زرنه یکی از شهرهای تابعه شهرستان ایوان در استان ایلام در غرب ایران است. که در بین شهرستان گیلانغرب و شهرستان ایوان غرب واقع شده است. زرنه در سی و هفت کیلومتری گیلانغرب و هفده کیلومتری ایوان. پنجاه و پنج کیلومتری ایلام و صد و سی کیلومتری کرمانشاه است.
وجه تسمیه زرنه
در مورد نام زرنه دو دیدگاه وجود دارد، یکی اینکه، چون زمین‌هایی که در این منطقه وجود داشته از مرغوبیت و حاصلخیزی خاصی برخوردار بوده‌اند آن را با (زر) مقایسه کرده‌اند. نظریه دوم بر این اساس است که در گذشته مردمانی که در این منطقه ساکن بوده‌اند، زنی فرمانروایی آن‌ها را بر عهده داشته است که اسم او (زرینه) بوده است و بنابر این منطقه را از نام او گرفته‌اند (محمدی، آیت، ۱۳۷۶).
زرنه در سفرنامه‌ها
شرق‌شناس بریتانیایی سر هنری راولینسون که در سال ۱۸۳۶ میلادی به ایران سفر کرده و به این مناطق قدم نهاده است، در تحقیقات خود در کتاب (گذر از زهاب به خوزستان) ترجمه سکندر امان‌اللهی بهاروند عنوان می‌کند که:
«در زرنه خرابه‌های شهری بزرگ نمایان است. در آنجا تپه‌ای است که من معتقدم محل یک قلعه بوده است که اندازه آن از آنچه در گیلان وجود دارد کوچکتر است. پایه‌های ساختمان‌ها که وسعتی در حدود ۸ کیلومتر را در بر می‌گیرد اکنون تقریباً با زمین هم سطح شده است. سه یا چهار ساختمان مجزا که از بقیه سالم‌تر هستند در حوالی تپه دیده می‌شوند که شامل تعداد زیادی راهروهای تنگ و گنبدی شکل اند و به نظر می‌رسد که در عصر پادشاهان ساسانی محل سکونت بوده‌اند. این بناها از نظر سبک معماری با خرابه‌های (بان زرده) قصرشیرین یکسان بوده و تردیدی ندارم که مربوط به یک زمان هستند. به هر حال تپه و مجموع ساختمان‌ها بسیار قدیمی میباشند. در یکی از آن‌ها مقدار زیادی آجر از عهد کیانیان پیدا شده و ظاهر بقیه می‌رساند که باید در گذشته‌ای دور ساخته شده باشند.»
همچنین راولینسون عنوان می‌کند: «چنین به نظر می‌رسد که جلگه آریوخ قدیم‌ترین نام برای این منطقه بوده و از آن جاست که عیلامی‌ها به کمک پادشاه آشور به نینوا شتافتند. من معتقدم که پایتخت آن همان زرنه است که خرابه‌های آنرا شرح دادم زیرا این مطلب را دریافته‌ام که تا پیش از قرن سیزدهم میلادی اینجا به نام اریوحان مرکز ایالت ماه سبدان شهرت داشته است. همچنین فکر می‌کنم که محل (حره) مربوط به دوره اسارت (یهودیان) را باید در همین حوالی جستجو نمود و باز بدون شک اینجا همان محلی است که بنیامین تودله از آن به عنوان آرین یاد می‌کند و می‌گوید در حدود ۲۰۰۰۰ خانوار یهودی در آنجا مستقر بوده‌اند».
مردم شناسی
منطقه زرنه، چم سورک و ویژنان از املاک اقبال خان و فرزندانش ملک قاسم خان و خسروخان بوده است. اقبال خان فرزند بزرگ علی خان کلهر حاکم مقتدر کلهر در دوره زندیه بود که اقبال خان و فرزندانش از تیره‌ها و طوایف مختلف افرادی را به این منطقه آورده و در اینجا ساکن کردند و در واقع زرنه کنونی از این مردمان تشکیل شده است. فیلی‌های زرنه وایوان از نسل آقا عیسی خان فیلی اند که پسر احمد خان والی فیلی بوده بعدها عیسی خان بعلت کدورت برادرش عباسقلی والی با پسر عمویشان یعنی حسینقلی خان ابوقداره در زرنه کنار خانواده مادریش سکونت یافته. مادر عیسی خان فیلی نوه اقبال خان فرزند ارشد علی خان کلهر بوده است. از نسل آقا عیسی خان تا کنون ۱۶۷ مرد به دنیا آمده که ۱۴۳تای ان‌ها در قید حیات اند (تا تاریخ۱۸/۱/۱۳۹۴)
روستای کپنه کران
روستای کپنه کران یکی از روستاهای بخش زرنه شهرستان ایوان است که ایوان خود یکی از شهرستانهای استان ایلام است ، آبادی کپنه کران که مردم خوب و سرحالی را دارد و مردم این آبادی در فکر کار و تلاش برای به دست آوردن رزق و روزی پر برکت حلال میباشند ، در این روستا نزدیک به ۱۲۰ خانوار و جمعیت ۴۲۰ الی ۴۷۰ نفر زندگی میکنند و مردم این روستا به شیوه سنتی و صنعتی کشاورزی و به دامداری میپردازند و این روستا یکی از قطب های دامداری شهرستان ایوان به حساب میآید .
