشان سوغات میبرند.