زَرقان شهری است در بخش زرقان شهرستان شيراز استان فارس در جنوب ايران.شهر زرقان در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی شیراز و در مجاورت اتوبان شیراز به اصفهان قرار گرفته‌است. بافت جمعیتی و قومیتی زرقان را اکثریت فارس زبان (نژاد پارس) و کمی ترک زبان قشقایی که عمدتاً از طایفه شش بلوکی هستند را تشکیل می‌دهند. علاوه بر اقوام گفته شده تعدادی از ترکان روستاهای قیدرقلو و مراگلو و گونشلو هم‌اکنون ساکن زرقان هستند. زرقان از قدیم دارای سه محله به نام‌های محله حیدر (لرها یا لرد ها) و محله میان و محله جلوگان (جلهگون) بوده‌است و دارای دو محله جدید به نام‌های محله استاد شهریار و محله دودج می‌باشد. زرقان تا دهه ۳۰ شمسی اقلیتی یهودی نیز در زرقان زندگی می‌کرده‌اند که به خارج مهاجرت کرده‌اند.
محصولات کشاورزی شهرستان زرقان عبارت‌اند از: گندم، جو، ذرت، انگور و کشمش، سیفی جات و سبزیجات.
نام زرقان همواره با شیرینی حلوا ارده، کنجدی و کشی و بوریابافی آن همراه بوده‌است. همچنین زرقان یکی از محل‌هایی است که همچنان تولیدات مشک و دولچه ی آب و گیوه ملکی دارد.
جاذبه‌های گردشگری رزقان
پارک ملی بمو
پارک جنگلی
تنگ چشمه
درهٔ چپ و راست
سه سنگ
گولی ظلمات
سه سرو
چشمه و بز
بند امیر زرقان
در زمان آل بویه، عضدالدوله بر رود کر سدی بست که به بند امیر معروف است. این بند در کنار روستای بند امیر از توابع بخش زرقان در ۴۳ کیلومتری شیراز واقع شده است.این بنا در۴۰ کیلومتری شمال شرقی شیراز و ۱۵ کیلومتری جنوب مرودشت، روی رودخانه کر و کنار قریه”بندامیر” احداث شده و از شاهکارهای معماری و مهندسی قرون اولیه اسلامی محسوب می شود.
عمق دریاچه پشت بند به بیش از هفت متر می رسد.طرح مرمت این سد توسط اداره کل میراث فرهنگی تهیه وبا هماهنگی سازمان آب اجرا شده است.
به گواهی منابع تاریخی، بندامیر به دستور “امیرعضدالدوله دیلمی” در سال ۳۶۵ ه. ق بنا شد و از این رو در گذشته به بندعضدی نیز شهرت داشت.همت و تفکر والای امیر عضدالدوله و مهندسان و کوشندگان پس از هزاره ای هنوز پا بر جا ایستاده است امیری که نمونه ای دیگر از تلاش او ایجاد آبرهه ی است که کنون در شهرستان خرمشهر قابل مشاهده است و رود کارون را به اروند رود پیوند می دهد.
این بنا علاوه بر ویژگی های فنی برجسته ای که سبب ماندگاری بسیار خوب آن شده، دارای کارکردهای مهمی است.این پل در سال ۱۳۴۹ رو به شماره ۹۰۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
ساختمان بند امیر از دو قسمت بند و پل روی آن تشکیل می شود. این بند در یک خط مستقیم ساخته شده و از نوع سدهای وزنی است که برای ذخیره و بالابردن سطح آب جهت انتقال آن به سطح مرتفع تر ساخته شده است.مصالح مورد استفاده در بند، قطعات سنگ تراشیده در پوشش خارجی ، لاشه سنگ در هسته بند و ملات ساروج است.در اتصال قطعات سنگ ها، از بست های آهنی استفاده شده است.این تکنیک از روزگار هخامنشیان به بعد در ساخت بناهای سنگی منطقه فارس مورد استفاده بود.
در سمت غربی بند امیر، مجرای عمیقی با مقطع مستطیل به عرض ۱۰ و عمق حدود ۷ متر وجود دارد که به منزله تونل انحرافی آب مخزن سد محسوب می شود.زمانی که این مجرا باز باشد، تمام آب رودخانه کـُر می تواند در آن جریان یابد. براین اساس به نظر می رسد این مجرا که به کانال گاوشیر معروف است، به عنوان تونل انحرافی ، به هنگام ساختمان بند حفر شده باشد.
این کانال به طول ۴۰ متر امتداد داشته و سپس حدود ۹۰ درجه به سمت چپ پیچیده و پس از طی ۸۰۰ متر و گذشتن از زیر پل گاوشیر، به رودخانه می پیوندد.کنترل و تنظیم عبور آب در کانال گاو شیر ، به وسیله دو دریچه به ابعاد تقریبی ۳×۶۰/۱ متر که در سال های اخیر در دهانه کانال مزبور تعبیه شده، صورت می گیرد.بر روی این کانال و در امتداد بند، در سال ۱۳۱۷ پلی دو دهانه احداث شده تا به هنگام طغیان آبی که روی دشت سوار می شود و روستاها را تهدید می کند ، سیلاب حاصل را از زیر خود عبور دهد. به علت انتخاب محل مناسب برای برپایی بند، آب تا فاصله نسبتاً طولانی در پشت سد جمع می شود.پل بند امیر ۱۳ دهانه دارد.
پل آهوچرو زرقان
پل آهو چرو مربوط به دوره پهلوی است و در شهرستان شیراز بخش زرقان دهستان بند امیر جاده خاکی فرعی بطرف دشت آهو چرو روستای قبطر قلو واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ بهمن ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۹۲۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امام زاده قاسم زرقان
شاهزاده قاسم یا امامزاده قاسم، نام امامزاده ای است که مقبره آن در ۳۰ کیلومتری جاده شیراز به اصفهان و در مدخل شهر زرقان واقع شده‌است. طی کمک‌های مردمی و سایر، این امام زاده طی سال‌های قبل روز به روز با رشد متراژ و محیطی همراه بوده که هم‌اکنون تنها بخش فلک‌های آن ناتمام مانده‌است.
این امام زاده در مسیر ورودی دوم جادهٔ شیراز – اصفهان به زرقان قرار دارد.
