وحدتیه شهری از توابع بخش سعدآباد شهرستان دشتستان استان بوشهر در جنوب ایران است. این شهر از پیوستن دو روستا به نامهای بی براء و مزارعی در سال ۱۳۷۹ به شهری کوچک تبدیل شدهاست؛ که دلیل نامگذاری آن نیز اتحاد و به هم چسبیدن این دو روستا است.
وَحدَتیه شهری نفتخیز در شهرستان دشتستان است. مهمترین پیشه مردمانش کشاورزی است؛ و فراوردههای اصلی آن خرما و گندم است که البته در چند سال اخیر با فراهم شدن امکانات، کشت هندوانه، خربزه و سایر محصولات جالیزی در آن رونق فراوانی گرفتهاست. قبل از جنگ ایران و عراق کشور عراق بزرگترین صادرکننده خرما به دنیا بود که پس از جنگ، ایران جای آن کشور را گرفت. بیشتر نخلهای ایران در استان بوشهر و در شهرستان دشتستان قرار دارد. شهر وحدتیه نیز نخلهای بسیاری دارد.
مردم این شهر از تمام قسمتهای نخل استفاده میکنند. از جمله از برگهای به عنوان زنبیل استفاده میکنند که در شهر دزفول بافته ودر دشتستان مورد استفاده قرار میگیرد و همچنين برای حمل خرما به کار میرود. شاخههای بالای نخل برای ساختن خانههایی موقتی کپر چوب نخل نیز در قدیم برای ساختن خانهها مورد استفاده قرار میگرفت چون بسیار محکم بودند؛ و در جوانه (مریستم راس) آن چیزی بنام پنیز وجود دارد که سفید رنگ است و بسیار خوشمزه و مقوی است. طبق نظریه کارشناسان بهترین نوع خرما از نظر مرغوبیت و کیفیت رتبه نخست کشوری را دارا میباشد. سالانه چهار هزار تن خرما به کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای همسود صادر میکند.
این شهر دارای آب و هوای تقریباً بیابانی است تابستان بسیار گرمی دارد بقول خودشان خرماپزان ولی در زمستان هوای بسیار مطبوعی دارد و تقریباً میتوان گفت بهار این سرزمین در فصل زمستان است.
کوهها و بیابانهای اطراف این شهر در فصل زمستان و تا اوایل بهار سرسبز و زیباست. از گلهای مشهور این شهر میتوان گل نرگس و گل شقایق را نام برد.
مهمترین سوغاتی وحدتیه عبارت است از: خرما، رطب، خارک، حصیر و سایر محصولات بافته شده با برگ نخل، ظروف سفالی، قالی، قالیچه، گبه، گلیم، نمد، گیوه، عبا، ملحفه، قبا، ارده (شیره کنجد)، انواع حلوا، گرده و مشتک و انواع دیگر نان محلی، لورک و ماست و سایر لبنیات محلی، خاک شیر (درمان درد معده)، زیره (دفع باد شکم)، بنگو، گل گاوزبان و شنبلیله.
شهر وحدتیه جاذبههای متعددطبیعی و تاریخی دارد. ازجمله این ظرفیتها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الف}جاذبههای طبیعی ۱. نخلستانهای سرسبز
در شهرستان دشتستان حدود ۴٫۵ میلیون اصله نخل وجود دارد. بخش اعظمی از این نخیلات در شهر وحدتیه قرار دارند.
۲. کوههای زیبا کوههای شهر وحدتیه به دلیل پدیدههای طبیعی مناسب برای طبیعت گردی است. خیلی از مسیر هادر کوه توسط شرکت نفت جادههایی بعضاً آسفالته برای تردد کشیده شده و میتوان تا ارتفاع بالایی از این کوهها را با ماشین طی کرد. در این میان این کوهها کوه موسوم به نرگسی در فصل بهارمحل رشد گلهای نرگس است. تنگ پلنگی دارای کوههایی به شکلهای عجیب و غریب و دیدنی است. در میان کوهها چندین آبشار زیبا وجود دارد که معمولاً در زمستان و فصل بارندگی جاری هستند. گونههای جانوری جالبی هم در این کوهها زندگی میکنند مثل پلنگ ایرانی، تشی، گراز، خرگوش، کفتارو… صخره پرستوها رو از دست ندید… صدها پرستو که در زیر صخرهای بزرگ مامن گرفتهاند. در حاشیه رود خانه شاهپور و در دل کوهستان نیز با کمی کوه نوردی به سدی باستانی با مجموعهای از کانالهای انتقال آب به دشت میرسید که موسوم به سد سبا ست و متعلق به دوره هخامنشیان. این کوهها بین دو رود دالکی و شاه پور و دو سد قرار گرفته. سد رئیسعلی بر روی رود شاهپور و سد دالکی (در دست احداث) بر روی رود دالکی. این کوهها برای علاقهمندان به صخره نوردی نیز جاذبههایی بینظیر دارد.
۳. رودخانهها و دریاچههای زیبا دشت وحدتیه محصور میان دو رودخانه دائمی شاهپور و دالکی است. چند سالی است که بر روی رود شاهپور سد رئیسعلی احداث شدهاست و دریاچه پشت این سد تبدیل به یکی از جاذبههای گردشگری شهر شدهاست. عملیات احداث سد مخزنی بر روی رود دالکی هم در سال ۱۳۹۲ آغاز شد.
ب) جاذبههای تاریخی ۱. سدهای باستانی: دشت وحدتیه در طول سدههای پیشین سکونت گاه بودهاست. وجود سدهای مربوط به دوران هخامنشیان و کانال هایانتقال آب به زمینهای کشاورزی دشت وحدتیه از طرفی و وجود کارگاه باستانی تراش سنگ آسیاب از طرف دیگر گواهی بر این ادعاست. سد سبا در ارتفاعات شرقی شهر و سدی دیگر در دامنه کوهستان بامعماری جالب و پول و کاروانسرای گور دختر از این جملهاند.